Kręgowce

Z Wikipedii

Kręgowce
szkielet drapieżnego ssaka
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Nadtyp	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nazwa systematyczna
Vertebrata
Systematyka w Wikispecies

Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra - kręg) – silnie zróżnicowany morfologicznie podtyp zwierząt zaliczanych do strunowców. Zazwyczaj synonimizuje się je z czaszkowcami (Craniota).

[edytuj] Cechy charakterystyczne

dobrze wykształcony szkielet wewnętrzny zbudowany z tkanki chrzęstnej lub kostnej, składający się ze szkieletu osiowego, szkieletu pasów i kończyn
chrzęstny szkielet wzmocniony kolagenem, a kostny fosforanem wapnia
szkliwo pokrywające szkielet skórny (pancerz, łuski) lub zęby
parzyste kończyny (nie występują tylko u bezżuchwowców i skrajnie wyspecjalizowanych wężowatych czworonogów)
układ pokarmowy złożony z przewodu pokarmowego (jama gębowa, gardziel, przełyk, żołądek, jelito środkowe (cienkie), jelito tylne (grube), jelito proste (odbytnica)) z otworem gębowym i odbytem oraz dodatkowych gruczołów (wątroba, trzustka)
skóra składająca się z wielowarstwowego naskórka i ze skóry właściwej
układ nerwowy złożony z ośrodkowego układu nerwowego (mózgowia) i rdzenia kręgowego oraz nerwów, tworzących obwodowy układ nerwowy
mózgowie złożone z kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia, tyłomózgowia i rdzeniomózgowia
bardzo dobrze rozwinięte narządy zmysłów: wzrok, słuch, węch, zmysł równowagi, dotyku i termorecepcji
pęcherzykowate oczy, będące w rozwoju zarodkowym uwypukleniami mózgu; osłonięte powiekami (górną, dolną i migotką)
zamknięty układ krwionośny
czerwona krew zawierająca hemoglobinę
serce położone po brzusznej stronie ciała, mające zastawki
parzyste nerki
dobrze rozwinięty układ krwionośny

Dzięki takiej budowie, kręgowce w czasie swojego ewolucyjnego rozwoju zdołały opanować prawie wszystkie środowiska Ziemi.

Najstarsze skamieniałości kręgowców znane są z osadów ordowiku.

[edytuj] Systematyka

Najnowsza klasyfikacja biologiczna dzieli kręgowce na:^{[potrzebne źródło]}

Nazwa systematyczna	Nazwa zwyczajowa
Amphibia	płazy
Aves	ptaki
Chondrichthyes	ryby chrzęstnoszkieletowe
Mammalia	ssaki
Reptilia	gady
Agnatha	bezżuchwowce
Osteichthyes	ryby kostnoszkieletowe

[edytuj] Tradycyjny podział systematyczny

Przedstawicielami żuchwowców są:

Ryby (Pisces)
Płazy (Amphibia)
Gady (Reptilia)
Ptaki (Aves)
Ssaki (Mammalia)

Przedstawicielami bezżuchwowców są:

kostnopancerne (Osteostraci)
anaspidy (Anaspida)
heterostraki (Heterostraci)
śluzice (Myxini)
minogi (Cephalaspidomorphi)

Przedstawicielami konodontów są:

protokonodonty (Protoconodonta)
parakonodonty (Paraconodonta)
eukonodonty (Euconodonta)

[edytuj] Drzewo filogenetyczne

konodonty (Conodonta), żyjące od kambru do triasu, które jednak przez niektórych są wyłączane poza grupę kręgowców;
śluzice (Myxinida), współczesną grupę, której zapis kopalny sięga karbonu;
Heterostraci, żyjące od ordowiku do dewonu;
Anaspida, sylur - dewon;
minogi (Petromyzontida), żyjące od karbonu do dziś;
kostnopancerne (Osteostraci}, sylur - dewon;
szczękowce (Gnathostomata), do których i my należymy, znane od syluru.

Szczękowce dzieli się na

plakodermy (Placodermi), dewon - karbon;
chrzęstnoszkieletowe (Chondrichthyes);
akantody (Acanthodii) sylur - perm;
kostnoszkieletowe, jedną z grup kostnoszkieletowych są czworonogi (Tetrapoda).

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: rozwinąć, zweryfikować poszczególne sekcje.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.