Édouard Daladier
Z Wikipedii
| Édouard Daladier 18 czerwca 1884 – 10 października 1970 |
|
 |
|
| Premier Republiki Francuskiej | |
| Okres urzędowania | od 31 stycznia 1933 do 26 października 1933 |
| Przynależność polityczna | Partia Radykalno-Socjalistyczna |
| Poprzednik | Joseph Paul-Boncour |
| Następca | Albert Sarraut |
| Premier Republiki Francuskiej | |
| Okres urzędowania | od 30 stycznia 1934 do 9 lutego 1934 |
| Poprzednik | Camille Chautemps |
| Następca | Gaston Doumergue |
| Premier Republiki Francuskiej | |
| Okres urzędowania | od 10 kwietnia 1938 do 21 marca 1940 |
| Poprzednik | Léon Blum |
| Następca | Paul Reynaud |
Édouard Daladier (ur. 18 czerwca 1884, zm. 10 października 1970) – francuski polityk.
Eduard Daladier urodził się w dniu 18 czerwca 1884 r. W latach 1919-1940 był deputowanym do parlamentu, kilkakrotnie ministrem różnych resortów (m.in. kolonii – 1924-1925, robót publicznych – 1930-1932, wojny – 1936-1937). Trzykrotnie był też premierem rządu – w 1933, 1934 i od kwietnia 1938 do marca 1940 r. Był jednym z przywódców Partii Radykalnej. Kiedy afera Stavisky'ego przesądziła o upadku rządu Camille'a Chautempsa prezydent powierzył mu sformowanie nowego gabinetu. Słynął z nieudolności i korupcji.
W dniu 6 lutego 1934 r. monarchistyczny dziennik "L'Action Francaise" wezwał swoich czytelników: "Po wyjściu z biur paryżanie udadzą się przed Izbę Deputowanych, aby dać do zrozumienia rządowi i jego parlamentarnym poplecznikom, że mają dość tego wstrętnego reżimu." O godzinie 18.00 na Placu Concorde zgromadziły się tłumy ludzi, głównie członkowie i sympatycy organizacji monarchistycznych, narodowych, faszystowskich i kombatanckich – Akcji Francuskiej, Kamelotów Króla, Krzyży Ognistych, Młodzieży Patriotycznej, Solidarności Francuskiej. Organizatorzy oceniali liczbę ludzi na blisko 200 tys. Około 19.30 na moście Concorde policja otworzyła ogień do tłumu. Rozruchy ustały dopiero o północy. Katolicki dziennik "La Croix" napisał o "szlachetnej krwi przelanej na Placu Zgody". Lewicowa prasa zarzucała demonstrującym próbę przeprowadzenia zamachu stanu. Premier E. Daladier w oficjalnym komunikacie skłamał, że zginęło tylko 6 demonstrantów i aż 3 policjantów, a 350 osób (w tym 180 policjantów) odniosło rany. W rzeczywistości poległo lub zmarło z odniesionych ran 16 uczestników demonstracji i 1 policjant. Było też 2329 rannych, w tym 1764 policjantów. "Krwawy wtorek" doprowadził do upadku gabinetu E. Daladiera. Nie zniknął on jednak z polityki.
We wrześniu 1938 r. podpisał układ monachijski, w wyniku którego Czechosłowacja utraciła Sudety, fortyfikacje i możliwość skutecznej obrony, a 15 marca 1939 – niepodległość. Stał na czele rządu w pierwszym etapie II wojny światowej. W 1940 r. został aresztowany przez rząd Vichy, sądzony w 1942 r. w Riom, a następnie deportowany do Niemiec i uwięziony w obozach koncentracyjnych w Dachau oraz w Buchenwaldzie.
Mimo kompromitującej nieudolności został w 1946 r. wybrany deputowanym do Zgromadzenia Konstytucyjnego IV Republiki, zaś w latach 1946-1958 – do Zgromadzenia Narodowego. W latach 1947-1954 był przewodniczącym Ugrupowania Lewicy Republikańskiej, w 1957-1958 przewodniczącym Partii Radykalnej. Sprzeciwiał się utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, występował także przeciwko układom paryskim. Przeciwnik prezydenta de Gaulle'a, protestował przeciwko ograniczeniu roli parlamentu w Konstytucji V Republiki.
