Wielka Cisowa

Z Wikipedii

Wielka Cisowa
Państwo	Polska, Europa
Pasmo	Beskid Śląski, Karpaty
Wysokość	877 m n.p.m.

Wielka Cisowa (877 m n.p.m.) - dość rozległe, płaskie i generalnie bezleśne wypiętrzenie grzbietu pasemka Błatniej w Paśmie Baraniej Góry w północnej części Beskidu Śląskiego, pierwsze licząc od Błatniej w kierunku zachodnim. W kierunku południowym od szczytu Wielkiej Cisowej odchodzi wyraźne ramię, rozdzielające dolinki dwóch potoków uchodzących do Brennicy: Jatnego na zachodzie i Chrobaczego na wschodzie.

Nazwa góry "Cisowa" związana jest najpewniej z występującymi tu niegdyś cisami. Znana jest co najmniej od XVI w. - mieszkańcy Brennej mieli tu swe pierwsze górskie pastwisko, na którym paśli bydło rogate. W 1689 r. wspomniany już jest Sallasch Tissowa (szałas Cisowa), a w połowie XIX w. - przysiółek o tej samej nazwie.

Na grzbiecie, w siodle między Wielką Cisową a Błatnią przez wiele lat znajdował się postawiony przez komunistyczne władze obelisk z okolicznościową tablicą, upamiętniający śmierć grupy 9 funkcjonariuszy MO i UB, którzy zginęli tu 12 i 13 V 1946 r. podczas kilkugodzinnej bitwy z NSZ-owskim oddziałem "Bartka" (Henryka Flamego). Tablica została usunięta jeszcze na przełomie lat 80. i 90. ub. wieku, jednak sam obelisk pozostał. Wtedy też obok głazu pojawił się krzyż, postawiony ze wspólnej inicjatywy Urzędu Gminy i mieszkańców Brennej.

W adaptowanej góralskiej chałupie, tuż powyżej pomnika, od 1984 r. funkcjonowało Studenckie Schronisko Turystyczne. Spłonęło ono doszczętnie 23 listopada 1994 r. – ślady fundamentów są widoczne do dziś. Nieco dalej w kierunku Błatniej znajduje się niewielki ośrodek wypoczynkowy "Ranczo u Dorotki" (noclegi, restauracja z domową kuchnią, kilka koni pod wierzch).

Grzbietem Wielkiej Cisowej biegnie znakowany szlak turystyczny z Jasienicy na Błatnią (Błotny). Wspomnianym wyżej południowym ramieniem biegną znaki szlaku z Brennej na Błatnią.