Adolf Gawalewicz
Z Wikipedii
Adolf Gawalewicz (ur. 2 września 1916 we Lwowie, zm. 11 czerwca 1987 w Krakowie)
 |
 Zawartość tej strony może naruszać prawa autorskie Jeżeli oznaczyłeś tę stronę jako podejrzaną o naruszenie praw autorskich, dodaj link do sekcji zgłoszone artykuły na WP:NPA. Tekst źródłowy prawdopodobnie pochodzi ze strony:
Link do tej strony został dodany do Wikipedia:Lista NPA.
|
Egzamin dojrzałości zdał w roku 1935, w Neoklasycznym V Państwowym Gimnazjum im. J. Kochanowskiego we Lwowie. W czerwcu 1939r. uzyskał dyplom magistra praw na Uniwersytecie Jagiellońskim, a we wrześniu 1939 roku rozpoczął pracę w Urzędzie Stołecznego Miasta Krakowa. Za udział w konspiracji i kolportażu prasy nielegalnej został aresztowany 16 września 1940r. i osadzony w więzieniu na Montelupich, a 9 stycznia 1941 r. wywieziony do KL Auschwitz, gdzie oznaczono go numerem obozowym 9225. Według Izabeli Bobbe, która osobiście znała Adolfa Gawalewicza, znalazł się on w obozie na skutek donosu bliskiego kolegi. To zachwiało jego wiarą, bowiem ów "kolega" chętnie podkreślał swoją religijność... Pan Adolf opowiedział Izabelli Bobbe, że w obozie się nie modlił i nie szukał kontaktu z ludźmi religijnymi. Pod koniec 1944 roku zupełnie wycieńczony stał się wedle obozowej gwary "muzułmanem"... Pewnego grudniowego dnia wyciągnięto go z szeregu stojących na apelu więźniów i wepchnięto do grupy takich jak on, "muzułmanów". Gawalewicz nie miał wątpliwości: wszystkich ich czekał transport do gazu. Izabeli Bobbe przytacza jego słowa, które kiedyś zapisała: "Stałem tam z nimi, mimo mrozu zlany byłem potem... śmiertelnym już potem... Nagle nie wiem skąd, zacząłem mówić, a raczej mamrotać: ... Później dopiero przypomniałem sobie, że były to słowa Marka Winicjusza z "Quo vadis". Chwilę potem podbiegło do nas komando, które miało nas upchnąć do ciężarówki jadącej niechybnie w stronę krematorium w Brzezince. W którymś nie do końca uświadomionym momencie mignęła mi przed oczami twarz niemieckiego kapo, skądś znajoma, który jednym kopnięciem i krzykiem: po prostu wypchnął mnie z tej grupy i wrzucił do apelowego szeregu. Widzi pani, kopniak przywrócił mnie do życia..."
Jako jeden z nielicznych więźniów przeżył prawie cztery miesiące na bloku 4 w Birkenau, w którym mieściła się "Isolierstation" czyli tzw. "poczekalnia do gazu". Tam bowiem wyselekcjonowani w wewnętrznych obozowych selekcjach oczekiwali na zawiezienie do komór gazowych. Od połowy czerwca 1944r. po ewakuacji z Oświęcimia, przeżywał dalszy koszmar w obozach koncentracyjnych Buchenwald, Dora, Ellrich i Bergen-Belsen. Po wyzwoleniu obozu, całkowicie wyczerpany, z groźnymi zmianami w płucach, Adolf Gawalewicz odtransportowany został 24 czerwca 1945r. do sanatorium w Szwecji, gdzie po udanej operacji (torakoplastyka) powracał do zdrowia. Jako rekonwalescent wrócił 5 lipca 1946r. do Polski i ponownie podjął pracę w administracji miejskiej. W 1948r. uzyskał na UJ doktorat na podstawie rozprawy pt. "Skutki okupacji niemieckiej w Polsce na tle prawa administracyjnego". Nieprzerwanie, aż do emerytury, pracował w Urzędzie Miasta Krakowa, równocześnie prowadząc działalność dydaktyczną na Wydziale Prawa i Administracji UJ. Poświęcił się także studiom nad problematyką obozową; był autorem wielu artykułów i publikacji na ten temat. Zmarł nagle 11 czerwca 1987r. w Krakowie.
Najbardziej znaną jego książką wspomnieniową z okresu pobytu w obozach koncentracyjnych jest publikacja pt. "Refleksje z poczekalni do gazu. Ze wspomnień muzułmana", Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2000.
[edytuj] Źródła
- Nota biograficzna z książki A. Gawalewicza pt. "Refleksje z poczekalni do gazu. Ze wspomnień muzułmana", Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2000;
- Izabella Bobbe, "Winicjusz przywrócił mi wiarę", [1];
- Studio form dokumentalnych: "Auschwitz - między zbrodnią a świętością",[2].
