Łuszczaki

Z Wikipedii

Łuszczaki
gil
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczaki
Nazwa systematyczna
Fringillidae
Leach, 1820
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Łuszczaki (ziarnojady, ziębowate) (Fringillidae) - rodzina ptaków z rzędu wróblowych. W skład rodziny wchodzi od 119 do 125 gatunków. Obejmuje gatunki zasiedlające różnorodne środowiska, od lasów po obszary pustynne lub zurbanizowane. Zamieszkują cały świat poza Australią, Oceanią, Madagaskarem i Antarktydą. Charakteryzują się następującymi cechami:

odżywiają się nasionami, w okresie lęgowym często uzupełnionymi owadami
w dziobie specjalne listwy ułatwiające łuskanie ziaren
gniazda na ziemi lub drzewach, w zniesieniu zwykle 4 do 6 jaj
w okresie polęgowym często zbierają się w stada (czasem wielogatunkowe)
ciężar 12-60 g
niektóre gatunki (z rodzaju Loxia - krzyżodzioby) mają skrzyżowane szczęki.

W Europie gnieździ się około 18 gatunków, a kilka zalatuje. Do polskiej awifauny zalicza się 18 gatunków, z czego 11 to ptaki lęgowe.

Do rodziny należą następujące podrodziny, rodzaje i gatunki^[1]:

