Andrzej Chramiec
Z Wikipedii
Andrzej Chramiec urodził się w 27 listopada1859 roku na Chramcówkach w Zakopanem. Był pierwszym "dochtorem" z Podhala. Ukończył jednoklasową szkołę w Zakopanem, uczęszczał do czteroklasowej szkoły w Nowym Targu , a następnie w gimnazjum w Wadowicach. Potem dostał się na studia do Krakowa i tam ukończył wydział lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był pierwszym góralem zakopiańskim z wyższym wykształceniem. W jak pełnej miłości rodzinie wychował się Dr Chramiec, świadczy zdarzenie z czasów gimnazjum. Gdy zbliżały się święta wielkanocne młody gimnazjalista postanowił wyruszyć pieszo z Wadowic do Zakopanego, aby z rodziną przeżyć święta. Kiedy dotarł na Chramcówki - do rodzinnego domu - ojciec wyszedł mu na spotkanie, a gdy dojrzał zbolałe nogi syna od razu wziął się za opatrywanie ran. Dr Chramiec wspomina w książce "Wspomnienia doktora Andrzeja Chramca", opracowanie, wstęp i posłowie: Barbara Wysocka, Kórnik-Zakopane 2006), że gdy ojciec opatrywał mu nogi widział jak do miski z wodą wpadają łzy. Opatrunek zaprawiony łzami tak mu pomógł, że już w Niedzielę Wielkanocną, mógł iść rano na rezurekcję.
Zaraz po studiach powrócił na Podhale gdzie rozpoczął prywatną praktykę. Za radą Tytusa Chałubińskiego odbył kilkumiesięczny staż w zakładzie hydropatycznym dra Jana Czerwińskiego w Fürstenhoffie w Styrii. W 1886 roku został lekarzem klimatycznym. W roku 1887 roku założył własne sanatorium – zakład wodoleczniczy z pokojami gościnnymi. Przez 30 lat przyjął 20 tys. kuracjuszy ze wszystkich zaborów i z zagranicy. O jego zakładzie pisała prasa zakopiańska, krakowska, warszawska. W wieku 28 lat poślubił Jadwigę Bieczyńską, z którą miał siedmioro dzieci – trzech synów i cztery córki. Aktywnie włączał się w działalność społeczną. Od 1886-1906 był radnym gminnym. W 1902 roku został wybrany wójtem. Jako radny i wójt przyczynił się do powstania wielu ulic i dróg. Za jego przyczyną powstała droga na Olczę i na Bystre, ulica obecnie Witkiewicza i Kościuszki, trasa Pod Reglami. Bardzo pożyteczną inwestycją było założenie wodociągów i straży pożarnej.
Poprzez swoją aktywną działalność „dochtor” pozyskał wielu zwolenników, ale również od lat dziewięćdziesiątych zebrało się niestety również wielu przeciwników. „Jednakże już od końca lat dziewięćdziesiątych nad A. Chramcem „zbierała się burza”. Ujawniły się kontrowersje między nim, jako reprezentantem rady gminnej i Komisji Klimatycznej, a lekarzem klimatycznym – Tomaszem Janiszewskim. Osią konfliktów były problemy sanitarne gminy i związane z nimi inwestycje…Społeczność zakopiańska podzieliła się na dwa obozy - zwolenników Chramca i Janiszewskiego.”[1]
W 1916 roku opuściła na zawsze Podhale. W 1924 osiedlił się w Wielkopolsce. Zmarł na zawał serca w 1939 roku po rewizji Gestapo. Pochowany najpierw w Katowicach, w 1952 roku został przeniesiony do rodzinnego grobowca na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. 11 listopada 2006 roku miało miejsce uroczyste odsłonięcie pomnika dr Andrzeja Chramca przed Urzędem Miasta w Zakopanem.
