Chanuka
Z Wikipedii
Chanuka - (hebr. חנוכה) święto żydowskie trwające osiem dni od 25 dnia miesiąca kislew. Upamiętnia ono powstanie pod wodzą Judy Machabeusza, spowodowane zbezczeszczeniem Świątyni Jerozolimskiej wizerunkami greckich bogów oraz nakazem oddawania kultu greckim bogom. "Święto świateł" upamiętnia cudowne wydarzenie z czasów Machabeuszy: niewielka ilość czystej rytualnie oliwy po otwarciu świątyni jerozolimskiej paliła się przez osiem dni.
Najważniejszym rytuałem święta jest zapalanie świateł: jednego pierwszego dnia święta, dwóch - drugiego itd. aż do ósmego, kiedy zapalane jest osiem świateł (lamp oliwnych, albo współcześnie - świec). Do tego używany jest charakterystyczny świecznik zwany chanukiją. Oprócz chanukiji musi też palić się inne światło - nie należy bowiem stosować świecznika w celach utylitarnych, a jedynie jako znak cudu. Aby rozgłosić wieść o cudzie, chanukiję należy postawić w drzwiach lub na oknie. Ósmego dnia śpiewa się też hymn Maoz Cur. W innym wariancie rytuału zapala się jedną świecę na każdego domownika.
Podczas Chanuki wolno pracować, chociaż kobietom zaleca się powstrzymywanie od pracy na czas palenia się świec (ok. pół godziny). Kobiety podczas Chanuki traktowane są szczególnie - na pamiątkę bohaterstwa Judyty (opisanego w Księdze Judyty), która podstępem wdarła się do Holofernesa, naczelnego dowódcy Asyryjczyków, oczarowała go, a kiedy spał pijany, odcięła jego głowę, ratując mieszkańców Betulii i reszty Izraela.
Religia nie nakazuje spożywania określonych posiłków, choć powstała tradycja osnuta wokół naleśników z serem: związana z Judytą i pączków: jako przygotowywanych na oliwie.
Dla niereligijnych Żydów Chanuka przybrała formę świeckiego święta, w którym na wzór Bożego Narodzenia (zazwyczaj przypadającego mniej więcej w tym samym czasie), dzieciom daje się prezenty. W tym także gotówkę (jid. gelt) i słodycze (popularnym drobnym podarunkiem są czekoladki w kształcie monet). Ponadto podczas święta popularne są gry hazardowe - dorośli grają w karty, a dzieci w grę z wykorzystaniem drejdla, gdzie stawką są np. czekoladki lub cukierki.
W Izraelu święto to nabrało dodatkowo państwowego i militarnego znaczenia, za sprawą silnie podkreślanego związku z powstaniem Machabeuszy.
[edytuj] Data
Chanuka to święto o ruchomej dacie w kalendarzu gregoriańskim. Rozpoczyna się w wigilię dnia poprzedzającego poniższą datę (o zachodzie słońca):
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Szabat | Pesach | Szawuot | Tamurz | Tisza be-Aw | Rosz ha-Szana | Jom Kippur | Sukkot | Chanuka | Tu bi-szwat | Purim
