Małże

Z Wikipedii

Małże
"Acephala" z Artforms of Nature Ernsta Haeckela, 1904
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Podtyp	muszlowce
Gromada	małże
Nazwa systematyczna
Bivalvia
Linnaeus, 1758
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Małże (Bivalvia, Lamellibranchia, z gr. bi - dwa + łac. valva - skorupka) – takson w randze gromady obejmujący wodne mięczaki (Mollusca) o dwubocznie spłaszczonym ciele, składającym się z tułowia zwanego workiem trzewiowym i nogi, a pozbawionym głowy. Worek trzewiowy okryty jest dwoma bocznymi płatami płaszcza wytwarzającymi dwuklapową muszlę. Wielkość muszli małży jest bardzo zróżnicowana, od kilku milimetrów aż po ponad metr u Tridacna gigas. Woda wpływa do jamy płaszcza przez otwór zwany syfonem wlotowym (wpustowym), a wypływa syfonem odpływowym (wyrzutowym). Zanikła u nich charakterystyczna dla mięczaków tarka w gardzieli. W ich rozwoju występują larwy trochofora, weliger i u niektórych pasożytnicza - glochidium.

Muszle małży mają trzy warstwy:

• konchiolinową (zewnętrzna) (periostracum)
• porcelanową (środkowa) (mesostracum)
• perłową (wewnętrzna) (hypostracum)

Warstwa perłowa jest zbudowana z drobnych blaszek wapiennych. Po dostaniu się do wnętrza muszli jakiejś drobiny (np. ziarenka piasku), substancja perłowa odkłada się wokół niej i powstaje perła.

Najbardziej znanym małżem jest omułek jadalny (Mytilus edulis). W Polsce występuje ponad 20 gatunków małży słodkowodnych, m.in.: szczeżuja pospolita (Anodonta piscinalis), kilka gatunków skójek (Unio), racicznica zmienna (Dreissena polymorpha). W Morzu Bałtyckim żyje m.in. sercówka pospolita (Cardium glaucum) i małgiew piaskołaz (Mya arenaria).

Znaczenie:
Aby pokryć zapotrzebowanie na pokarm, wielkie małże filtrują w ciągu godziny do 1,5 l wody. Dzięki temu oczyszczają zbiorniki wodne z nadmiaru substancji organicznych. Stanowią też pokarm dla wielu innych organizmów (m.in. dla szkarłupni, ryb, wydr, piżmaków, a także dla człowieka). Perły są wykorzystywane w przemyśle jubilerskim. Niektóre małże przynoszą szkody gospodarce np. świdrak okrętowiec, drążący w drewnie kanały o dł. 30 cm i niszczący w ten sposób urządzenia portowe i drewniane kadłuby łodzi.

Małże oddychają za pomocą skrzeli, a ich budowa warunkuje dalszy podział tej gromady na cztery podgromady:

• pierwoskrzelne (Protobranchia)
• nitkoskrzelne (Filibranchia)
• blaszkoskrzelne (Eulamellibranchiata)
• zrosłoskrzelne (Septibranchia)