Wincenty Tomaszewicz

Z Wikipedii

Wincenty Tomaszewicz (ur. 5 kwietnia 1876 w okolicach Mohylewa, zm. 4 czerwca 1965 w Łodzi) – lekarz związany z Łodzią.

Studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim (??) w latach 19... – 19... . Po rewolucji październikowej 1917 r. w Rosji wyjechał do nowo powstałej Rzeczypospolitej Polskiej.

Od 1930 r. jeden ze współorganizatorów lecznictwa społecznego w Łodzi, w ramach Kasy Chorych, pracował przy stole operacyjnym w klinikach i szpitalach, uprawiał działalność pedagogiczną, usiłował też w tym okresie (1930-1939) współorganizować szkołę wyższą w Łodzi.

Aresztowany 9 listopada 1939 r. wraz z pięćdziesięcioma innymi znanymi mieszkańcami Łodzi jako zakładnik, w ramach łódzkiej akcji AB przeprowadzonej przez miejscowe gestapo. Umieszczeni zostali w tymczasowym obozie w fabryce Michała Glazera na Radogoszczu, przy ul. Krakowskiej 55 (dziś Liściasta 17). Z bliżej nieznanej przyczyny odłączony od tej grupy, z której wszyscy pozostali zostali rozstrzelani 12 listopada 1939 r. w lasach lućmierskich. Podczas pobytu w obozie, pełnił funkcję lekarza obozowego. Wraz z innymi więźniami przeniesiony w styczniu 1940 r. do nowego miejsca pomieszczenia obozu, do fabryki Samuela Abbego i stąd zwolniony 16 stycznia 1940 roku.

Po zwolnieniu, w obawie przed dalszymi represjami, wyjechał wraz z rodziną do Generalnej Guberni, do Warszawy, gdzie pracował pod fałszywym nazwiskiem jako robotnik w sklepie z artykułami żelaznymi.

Podczas powstania warszawskiego pracował jako chirurg. Po upadku powstania przeszedł przez obóz przesiedleńczy w Pruszkowie, z którego został zwolniony ze względu na podeszły wiek.

Po II wojnie światowej był jednym z założycieli Uniwersytetu Łódzkiego i dziekanem wydziału lekarskiego na tym uniwersytecie. Następnie jeden z organizatorów Akademii Medycznej w Łodzi, powstałej na bazie wspomnianego wyżej wydziału lekarskiego UŁ. W roku 1954 został powołany na stanowisko profesora chirurgii.

Działacz Stronnictwa Demokratycznego. Radny w ostatnim przedwojennym zarządzie miasta Łodzi, a po wojnie przez 10 lat – również jako działacz SD – członek Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Łodzi.

Pochowany na cmentarzu Komunalnym w Łodzi, przy ul. Smutnej.

BIBLIOGRAFIA:

• TOMASZEWICZ Wincenty, Ze wspomnień lekarza. Warszawa 1965.
• RAPALSKI Stanisław, Byłem w piekle. Wspomnienia z Radogoszcza. Łódź 1960 (wyd. 1), ss. 27 – 30; Łódź 1963 (wyd. 2), ss. 27 – 30, 130, Łódź 1969 (wyd. 3), ss. 34 – 37, 163.
• "Dziennik Łódzki" 11.03.1946, nr 70, s. 3 (obszerny życiorys + portret rysunkowy).
• "Dziennik Łódzki", 27.03.1946, nr 86, s. 6.
• "Łódź w Ilustracji". ilustrowany dodatek niedzielny do "Kuriera Łódzkiego, 13.07.1930, nr 29, s. 1 (w gronie uczestników międzynarodowego zjazdu komunikacji miejskiej zwiedzających szpital Kasy Chorych w Łodzi im. I. Mościckiego)
• "Głos Robotniczy", 5-6.06.1965, nr 132, s. 2 (pośmiertny życiorys oraz nekrologi).
• "Dziennik Łódzki", wyd. A, 6-7.06.1965, nr 134, s. 2 (pośmiertny życiorys oraz nekrologi).
• "Dziennik Łódzki", wyd. A, 8.06.1965, nr 134, s. 2 (art. p.t. Pogrzeb prof. dr W. Tomaszewicza)
• Muzeum w Pabianicach, sygn. 314/28 (karykatura dr W. Tomaszewicza wykonana 14 I 1940 r. przez współwięźnia obozu przejściowego na Radogoszczu (w fabryce S. Abbego) – Czesława Molendę)