Związek Organizacji Wojskowej
Z Wikipedii
Związek Organizacji Wojskowej to konspiracyjna organizacja utworzona przez rtm. Witolda Pileckiego w obozie koncentracyjnym Auschwitz - Birkenau w 1940 roku.
Witold Pilecki znalazł się w KL Auschwitz na polecenie kierownictwa podziemnego ruchu oporu. Początkowo w zamiarach wywiadowczych, w miarę upływu czasu stworzył tam organizację konspiracyjną, której głównym celem było zbrojne opanowanie obozu i uwolnienie więźniów. W codziennej działalności Związek Organizacji Wojskowej zbierał informacje o warunkach życia więźniów i zbrodniach załogi Obozu, a przede wszystkim starał się pomóc więźniom przetrwać pobyt w Obozie. Zaopatrywano więźniów w żywność i lekarstwa dostarczane przez przyobozowy ruch oporu, starano się lokować ich w komandach o łagodniejszych warunkach życia i pracy itd. itd. ZOW stanowili przede wszystkim więźniowie - byli żołnierze i oficerowie Wojska Polskiego. W szczytowym okresie działalności w 1942 roku ZOW liczył około 800 zaprzysiężonych więźniów. Ze względu na przygotowanie ewentualnego zbrojnego wystąpienia formalnym dowódcą ZOW był ppłk. Kazimierz Rawicz, a po jego wywiezieniu do obozu w Mauthausen - ppłk. Juliusz Gilewicz . Jednakże rzeczywistym przywódcą i organizatorem ZOW był aż do momentu ucieczki z obozu w kwietniu 1943 roku ppor. Witold Pilecki.Po nim ZOW dowodzili kolejno:ppłk Juliusz Gilewicz,Henryk Bartosiewicz,Józef Cyrankiewicz.
Do zbrojnego powstania w obozie na skalę planowaną przez kierownictwo ZOW nigdy nie doszło z powodu braku możliwości udzielenia wsparcia przez czynniki zewnętrzne.
