William Byrd
Z Wikipedii
William Byrd, ur. w 1543 (1540?) w Lincolnshire, zm. 4 lipca 1623 w Stondon Massey – angielski kompozytor i organista. Jeden z najważniejszych twórców muzyki angielskiego renesansu.
Karierę muzyczną rozpoczął w młodym wieku. Bardzo prawdopodobne jest, że w okresie panowania Marii Tudor (1553 - 1558) był członkiem kapeli królewskiej prowadzonej przez Thomasa Tallisa, innego słynnego kompozytora angielskiego tej epoki. Później młody Byrd poznawał tajniki sztuki kompozycji pod opieką Tallisa, a gdy osiągnął mistrzostwo w swym rzemiośle, stał się bliskim przyjacielem swego nauczyciela, któremu towarzyszył w podróżach artystycznych do Niderlandów i na Półwysep Iberyjski, gdzie Maria Tudor była znana jako królowa Hiszpanii.
Po śmierci królowej Marii Tudor i wstąpieniu na tron Elżbiety I Byrd prawdopodobnie wycofał się ze służby na dworze królewskim. Parę lat później otrzymał nominację na stanowisko chórmistrza i organisty katedry w Lincoln. W dalszych latach życia Byrd poświęcił się komponowaniu i odsunął się raczej od życia dworskiego, choć wiadomo, że został w 1572 organistą londyńskiej Chapel Royal (piastował to stanowisko wspólnie z Thomasem Tallisem). Obaj artyści otrzymali także od królowej przywilej monopolu na druk nut.
William Byrd był nauczycielem innego ważnego kompozytora epoki elżbietańskiej, Thomasa Morleya.
Utwory Byrda kontynuują tradycję angielską (szkoła wirginalistów angielskich), ale też kontynentalną, jak msze i motety. Przez swe mistrzostwo w muzyce chóralnej zwany był niekiedy "angielskim Palestriną". Przeszczepiał na grunt angielski niektóre znane już na kontynencie, a nowe w muzyce angielskiej, formy muzyczne (np. madrygał). Mimo iż dożył sędziwego wieku, żyjąc i tworząc już także w XVII stuleciu, pozostał kompozytorem raczej konserwatywnym i trudno go uznać za twórcę epoki baroku, którym się stał np. John Dowland, zmarły niespełna 3 lata po śmierci Byrda.
Głównym osiągnięciem Byrda jest stworzenie angielskiej liturgii madrygałowej. Pisał także do tekstów łacińskich (Byrd do końca życia pozostał katolikiem). Skomponował wiele pieśni na głos z towarzyszeniem zespołu viol, bardzo różnych w stylu od pieśni np. Dowlanda, u którego słychać silny wpływ szkoły włoskiej. Byrd znany jest też jako kompozytor muzyki instrumentalnej, głównie wirginałowej i organowej.
