Adam Czerniaków
Z Wikipedii
Adam Czerniaków (ur. 30 listopada 1880 w Warszawie, zm. 23 lipca 1942 w Warszawie) - inżynier, działacz gospodarczy, oświatowy i społeczny, senator, publicysta, autor wierszy okolicznościowych w języku polskim, podczas okupacji prezes judenratu w getcie warszawskim.
Dyplom inżyniera chemii uzyskał na Politechnice Warszawskiej, drugi dyplom na Wydziale Przemysłowym Politechniki w Dreźnie. W 1909 był więziony przez władze carskie za działalność niepodległościową. Był współorganizatorem Centralnego Związku Rzemieślników Żydów, a także senatorem z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w latach 1931-1935 i radnym m.st. Warszawy. Przez wiele lat był radcą Gminy Żydowskiej w Warszawie. Autor licznych prac naukowych, m. in. nagrodzonej na konkursie w 1919 książki Silniki wybuchowe, a także rozpraw o cukrownictwie, piekarnictwie i wielu innych prac z zakresu chemii przemysłowej i użytkowej.
23 września 1939 został mianowany przez prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego komisarycznym prezesem Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie, pozostał nim także po zajęciu miasta przez Niemców. 4 października stanął na czele judenratu w getcie warszawskim. Czerniaków współorganizował opór cywilny oraz opiekę społeczną, wspomagał tworzenie podziemnego archiwum getta, utrzymywał kontakty z działaczami konspiracji, przeciwstawiał się jednak dążeniom do zbrojnego wystąpienia. Odmówił podpisania obwieszczenia o przymusowym wysiedleniu Żydów, które oznaczało wywożenie ich do obozów zagłady. W dzień po rozpoczęciu deportacji do obozu zagłady w Treblince - 23 lipca 1942 - popełnił samobójstwo w gmachu Gminy Żydowskiej przy ul. Grzybowskiej.
Od 6 września 1939 do 23 lipca 1942 tworzył pamiętnik zwany Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego, zawierający informacje o problemach getta, poleceniach otrzymanych od okupanta, rozmowach, spotkaniach, własnych przeżyciach. Został on opublikowany w języku polskim w roku 1983.
