Stanowisko archeologiczne

Z Wikipedii

Stanowisko archeologiczne - jest to każdy ślad materialnej działalności ludzkiej w przeszłości. Terminem tym określa się zwarty, oddzielony od innych podobnych wycinek przestrzeni w obrębie którego występują źródła archeologiczne wraz z otaczającym je kontekstem.

[edytuj] Podział stanowisk archeologicznych

1. ze względu na ich położenie:
   • stanowiska widoczne na powierzchni ziemi (wyróżniające się formy terenowe).
   • stanowiska znajdujące się pod poziomem gruntu (cmentarzyska, osady).
   • stanowiska podwodne (zalane przez wodę miasta, osady, porty, zatopione okręty)
2. ze względu na złożoność stanowiska archeologicznego:
   • stanowiska proste - zawierające pozostałości jednego punktu osadniczego.
   • stanowiska złożone - zawierające pozostałości dwóch lub więcej punktów osadniczych. Dzielą się na:
     • stanowiska jednowarstwowe - charakteryzujące się poziomym nawarstwianiem w czasie śladów aktywności ludzkiej. Jednostki rozkładają się horyzontalnie, często na siebie nachodząc.
     • stanowiska wielowarstwowe - charakteryzują się istnieniem wielu jednostek stratyfikacji. Warstwy archeologiczne występują kolejno, jedna nad drugą.
3. ze względu na zasięg występowania:
   • stanowiska otwarte - o niedających się dokładnie określić zarówno teraz jak i w przeszłości granicach.
   • stanowiska zamknięte - o dających się określić granicach występowania (ukształtowanie terenu, istniejące fortyfikacje, jaskinie itp.)
4. ze względu na pełnione funkcje:
   • stanowisko osadnicze - miejsce zamieszkania ludzi w przeszłości, zarówno stałego jak i okresowego. Zaliczamy do tego typu jaskinie obozowiska, domy, wsie, miasta itp.
   • umocnienia obronne - wały, fortyfikacje, groby, umocnienia graniczne.
   • miejsca kultu - zazwyczaj odizolowane, położone z dala od osad ludzkich. Miejsca w których dokonywano obrzędów kultowych. Zaliczamy do nich świątynie, kręgi megalityczne, wyżyny kultowe, miejsca składania ofiar na bagnach itp.
   • miejsca i ślady pozyskiwania oraz przerobu surowców -takie jak kopalnie (krzemienia, metalu, soli, kamieniołomy), miejsca pozyskiwania gliny. Miejscami przerobu pozyskanych surowców mogą być pracownie krzemieniarskie, ośrodki produkcji ceramiki czy też wytopu metalu.
   • groby i cmentarzyska - zazwyczaj stanowiska te znajdują się na uboczu, z dala od miejsca zamieszkania. Zaliczamy do tych stanowisk pochówki szkieletowe, ciałopalne, groby pojedyncze i zbiorowe oraz grobowce symboliczne i cenotafy.
     Wyróżnia się groby płaskie niewidoczne na powierzchni ziemi i widoczne na powierzchni ziemi (konstrukcje grobowe widoczne to - kurhany, mauzolea, mastaby, piramidy, pomniki, groby skalne itp.).
   • ślady dawnej uprawy roli - które mogły się zachować w postaci bruzd pod nasypami kurhanów, lub też pod warstwą lawy. Na polach również mogą się zachować ślady orki, ślady zasięgów pól oznaczone miedzami lub kamiennymi grodzeniami. W poszukiwaniu takich stanowisk wykorzystuje się archeologię lotniczą.
   • pozostałości urządzeń komunikacyjnych i transportowych - zachowane lub ślady po drogach - brukowanych lub bitych czy też wydrążonych w skale, mosty, akwedukty, kanały porty wraz z urządzeniami itp.
   • skarby - szczególny rodzaj stanowiska. Występują na nim tylko znaleziska ruchome, mające wartość dla właściciela. Zazwyczaj są to wszelkiego rodzaju kosztowności takie jak monety, kruszcowe, biżuteria oraz inne cenne surowce. Skarby zostały ukryte przez właściciela w celu ochrony przed rabunkiem lub poświęcone w celach kultowych. Z Różnych powodów właściciel nigdy nie wrócił po skarb.

Każdy rodzaj z wymienionych tutaj stanowisk przyniesie w trakcie badań pewne informacje o aspektach życia ludzkiego w przeszłości. Należy pamiętać, że dopiero badania na kilku rodzajach stanowisk pozwolą uzyskać pełniejszą rekonstrukcje przeszłości.

[edytuj] Zobacz też

• Stanowisko eponimiczne
• Palimpsest
• Stanowiska archeologiczne
• Archeologia
• odkrycia archeologiczne

[edytuj] Bibliografia

• Dorota Ławecka "Wstęp do archeologii", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2003
• Colin Renfrew, Paul Bahn "Archeologia Teorie, Metody, Praktyka", Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2002