Wieczny szach

Z Wikipedii

Wieczny szach – szczególny przypadek remisowego zakończenia partii szachów przez powtórzenie ruchów. Polega na tym, że jeden z graczy wymusza powtarzanie ruchów szachując króla przeciwnika.

W pozycji na diagramie białe mają przewagę skoczka i piona, teoretycznie wystarczającą do wygrania partii. Co więcej, czarny król jest w opałach. Białe grożą matem w następnym posunięciu: Hxg7#. Również Hc8+ prowadzi do mata (po jedynej odpowiedzi czarnych He8 nastąpi Hxe8#).

Mimo że ruch przypada na czarne, nie mogą one jednocześnie obronić dwóch pól g7 i c8 ani zasłonić króla. Partia jednak zakończy się remisem, ponieważ czarny hetman szachując króla na przemian z pól e1 i e2 nie wypuści go z narożnika. Biały król ma do dyspozycji cztery pola: h1, h2, g1, g2, jednak pola f1 i f2 są szachowane przez hetmana. Białe nie są w stanie przeszkodzić czarnemu hetmanowi w wiecznym szachu.

[edytuj] Szalona wieża

Drugi diagram ilustruje znany motyw, zwany szaloną wieżą. Czarne mają dużą przewagę materialną, ale ze względu na niefortunne ustawienie swoich wież, nie mogą osiągnąć zwycięstwa. Biała wieża samobójczo atakuje czarnego króla Wb7+! W rzeczywistości jest nietykalna – jeśli czarny król zabije wieżę K:b7? biały znajdzie się w pacie, co natychmiast kończy grę remisem. Uciec od wieży też nie ma sposobu. Na Ka6 białe odpowiedzą Wb6+!, na Ka8 – Wb8+!. Czarny król może jedynie przemieszczać się w górę i w dół w skrajnej kolumnie, prześladowany przez szaloną wieżę, a pozostałe czarne bierki – biernie się przyglądać. Podobna, lecz nieco bardziej skomplikowana pozycja powstała w partii Post – Nimzowitsch (Niemcy, 1901), w której czarna szalona wieża szachowała białego króla, przez czterdzieści posunięć podążając za nim po całej szachownicy.

Wieczny szach występuje również w innych grach spokrewnionych z szachami, chociaż reguły mogą się znacznie różnić, np. w shōgi wieczny szach jest zabroniony.