Żelazny Wilk

Z Wikipedii

Żelazny Wilk (lit. Geležinis Vilkas), pełna nazwa Związek Żelazny Wilk – litewska paramilitarna organizacja faszystowska działająca w latach 30.

Związek został założony w 1927 r. przez Augustinasa Voldemarasa, b. przywódcę chrześcijańskich demokratów i premiera Litwy od 1926 r. Jego nazwa wzięła się z legendy o śnie Giedymina, spopularyzowanej przez Adama Mickiewicza w '"Panu Tadeuszu". Funkcję honorowego przewodniczącego związku pełnił prezydent Antanas Smetona. W krótkim czasie jednak drogi obu polityków rozeszły się głównie z powodu zaangażowania się A. Voldemarasa w działalność radykalnej organizacji. Żelazny Wilk był używany przez A. Voldemarasa do walk z jego politycznymi wrogami. Rekrutował się w dużej części spośród młodych oficerów litewskiej armii, którzy byli zafascynowani hasłami faszyzmu. Uważali oni, że A. Smetona prowadzi zbyt umiarkowaną politykę. Działalność ruchu została zakazana w 1930 r., po czym kontynuowano ją nielegalnie w podziemiu. Nawiązano wówczas bliższe kontakty z Niemcami. W kwietniu 1934 r. członkowie Żelaznego Wilka dokonali nieudanej próby zamachu stanu, stłumionej przez oddziały wierne prezydentowi A. Smetonie; A. Voldemaras został uwięziony. W 1938 r. wyszedł na wolność i wyemigrował.