ZiU-9

Z Wikipedii

Trolejbusy ZiU-9 (ЗиУ-9) są wytwarzane w Rosji (przed 1991 w ZSRR) od 1971. Były powszechnie używane w Polsce w czasach PRL, zostały wycofane w latach 90. (w Polsce dwa sprawne trolejbusy ZiU można czasem spotkać na ulicach Lublina). Są nadal powszechnie używane w krajach byłego ZSRR. Wyprodukowano około 40 tys. pojazdów tego typu. ZiU to skrót od Zawod imieni Uritskogo. Zakład znajduje się w mieście Engels. Kilka innych fabryk w Rosji i na Białorusi produkuje bardzo podobne pojazdy. Pojazdy te obecne oznaczone są jako ZiU-682, zaś sam zakład od 1996 roku nosi nazwę Trolza.

[edytuj] Historia i rozwój

Gwałtowne powstawanie i rozwój sieci trolejbusowych w ZSRR w latach 60. XX wieku sprawił, że wzrosło zapotrzebowanie na tabor trolejbusowy. ZiU-5, najbardziej rozpowszechniony wówczas model trolejbusu, nie odpowiadał potrzebom dużych potoków pasażerskich w największych radzieckich miastach – był raczej przystosowany do miast średniej wielkości niż do aglomeracji pokroju Moskwy czy Leningradu. Poza tym ZiU-5 miał aluminiowe nadwozie, którego wytwarzanie było drogie i dość skomplikowane technologicznie. Do tego dwie pary drzwi ZiU-5 nie sprawdzały się w warunkach dużego tłoku.

ZiU-9 zdołał rozwiązać te problemy. W porównaniu do ZiU-5 miał jedną parę drzwi więcej: w efekcie pojazd miał dwie pary szerokich drzwi w środku i na końcu oraz mniejsze drzwi z przodu. Nadwozie ZiU-9 było stalowe, co zmniejszyło koszty i uprościło produkcję. Wygląd zewnętrzny ZiU-9 zawdzięcza po części ówczesnym trolejbusom MANa.

Wyposażenie elektryczne ZiU-9 nie różniło się wiele od poprzednika – ZiU-5, zwiększona została jedynie moc silnika. Ze względu na prostsza obsługę pozostano też przy rozruchu oporowym. Pierwszy prototyp wyjechał na ulice Moskwy w 1971 roku i po drobnych zmianach wyglądu wszedł do masowej produkcji.

Późniejsze oznaczenie '682' wywodzi się ze zunifikowanego systemu oznaczania pojazdów komunikacji publicznej. W 1986 roku wprowadzono nowy system w którym oznaczenie ZiU-682 zmieniono na HTI-682. Skrót HTI w cyrylicy zapisuje się jako ХТИ, z kolei to oznaczenie w 1995 zostało pomylone z łacińskim XTU i te trzy litery stały się oficjalną nazwą wozu.

[edytuj] Modyfikacje

W trakcie produkcji wprowadzano do konstrukcji rozmaite zmiany. Każda ważniejsza zmiana wyróżniona została przez dodatkową literę po oznaczeniu '9' lub '682':

(1971) ZiU-9 – pierwsze prototypy
(1972) ZiU-9B (ЗиУ-9Б) – pojazdy produkowane seryjnie
(1976) ZiU-9W (ЗиУ-9В) – zmiany w wyposażeniu elektrycznym
(1992) ZiU-9G (ЗиУ-9Г) – zastąpienie elektrycznego mechanizmu drzwi pneumatycznym, lżejsza rama pojazdu.

Ten wariant jest produkowany obecnie, i jest najtańszym trolejbusem na rosyjskim rynku. Pełna nazwa modelu to XTU-682ГОЕ-012.