Adam Dowgird
Z Wikipedii
Adam Jan Dowgird (ur. 13 listopada 1913 w Ejragole-Dowgirdowie na Żmudzi, zm. 27 maja 1994 w Białymstoku) - polski lekarz, działacz mniejszości polskiej w Litwie kowieńskiej.
Wczesne dzieciństwo spędził w Charkowie, do którego wysłany został przez rząd rosyjski jego ojciec, inżynier pracujący na kolei. W 1919 roku wraz z matką i rodzeństwem powrócił na Litwę do zniszczonego majątku w Dowgirdowie.
W latach 1926-31 uczęszczał do polskiego gimnazjum w Poniewieżu, po ukończeniu którego zapisał się na Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu Witolda w Kownie, a w 1932 roku został studentem medycyny.
Podczas studiów stanął na czele "Zjednoczenia Polaków Studentów Uniwersytetu Witolda Wielkiego", udzielał się też w Polskim Klubie Sportowym "Sparta".
Od wczesnych lat trzydziestych zaangażowany w życie polskiej mniejszości na Litwie, stanął w opozycji młodych wobec władz ZPL "Pochodnia".
Po uzyskaniu dyplomu doktora medycyny w 1938 roku praktykował w Kownie, a po 1940 roku został chirurgiem w Wilnie.
W czasie II wojny światowej członek AK i komendant jej kowieńskiego podokręgu.
Od wiosny 1944 roku pracował jako lekarz w łukiskim więzieniu, gdzie wystawiał fałszywe świadectwa medyczne przetrzymywanym tam Polakom.
W 1944 roku uczestniczył w operacji Ostra Brama, po której udało mu się zbiec na Podlasie. W latach 1944-46 pracował jako lekarz w białostockim oddziale LWP, po czym skierowano go do Hajnówki w celu organizacji tamtejszego szpitala powiatowego, którego został dyrektorem.
W 1953 roku powrócił do Białegostoku, gdzie objął stanowisko dyrektora Wojewódzkiego Szpitala im. J. Śniadeckiego.
W 1958 roku doktoryzował się, a po pięciu latach uzyskał habilitację.
[edytuj] Ciekawostki
Jako student Uniwersytetu Kowieńskiego spoliczkował w 1934 roku redaktora naczelnego gazety "Kuntaplis", która umieściła karykaturę marszałka Piłsudskiego klęczącego w niedwuznacznej pozycji przed Adolfem Hitlerem, za co został relegowany z uczelni.
[edytuj] Źródła
- Jackiewicz Mieczysław, "Polacy na Litwie 1918-2000" (słownik biograficzny), Warszawa 2003
- Buchowski Krzysztof, "Polacy w niepodległym państwie litewskim 1918-1940", Białystok 1999
- Buchowski Krzysztof, "Panowie i Żmogusy. Stosunki polsko-litewskie w międzywojennych karykaturach", Białystok 2004, ISBN 83-87881-29-5
- Krajewski Zenon, "Polacy w Republice Litewskiej 1918-1940", Lublin 1998 ISBN 83-906321-3-6
