Związek Jaszczurczy (XIV wiek)
Z Wikipedii
Związek Jaszczurczy (niem. Eidechsenbund) - tajna organizacja szlachty z ziemi chełmińskiej założona 24 lutego 1397 w celu obrony przed uciskiem krzyżackim. Założycielami byli Mikołaj z Ryńska, jego brat Jan z Pułkowa oraz Fryderyk z Kitnowa i Mikołaj z Kitnowa.
Związek początkowo działał półjawnie i był tolerowany i zatwierdzony przez władze zakonne jako organizacja broniąca interesów szlacheckich. Od 1410 r. Związek Jaszczurczy działał tajnie. Po wielkiej wojnie z Zakonem Krzyżackim doszło do prześladowań jego członków, w obronie których, w postaci ostrych pism do wielkiego mistrza Henryka von Plauena wystąpili król polski Władysław Jagiełło, Wielki Książę Witold oraz marszałek wielki koronny Zbigniew z Brzezia.
Wkrótce Związek Jaszczurczy rozszerzył działalność na inne tereny państwa krzyżackiego, wspierając przy tym wszystkie działania wojenne króla polskiego przeciwko Zakonowi. O zasługach związku świadczy chociażby udział w rokowaniach w 1435 r i podpis ówczesnego przywódcy Jaszczurkowców, Jana ze Szczuplinek pod traktatem pokojowym z Brześcia Kujawskiego. W 1440 Związek Jaszczurczy wszedł w skład Związku Pruskiego.