Podrodzina: zięby (Fringillinae)
- Rodzaj: Fringilla
  - zięba (Fringilla coelebs)
  - zięba kanaryjska (Fringilla teydea)
  - jer (Fringilla montifringilla)
Podrodzina: łuskacze (Carduelinae)
- Rodzaj: Serinus
  - kulczyk królewski (Serinus pusillus)
  - kulczyk (Serinus serinus)
  - kulczyk syryjski (Serinus syriacus)
  - kanarek (Serinus canaria)
  - osetnik (Serinus citrinella)
  - kulczyk tybetański (Serinus thibetanus)
  - kulczyk siwoszyi (Serinus canicollis)
  - kulczyk czarnogłowy (Serinus nigriceps)
  - kulczyk maskowy (Serinus citrinelloides)
  - kulczyk czarnolicy (Serinus capistratus)
  - kulczyk papirusowy (Serinus koliensis)
  - kulczyk leśny (Serinus scotops)
  - kulczyk białorzytny (Serinus leucopygius)
  - kulczyk żółtorzytny (Serinus atrogularis)
  - kulczyk żółtopierśny (Serinus citrinipectus)
  - kulczyk mozambijski (Serinus mozambicus)
  - kulczyk tęgodzioby (Serinus donaldsoni)
  - kulczyk żółtobrzuchy (Serinus flaviventris)
  - kulczyk białobrzuchy (Serinus dorsostriatus)
  - kulczyk siarkowy (Serinus sulphuratus)
  - kulczyk białogardły (Serinus albogularis)
  - kulczyk białobrewy (Serinus reichardi)
  - kulczyk paskogłowy (Serinus gularis)
  - kulczyk czarnouchy (Serinus mennelli)
  - kulczyk skromny (Serinus tristriatus)
  - kulczyk smugowany (Serinus ankoberensis)
  - kulczyk piaskowy (Serinus menachensis)
  - kulczyk kreskowany (Serinus striolatus)
  - kulczyk grubodzioby (Serinus burtoni)
  - kulczyk zatokowy (Serinus rufobrunneus)
  - kulczyk płowy (Serinus leucopterus)
  - kulczyk przylądkowy (Serinus tottus)
  - kulczyk natalski (Serinus symonsi)
  - kulczyk rdzawogrzbiety (Serinus alario)
  - kulczyk wyspowy (Serinus estherae)
- Rodzaj: Neospiza
  - tęgodziób (Neospiza concolor)
- Rodzaj: Linurgus
  - krasnodziób (Linurgus olivaceus)
- Rodzaj: Rhynchostruthus
  - złotopiórek (Rhynchostruthus socotranus)
- Rodzaj: Carduelis
  - dzwoniec (Carduelis chloris)
  - dzwoniec chiński (Carduelis sinica)
  - dzwoniec himalajski (Carduelis spinoides)
  - dzwoniec ubogi (Carduelis ambigua)
  - czyżyk (czyż) (Carduelis spinus)
  - czyż sosnowy (Carduelis pinus)
  - czyż czarnołbisty (Carduelis atriceps)
  - czyż andyjski (Carduelis spinescens)
  - czyż żółtolicy (Carduelis yarrellii)
  - czyż czerwony (Carduelis cucullata)
  - czyż grubodzioby (Carduelis crassirostris)
  - czyż kapturowy (Carduelis magellanica)
  - czyż antylski (Carduelis dominicensis)
  - czyż szafranowy (Carduelis siemiradzkii)
  - czyż oliwkowy (Carduelis olivacea)
  - czyż czarnogardły (Carduelis notata)
  - czyż żółtobrzuchy (Carduelis xanthogastra)
  - czyż czarny (Carduelis atrata)
  - czyż żółtorzytny (Carduelis uropygialis)
  - czyż czarnobrody (Carduelis barbata)
  - czyż złotawy (Carduelis tristis)
  - czyż mały (Carduelis psaltria)
  - czyż wspaniały (Carduelis lawrencei)
  - szczygieł (Carduelis carduelis)
  - czeczotka (Carduelis flammea syn. Acanthis flammea)
  - czeczotka tundrowa (Carduelis hornemanni syn. Acanthis hornemmani)
  - rzepołuch (Carduelis flavirostris syn. Acanthis flavirostris)
  - makolągwa (Carduelis cannabina syn. Acanthis cannabina)
  - makolągwa szarogłowa (Carduelis yemenensis)
  - makolągwa szara (Carduelis johannis)
- Rodzaj: Leucosticte
  - góralka brunatna (Leucosticte nemoricola)
  - góralka ciemnogłowa (Leucosticte brandti)
  - góralka tybetańska (Leucosticte sillemi)
  - góralka jasnoskrzydła (Leucosticte arctoa)
- Rodzaj: Callacanthis
  - krasnotek (Callacanthis burtoni)
- Rodzaj: Rhodopechys
  - gilak ciemnogłowy (Rhodopechys sanguinea)
- Rodzaj: Bucanetes
  - gilak pustynny (Bucanetes githaginea)
  - gilak mongolski (Bucanetes mongolica)
- Rodzaj: Rhodospiza
  - gilak blady (Rhodospiza obsoleta)
- Rodzaj: Uragus
  - giluszek (Uragus sibiricus)
- Rodzaj: Urocynchramus
  - tybetańczyk (Urocynchramus pylzowi)
- Rodzaj Passerina
  - łuszczak indygo (Passerina cyanea)
- Rodzaj: Carpodacus
  - dziwonia szkarłatna (Carpodacus rubescens)
  - dziwonia nepalska (Carpodacus nipalensis)
  - dziwonia (Carpodacus erythrinus syn. Erythrina erythrina)
  - dziwonia purpurowa (Carpodacus purpureus)
  - dziwonia czerwonoczelna (Carpodacus cassinii)
  - dziwonia ogrodowa (Carpodacus mexicanus)
  - dziwonia różana (Carpodacus pulcherrimus)
  - dziwonia różoworzytna (Carpodacus eos)
  - dziwonia różowobrewa (Carpodacus rhodochrous)
  - dziwonia karmazynowa (Carpodacus vinaceus)
  - dziwonia różowogardła (Carpodacus edwardsii)
  - dziwonia synajska (Carpodacus synoicus)
  - dziwonia syberyjska (Carpodacus roseus)
  - dziwonia czarnolica (Carpodacus trifasciatus)
  - dziwonia różowobrzucha (Carpodacus rhodopeplus)
  - dziwonia smugowana (Carpodacus thura)
  - dziwonia czerwonawa (Carpodacus rhodochlamys)
  - dziwonia ciemnolica (Carpodacus rubicilloides)
  - dziwonia kaukaska (Carpodacus rubicilla)
  - dziwonia czerwonogardła (Carpodacus puniceus)
  - dziwonia jarzębata (Carpodacus roborowskii)
- Rodzaj: Chaunoproctus
  - łuskówka (Chaunoproctus ferreorostris) †
- Rodzaj: Pinicola
  - łuskowiec (Pinicola enucleator)
  - łuskowiec czerwonoczelny (Pinicola subhimachalus)
- Rodzaj: Haematospiza
  - karmazynek (Haematospiza sipahi)
- Rodzaj: Loxia
  - krzyżodziób sosnowy (Loxia pytyopsittacus)
  - krzyżodziób szkocki (Loxia scotica)
  - krzyżodziób świerkowy (Loxia curvirostra)
  - krzyżodziób modrzewiowy (krzyżodziób dwupręgowy) (Loxia leucoptera)
  - krzyżodziób karaibski (Loxia megaplaga) - początkowo uważany za rasę krzyżodzioba modrzewiowego
- Rodzaj: Pyrrhula
  - gil łuskogłowy (Pyrrhula nipalensis)
  - gil białouchy (Pyrrhula leucogenys)
  - gil pomarańczowy (Pyrrhula aurantiaca)
  - gil płomienny (Pyrrhula erythrocephala)
  - gil siwogłowy (Pyrrhula erythaca)
  - gil (Pyrrhula pyrrhula)
  - gil azorski (Pyrrhula murina)
- Rodzaj: Coccothraustes
  - grubodziób (Coccothraustes coccothraustes)
- Rodzaj: Eophona
  - grubodziób chiński (Eophona migratoria)
  - grubodziób japoński (Eophona personata)
- Rodzaj: Mycerobas
  - grubodziób czarno-żółty (Mycerobas icterioides)
  - grubodziób obrożny (Mycerobas affinis)
  - grubodziób czarnogrzbiety (Mycerobas melanozanthos)
  - grubodziób żałobny (Mycerobas carnipes)
- Rodzaj: Hesperiphona
  - grubodziób białoskrzydły (Hesperiphona vespertina)
  - grubodziób czarnogłowy (Hesperiphona abeillei)
- Rodzaj: Pyrrhoplectes
  - himalajczyk (Pyrrhoplectes epauletta)