Willa Rotunda w Przegorzałach
Z Wikipedii
Willa "Rotunda" ("Baszta") nr rej. A-643 |
|
 Willa "Rotunda" ("Baszta") znajduje się po lewej stronie |
|
| Miejsce | Kraków, Przegorzały |
| Wybudowany | 1932-33 |
| Wpisany do rej. zabytków |
1983 |
Willa Rotunda w Przegorzałach – oryginalna budowla w kształcie półrotundy, baszty zaprojektowana przez Adolfa Szyszko-Bohusza w latach 1928-1929. Znajduje się na szczycie wapiennego wzgórza w Lasku Wolskim, na terenie dzielnicy Krakowa zwanej Przegorzały.
W 1916 Szyszko-Bohusz kupił od Kamedułów działkę, którą stanowiło ok. 9 ha zalesionego wzgórza. Wybudował willę zwaną Basztą, lub "Odyńcem" w 1939 zajęli ją Niemcy, wprowadził się tutaj szef dystryktu krakowskiego dr Otto von Wächter. Obok willi w latach 1942-1943 zbudowano okazały gmach zwany obecnie Zameczkiem lub Belwederem, a przez Niemców nazywany Schloss Wartenberg. Budynek którego budowy nie ukończono miał być przeznaczony na luksusowe sanatorium dla lotników Lufftwaffe, pod koniec wojny mieścił się tutaj szpital. Niemcy nie zdążyli zrealizować planów budowy kolejki linowej do Zameczku.
Pod koniec 1945 rodzina Bohuszów podjęła starania o odzyskanie nieruchomosci, niestety bez rezultatu. W 1952 cały kompleks zajął Instytut Badawczy Leśnictwa podlegajacy Ministerstwu Leśnictwa. W 1973 podjeto decyzję o umieszczeniu tutaj Instytutu Badań Polonijnych UJ, formalnie Instytut powołano do życia w 1976 rozpoczynając równocześnie na zapleczu obu budowli budowę kolejnego gmachu Kolegium Polonijnego im. Kazimierza Pułaskiego zaprojektowanego przez architektów: Tomasza Mańkowskiego i Dariusza Kozłowskiego. Inwestycję ukonczono ostatecznie w 1991. Obecnie, w budynku mieści się Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Poniżej tych budowli, na stromym wschodnim zboczu znajduje się rezerwat przyrody Skałki Przegorzalskie
