Pomoc publiczna

Z Wikipedii

Pomocą publiczną jest nazywana ingerencja instytucyj państwowych, zwłaszcza ta polegająca na przekazaniu środków finansowych, uzyskanych z powszechnego opodatkowania jakiemuś pojedynczemu podmiotowi bądź kategorii podmiotów. W szerszym znaczeniu pomocą publiczną są też inne instytucje prawne uprzywilejowujące "wspomagany" podmiot względem pozostałych (zwolnienia podatkowe, gwarancje rządowe, monopole etc.).

Pomoc publiczna jest wynikiem przekonania, że instytucje państwowe wiedzą, kto powinien osiągnąć sukces i w związku z tym mają prawo ingerować w wynik rozgrywki pomiędzy podmiotami, zabierając jednym i dając innym, tak aby do założonego stanu doprowadzić.

Klasycznym przykładem pomocy publicznej są dotacje unijne, które w założeniach mają wspierać np. innowacyjność w gospodarce, a więc pozwalają podmiotowi bardziej innowacyjnemu (lub w każdym razie takiemu, który napisze bardziej przekonywający wniosek), na niekorzyść tego uznanego za mniej innowacyjny, uzyskać dodatkowe środki na swoją działalność, obniżając więc koszty jego funkcjonowania i pozwalając mu zaoferować korzystniejsze ceny lub poczynić inwestycje, na które kto inny będzie musiał wziąć komercyjny kredyt.

Mniej oczywistym przykładem pomocy publicznej są np. koncesje, które zezwalają na prowadzenie określonej działalności jakiejś kategorii podmiotów, odmawiając tego prawa pozostałym. Tym którzy uzyskali tę koncesję stwarza to warunki uprzywilejowane, zmniejszając groźbę konkurencji ze strony wyeliminowanych w ten sposób innych chętnych i ułatwiając tworzenie oligopoli, zmów cenowych i zamykania rynku. Skrajnym przykładem tego typu uprzywilejowania jest prawny monopol (w Polsce np. loteryjny).

[edytuj] Krytyka

Z punktu widzenia ideologii wolnościowych działania takie stanowią nieuzasadnione naruszenie praw pierwotnych właścicieli redystrybuowanych środków i niedopuszczalne pogwałcenie sprawiedliwych, równych reguł gry. Pomoc publiczna prowadzi też nieuchronnie do patologii, uprzywilejowując sztucznie pewne zjawiska i zaburzając naturalną równowagę społeczną, a także wynagradzając skuteczne ubieganie się o pomoc zamiast skutecznego zabiegania o własną rzeczywistą przydatność w społeczeństwie. Prowadzi też do uzależniania nieraz całych grup społecznych od rządu, tworzy klientelę dla populistów, sprzyja rozwojowi lobbingu i korupcji politycznej.