Zenit-2 (rakieta)
Z Wikipedii
| Zenit-2 J-1, SL-16, 11K77.05 |
|
| Producent | Jużnoje (Ukraina), Energomasz, NPO Elektropribor |
| Rodzina rakiet | Zenit |
| Przeprowadzone starty | 37 |
| Nieudane starty | 6 |
| Udane starty | 84 % |
| Data pierwszego startu | 13 kwietnia 1985 |
| Data ostatniego startu | 29 czerwca 2007 |
| Koszt wystrzelenia | 45 mln. USD (1994 r.) |
| Zdolność wynoszenia | 13 500 kg na orbitę o wys. 200 km i nachyl. 51,4°; 5 000 kg na orbitę polarną synchroniczną ze Słońcem, o wys. 800 km i nachyl. 98,6° |
| Siła ciągu przy starcie | 7 259 kN |
| Wymiary | |
| Długość | 57 m |
| Średnica | 3,90 m |
| Masa całkowita | 459 000 kg |
| Człony | |
| Człon 1. | 1 × Zenit-1 |
| Człon 2. | 1 × Zenit-2 |
Zenit-2(M) – dwuczłonowa rakieta nośna. Projektowana jeszcze przez ZSRR, ale produkowana już przez Ukrainę.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Rakieta miała stanowić modułową konstrukcję mającą zastąpić radzieckie rakiety nośne, których konstrukcje oparte były na rakietach balistycznych (rodziny Cyklon i R-7). Po rozpadzie ZSRR, Rosja zaniechała prac przy rakiecie, angażując się w projekt Angara (wariant pierwszego członu rakiety został użyty jako rakieta dodatkowa w anulowanym projekcie rakiety Energia). Platforma startowa dla rakiety Zenit-2 zdążyła powstać jedynie w Bajkonurze. Platforma w Plesiecku nie została ukończona i planuje się zaadaptować ją na potrzeby rakiet Angara.
Prace projektowe nad Zenitem rozpoczęły się w marcu 1976 roku. Głównym projektantem został W.F. Utkin z biura konstrukcyjnego Jużnoje. Za silniki miało być odpowiedzialne biur konstrukcyjne Energomasz, pod kierownictwem W.P. Radowskij. W.G. Sergiejew z NPO Elektropribor odpowiadał za układ kierowania.
Budowę platformy startowej rozpoczęto w 1978. Próby pierwszego członu zaczęły się w 1982, po długim i wyboistym procesie opracowywania silnika tego członu. W grudniu 1983 ukończono budowę stanowiska startowego, ale rakieta nadal nie była gotowa z powodu problemów z pierwszym stopniem. Członkiem komisji państwowej przyglądającej się próbom był były kosmonauta, Gierman Titow. 13 kwietnia 1985 rozpoczęto wykonywać próbne starty (jedenaście, w ciągu dwóch lat) z ładunkami eksperymentalnymi. W 1987 komisja zaakceptowała rakietę do użytku wojskowego. Uznano, ze system automatycznego sterowania pracuje dobrze, a rakieta będzie mogła wynosić wywiadowcze satelity serii Celina-2.
Rozpad Związku Radzieckiego przerwał jednak dalsze prace nad rakietą. Nie ukończono drugiego bajkonurskiego stanowiska startowego, stanowiska w Plesiecku (do startów na orbity polarne), ani nie skończono budowy trzeciego członu rakiety (trzy stopniowa wersja Zenita, Zenit-3SL, powstała później, jako rakieta komercyjna).
[edytuj] Zenit-2M
Wariant M rakiety posiada nowszy system kontroli lotu (Biser-3, zamiast Biser-2) oraz ulepszony silnik pierwszego członu (RD-171M). Oba systemu były wcześniej używane w rakiecie Zenit-3SL.
