Akwesasne Notes
Z Wikipedii
"Akwesasne Notes" – czasopismo północnoamerykańskich Indian z plemienia Mohawków, powstające w latach 1969-1992 w położonym po obu stronach granicy amerykańsko-kanadyjskiej rezerwacie St. Regis (Akwesasne) (stan Nowy Jork).
[edytuj] Historia
Ukazujące się ze zmienną częstotliwością (zwykle jako kwartalnik) "Akwesasne Notes” (ISSN: M1056505) było jednym z pierwszych anglojęzycznych panindiańskich pism wydawanych przez współczesnych Indian z Ameryki Północnej dla ludów tubylczych i naturalnych (jak głosił jego podtytuł). Mimo skromnego zaplecza finansowego i organizacyjnego, czasopismo – przygotowywane po części przez wolontariuszy przyjeżdżających do Akwesasne – w latach 70. XX w. było najbardziej znanym głosem młodego i często radykalnego pokolenia tubylczych Amerykanów. W szczytowym okresie swojej popularności (na przełomie lat 70. i 80.) było wydawane - formalnie przez Radę Wodzów Narodu Mohawków[1] - w nakładzie do 100 tys. egzemplarzy i znane na całym kontynencie amerykańskim, a także poza nim (w Polsce czytywali je i tłumaczyli m.in. uczestnicy PRPI[2]). Pismo prenumerowali nie tylko zaangażowani w walkę o swoje prawa i obronę własnych kultur amerykańscy tubylcy, ale także indiańskie i nieindiańskie organizacje i instytucje kulturalne, edukacyjne i społeczno-polityczne, grupy poparcia Indian i ich miłośnicy w wielu krajach. Uboższej części czytelników – a także indiańskim więźniom – zaangażowana społecznie redakcja nierzadko wysyłała pismo bezpłatnie[3].
Linia programowa pisma łączyła tradycyjną mądrość i wiedzę tubylczych ludów obu Ameryk, poglądy współczesnych filozofów i działaczy indiańskich (jak Vine Deloria, Jr., John Mohawk, czy Winona LaDuke), nurty ekologiczne (z głęboką ekologią włącznie)[4], poglądy lewicowe (nierzadko antykapitalistyczne i anktykorporacyjne), egalitarne i antyrasistowskie z przekonaniem, że istnienie, różnorodność i obrona praw tubylczych kultur to wartości, które należy aktywnie wspierać i szeroko upowszechniać[5].
Łamiąc nierzadko blokadę informacyjną i utarte schematy powierzchownych doniesień europocentrycznych i proamerykańskich mediów, czasopismo obszernie relacjonowało wydarzenia związane z bieżącą walką Indian obu Ameryk (a także innych ludów tubylczych) z dyskryminacją rasową, etniczną, kulturową i religijną, prześladowaniami mniejszości (w tym kobiet i dzieci), łamaniem historycznych traktatów i praw człowieka. Pisało obszernie m.in. o indiańskiej okupacji Alcatraz i Wouned Knee, protestach Indian Kri nad Zatoką Jamesa w Kanadzie, cierpieniach indiańskich chłopów podczas wojen domowych w Gwatemali i Nikaragui oraz o ludobójstwie amazońskich Indian Aché z Paragwaju i tubylczych mieszkańców Timoru Wschodniego[6]. Prowadziło też dystrybucję alternatywnych publikacji, etnicznych nagrań muzycznych, tubylczych materiałów propagandowych (plakaty, nalepki, itp.) oraz wyrobów tradycyjnego irokeskiego rękodzieła.
"Akwesasne Notes" ukazywało się do 1992 roku (wydano łącznie 135 numerów w 23. rocznikach)[7], gdy zmiana nastrojów społecznych w USA, przemiany we współczesnych ruchach i organizacjach indiańskich (jak NCAI, AIM i W.A.R.N.), powstawanie nowych profesjonalnych tubylczych czasopism (a później także rozgłośni radiowych i serwisów internetowych) oraz lokalne napięcia w samym przygranicznym Akwesasne[8] doprowadziły najpierw do spadku znaczenia i nakładu, a następnie – do zamknięcia pisma. Osoby związane z jego redakcją przygotowywały też później dwa roczniki nowej serii "Akwesasne Notes. A Journal of Native and Natural Peoples" (w latach 1995-1997, ISSN: 0002-3949)[9] oraz inne pisma społeczno-kulturalne Mohawków (np. "Native Americas", ISSN: 1092-3527)[10], ale wobec zwiększonej konkurencji rynkowej ze strony nowych mediów tubylczych i nie-tubylczych nie udało im się powtórzyć sukcesu pierwowzoru[11].
[edytuj] Przypisy
- ↑ Mohawk Nation Council of Chiefs
- ↑ por. Marek Nowocień w: Odrębna Rzeczywistość. Referaty z sesji "Indianie i indianiści" poświęconej pamięci Indiańskiej Babci, Stefanii Antoniewicz, red. Arkadiusz J. Kilanowski, Wyd. TIPI, Wielichowo 2004, ISBN 83-919264-0-0; s. 13 i nast.
- ↑ Alicja Sordyl: Indiańskie media
- ↑ Ekologia Indian: Pokrewieństwo między ludźmi a Ziemią przekład za: "Zielone Brygady", nr 1(19)/91, styczeń 1991
- ↑ "Wypowiedź Haudenosaunee dla świata, maj 1979" przekład za: "Zielone Brygady", nr 3(21)/91, marzec 1991
- ↑ Indianie o sobie - 30 lat temu... wybór i przekład Marek Nowocień
- ↑ Najobszerniejszy zbiór archiwalnych numerów pisma w Polsce jest w posiadaniu członków redakcji kwartalnika "Tawacin"
- ↑ Włodzimierz Fenrych: Najstarszy Parlament Ameryki
- ↑ Alex Jacobs/Karoniaktatie: Radio-aktywni Indianie
- ↑ Akwekon Press
- ↑ Alicja Sordyl: Historia powstania magazynów "Tawacin" i "Native Americas"
