Wyspy Santa Cruz
Z Wikipedii
Wyspy Santa Cruz - grupa wysp wulkanicznych w prowincji Temotu państwa Wysp Salomona na Pacyfiku. Zajmuje powierzchnię 958 km², a zamieszkuje ją około 8 000 osób (1999).
Grupa leży około 400 km (250 mil) na południowy wschód od głównego łańcucha Wysp Salomona i na północ państwa-archipelagu Vanuatu; uznawana jest za część ekoregionu Vajnuatu.
Największą wyspą grupy jest Nendo (powierzchnia 505,5 km², najwyższy punkt 549 m, populacja około 6 600), a pozostałe to Vanikoro (173,2 km², ludność 900) składająca się w rzeczywistości z dwóch wysepek (Banie i Tevai) oraz Utupua (69 km², 350 mieszkańców). Największą miejscowością i zarazem stolicą prowincji Temotu jest Lata położona na Nendo.
Wyspy Santa Cruz to stosunkowo młody archipelag powstały na skutek wypiętrzenia tektonicznego spowodowanego ruchami sąsiadujących ze sobą płyt - pacyficznej i indo-australijskiej mniej niż 5 mln lat temu. Wyspy zbudowane są głównie z wapienia i pokrywających go popiołów wulkanicznych. Najwyższe wzniesienie Wysp Santa Cruz znajduje się na Vanikoro - 924 m n.p.m.
Vanikoro była ostatnim punktem wyprawy odkrywczej La Perouse'a, którego statki rozbiły się w 1788 na otaczających wyspę rafach, a załoga padła ofiarą tubylców-ludożerców. W 1942 w rejonie wysp stoczono bitwę lotniczo-morską.