Allen Dulles

Z Wikipedii

Allen Dulles, szef wywiadu amerykańskiego w Europie w czasie II wojny światowej, dyrektor CIA, w latach 1953 - 1961

Allen (Welsh) Dulles (19 kwietnia 1893 - 29 stycznia 1969) - szef amerykańskiego wywiadu (OSS) w Europie podczas II wojny światowej, Dyrektor Centrali Wywiadu (Director of Central Intelligence – DCI) od lutego 1953 roku do listopada 1961 roku oraz członek Komisji Warrena.

Powodowany ambicją osiągnięcia (jako trzeci, po dziadku i stryju) stanowiska sekretarza stanu, w 1916 roku wstąpił do służby dyplomatycznej. Jego pierwszą placówką był Wiedeń. W kwietniu 1917 roku, po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej, przeniesiony został do Berna, gdzie wyrzucił podobno z ambasady człowieka, który się przedstawił jako Włodzimierz Lenin, uznając go za człowieka umysłowo chorego. Dzień po tym rzekomym incydencie Lenin jechał już do Rosji w zaplombowanym wagonie niemieckim.

Dulles następnie został skierowany do Konstantynopola, był także jednym z dyplomatów amerykańskich uczestniczących w paryskiej konferencji pokojowej w 1919 roku. W 1926 roku Dulles odszedł z Departamentu Stanu i związał się z renomowaną firmą prawniczą Sullivan i Cromwell z Wall Street, mającą nieograniczony niemal dostęp do wysokich rangą amerykańskich urzędników państwowych i utrzymującą rozległe kontakty ze środowiskiem europejskiego świata przemysłu i finansów. Jako prawnik, Dulles pracował często na zlecenie rządu, był m.in. doradcą delegacji amerykańskich na konferencjach międzynarodowych, gdzie zetknął się z wieloma postaciami europejskiego życia politycznego. W listopadzie 1932 roku spotkał się z Benitem Mussolinim, a w kwietniu 1933 roku z Adolfem Hitlerem. Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej, Dulles został zwerbowany przez dyrektora Biura Służb Strategicznych, generała majora Williama Donovana. Przez pewien czas pracował w centrali sąsiadującej z siedzibą nowojorskiej kwatery MI6 Williama Stephensona. W listopadzie 1942 roku Dulles przybył do Berna (Szwajcaria) z zadaniem utworzenia placówki OSS. Początki jego kariery w roli szefa siatki szpiegowskiej były imponujące. Mimo że formalnie należał do personelu dyplomatycznego ambasady Stanów Zjednoczonych, pracował głównie w swoim domu przy Herrentgasse 23, ciesząc się opinią kogoś w rodzaju specjalnego wysłannika Białego Domu. Biuro Służb Strategicznych nadało mu kryptonim – Agent 110 lub Mr Bull, aczkolwiek w kręgach dyplomatycznych Berna, w czasie wojny istnej jaskini szpiegów wielu wywiadów walczących państw, orientowano się, że jest szefem amerykańskiego wywiadu na Europę. W Europie Dulles pomagał zestrzelonym lotnikom wrócić do Wielkiej Brytanii oraz werbował do działalności na rzecz amerykańskiego wywiadu różnych ludzi. Najcenniejszym nabytkiem Dullesa był odpowiedzialny za łączność telegraficzną urzędnik w niemieckim Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Fritz Kolbe.

Wiosną 1944 roku, Kolbe, któremu Dulles nadał kryptonim George Wood, dostarczył 1200 najświeższej daty (nie starszych niż sprzed dwóch tygodni) dokumentów, w tym informacje o szpiegu niemieckim pracującym jako lokaj ambasadora Wielkiej Brytanii w Turcji, ps. Cicero. Brytyjczycy ostrzeżeni przez Amerykanów o niebezpiecznym szpiegu w Turcji, grzecznie choć stanowczo odpowiedzieli, by Amerykanie nie zajmowali się tą sprawą. To jednoznacznie wskazuje, że Elias Bazna ps. Cicero był pod kontrolą brytyjskiego wywiadu.

Po II wojnie światowej Dulles podjął przerwaną praktykę prawniczą, następnie na prośbę sekretarza obrony Jamesa Forrestala opracował studium o Centralnej Agencji Wywiadowczej, w którym skrytykował działającą agencję jako nie spełniającą pokładanych w niej nadziei. W kampanii prezydenckiej 1948 roku pracował w sztabie wyborczym Thomasa E. Deweya, toteż po zwycięstwie Herry'ego Trumana nie liczył na żadne stanowisko w aparacie wywiadu. Tymczasem jednak nowy szef DCI, gen. Walter Smith, zaproponował mu funkcję zastępcy dyrektora ds. operacyjnych. Dulles ofertę przyjął i w styczniu 1951 roku rozpoczął pracę w CIA, a w sierpniu został zastępcą dyrektora CIA, zastępując Williama Jacksona. W lutym 1953 prezydent Eisenhower mianował go dyrektorem Centralnej Agencji Wywiadowczej - CIA, na miejsce gen. Waltera Smitha. Dulles sprawował to stanowisko do 1961 roku. Jego karierę złamała klęska zaplanowanej i przeprowadzonej przez CIA inwazji w Zatoce Świń, zdymisjonowany został także pomysłodawca tej operacji, zastępca dyrektora CIA ds. operacyjnych Richard Bissel. Na emeryturze Dulles poświęcił się pracy pisarskiej - napisał m.in. The Craft of Intelligence – 1963. W roli publicznej po raz ostatni pokazał się jako członek prezydenckiej komisji do zbadania okoliczności śmierci prezydenta Kennedy’ego. Zmarł w 1969 roku.