[edytuj] Chronologia startów
[edytuj] Zenit-2
- 16 marca 1976 – Komitet Centralny Partii Komunistycznej i Rada Ministrów ZSRR wydaje dekret O budowie uniwersalnego zespołu rakiety kosmicznej 11K77 "Zenit"
- 13 kwietnia 1985, ? GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur, Kazachstan
Ładunek: model satelity Celina-2; Uwagi: start udany - suborbitalny lot testowy - 21 czerwca 1985, 08:29 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: model satelity Celina-2; Uwagi: start udany - suborbitalny lot testowy, nie które fragmenty rakiety osiągnęły orbitę - 22 października 1985, 07:00 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1697; Uwagi: start udany - 28 grudnia 1985, 09:16 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1714; Uwagi: start nieudany - satelita osiągnął nieużyteczną orbitę z powodu usterki w 2. członie rakiety - 30 czerwca 1986, 08:30 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1767; Uwagi: start udany - 22 października 1986, 08:00 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1786, model satelity Oreł-2; Uwagi: start udany - 14 lutego 1987, 08:30 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1820; Uwagi: start udany - 18 marca 1987, 08:30 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1833; Uwagi: start udany - 13 maja 1987, 05:40 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1844; Uwagi: start udany - 1 sierpnia 1987, 03:59 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1871; Uwagi: start udany - 28 sierpnia 1987, 08:20 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1873; Uwagi: start udany - 15 maja 1988, 09:20 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1943; Uwagi: start udany - 23 listopada 1988, 14:50 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 1980; Uwagi: start udany - 22 maja 1990, 14:50 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2082; Uwagi: start udany - 4 października 1990, 14:50 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Celina-2; Uwagi: start nieudany - silnik 1. członu eksplodował 3 sekundy po starcie - 30 sierpnia 1991, 08:58 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Celina-2; Uwagi: start nieudany - eksplozja 2. członu z powodu przegrzania się silnika - 5 lutego 1992, ? GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Celina-2; Uwagi: start nieudany - awaria 2. członu z powodu przegrzania się silnika - 17 listopada 1992, 07:47 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2219; Uwagi: start udany - 22 grudnia 1992, 05:56 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2227; Uwagi: start udany - 26 marca 1993, 02:21 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2237; Uwagi: start udany - 16 września 1993, 07:36 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2263; Uwagi: start udany - 23 kwietnia 1994, 08:01 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2278; Uwagi: start udany - 26 sierpnia 1994, 12:00 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2290; Uwagi: start udany - 4 listopada 1994, 05:47 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Resurs-O1 3; Uwagi: start udany - 24 listopada 1994, 09:15 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2297; Uwagi: start udany - 31 października 1995, 20:19 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2322; Uwagi: start udany - 4 września 1996, 09:01 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2333; Uwagi: start udany - 20 maja 1997, 07:07 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Celina-2; Uwagi: start nieudany - awaria 1. członu rakiety w 48. sekundzie lotu - 10 lipca 1998, 06:30 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Resurs-O1 4, Fasat-Bravo, TMSAT, Gurwin Techsat 1B, WESTPAC, SAFIR-2; Uwagi: start udany - 28 lipca 1998, 06:30 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2360; Uwagi: start udany - 9 września 1998, 20:29 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Globalstar FM5, FM7, FM9, FM10, FM11, FM12, FM13, FM16, FM17, FM18, FM20, FM21; Uwagi: start nieudany - błąd oprogramowania spowodował zbyt wczesne wyłączenie się 2. członu - 17 lipca 1999, 06:38 GMT; s/n 17L; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Okean-O 1; Uwagi: start udany - 3 listopada 2000, 09:26 GMT; s/n 45025801; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2369; Uwagi: start udany - 25 września 2000, 10:10 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2372; Uwagi: start udany - 10 grudnia 2001, 17:18 GMT; s/n 19L; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Meteor-3M N1, Kompas, Badr B, Maroc-Tubsat, Reflektor; Uwagi: start udany - 10 czerwca 2004, 01:28 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2406; Uwagi: start udany
[edytuj] Zenit-2M
- 29 czerwca 2007, 10:00 GMT; s/n ?; miejsce startu: Bajkonur (LC45), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 2406; Uwagi: start udany
