Zatrucie toksynami morskimi mięczaków
Z Wikipedii
Zatrucie toksynami morskimi - (ang. - shellfish poisoning) grupa zatruć wywołana przez mikroskopijne glony planktonowe głównie z rodzaju Dinoflagellates, będące następnie akumulowane przez mięczaki (małże omułki, ostrygi), które się nimi odżywiają.
Kliniczne znaczenie tych zatruć wzrasta, gdyż mięczaki morskie są coraz częściej konsumowane, a zanieczyszczenie wód sprzyja nadmiernemu rozwojowi alg (tak zwane zakwity wody). Spożycie skażonych mięczaków wywołuje następnie szereg objawów, zależnych od rodzaju toksyny jej stężenia i wielkości spożycia.
W zależności od rodzaju toksyny, zatrucie toksynami mięczaków może przyjmować następujące formy:
Spis treści |
[edytuj] Paralityczne zatrucie mięczakami
Paralityczne zatrucia mięczakami - (ang. paralytic shellfish poisonings - PSP) najczęściej wywołane jest działaniem saksytoksyny. Objawia się drętwieniem języka, brakiem czucia, porażeniem mięśni oddechowych i układu układu ruchu, porażeniem układu sercowo-naczyniowego z uwagi na hipotensyjne działanie toksyny, drżenie rąk i palców u nóg, bełkotliwa mowa, nadmierne ślinienie. Objawy występują szybko, 0,5 do 2 godzin od spożycia mięczaków, niekiedy wymagają intubacji i stosowania oddechu wspomaganego. Śmiertelność przy tym typie zatrucia wynosi około 10%.
[edytuj] Biegunkowe zatrucie mięczakami
Biegunkowe zatrucie mięczakami - (ang. diarrheic shellfish poisoning - DSP) - zatrucie jest spowodowane przez kwas okadaikowy, toksyny fitoplanktonu rodzaju Dinophysis, pektenotoksyny i jessotoksyny oraz przez kwas azaspirowy. Objawy pojawiają się po 30 minutach od spożycia toksyn i utrzymują się do 4 dni. Występują uporczywe biegunki, wymioty, nudności i kurczowe żołądka, którym towarzyszy gorączka, bóle głowy i dreszcze. Dolegliwości ustępują samoistnie.
[edytuj] Neurotoksyczne zatrucie mięczakami
Neurotoksyczne zatrucie mięczakami - (ang. neurotoxic shellfish poisoning - NSP) - zatrucie spowodowane przez brewetoksynę. Objawy zatrucia pojawiają sie nawet kilka minut po spożyciu skażonego pokarmu, ale mogą również wystąpić przy wdychaniu aerozolu morskiego. Mogą wystąpić podwójne widzenie, trudności w przełykaniu, dreszcze, mdłości, biegunka, drtęwienie, suchość w ustach. W przypadku zatrucia inhalacyjnego pojawia się uporczywy kaszel. Objawy ustępują zwykle po kilku godzinach, rzadziej po kilku dniach. zatrucie nie pozostawia trwałych konsekwencji.
[edytuj] Amnezyjne zatrucie mięczakami
Amnezyjne zatrucie mięczakami (ang. amnesic shellfish poisoning -ASP) - zatrucie wywołuje kwas domoikowy, nietypowy aminokwas. Zatrucie charakteryzuje się pojawieniem się pierwszych objawów żołądkowo-jelitowych po 24 godzinach, a objawów neurologicznych po 48 godzinach. Objawy neurologiczne przypominają chorobę Alzheimera - występuje mylenie się, dezorientacja, utrata pamięci, napady, śpiączka. W przypadku tego zatrucia opisywane zostały przypadki śmiertelne, zwłaszcza u osób starszych.
[edytuj] Epidemiologia i profilaktyka
Na zatrucie toksynami morskimi mięczaków są narażeni wszyscy. Jedynym sposobem zapobiegania jest niespożywanie mięczaków, a zwłaszcza w momencie zakwitów wody. Większość krajów, w których opisano wystąpienie zatruć, posiada specjalne procedury badania mięczaków i dopuszczania ich do handlu. W Unii Europejskim reguluje to Decyzja Komisji z dnia 15 marca 2002 (2002/225). Nie wolno spożywać mięczaków własnoręcznie zebranych, gdyż nie podlegają one kontroli skażenia i najwięcej wypadków zatruć zostało opisane właśnie w tej sytuacji.
[edytuj] Bibliografia
Opracowano na podstawie:
- Various Shellfish-Associated Toxins Strona FDA
- Biotoksyny morskie - występowanie i metody analizy.Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2006, 3 (48), 16 - 22 (pdf)
