Anton Czechow

Z Wikipedii

Antoni Pawłowicz Czechow
Urodzony	29 stycznia 1860 Taganrog
Zmarł	15 lipca 1904 Badenweiler
Galeria w Wikimedia Commons
Kolekcja cytatów w Wikicytatach

Anton Pawłowicz Czechow (ros. Антон Павлович Чехов, ur. 29 stycznia 1860 w Taganrogu, zm. 15 lipca 1904 w Badenweiler, Niemcy) – rosyjski nowelista i dramatopisarz.

Spis treści 1 Życiorys 2 Dorobki 2.1 Sztuki teatralne 2.2 Relacje dokumentalne 2.3 Nowele 2.4 Powieści

[edytuj] Życiorys

Anton Czechow pochodził z niezamożnej rodziny kupieckiej. Urodził się w Taganrogu, mieście położonym nad Morzem Azowskim. Po ukończeniu gimnazjum w mieście rodzinnym udał się na studia medyczne, do Moskwy, które ukończył w 1884. Jednak zawód lekarza zupełnie go nie pociągał. Już jako student medycyny publikował utwory humorystyczne i satyryczne: Śmierć urzędnika (1883), Kameleon (1884), łączące liryzm z ironią. Pisał na ogół krótkie utwory, gdyż jak sam twierdził "sztuka pisania jest sztuką skracania, a zwięzłość jest siostrą talentu".

Główna część jego dorobku powstała w długim okresie prowadzenia praktyki lekarskiej, zanim jeszcze jego dzieła przebiły się do szerszej publiczności. Jego nowele były publikowane w tym czasie, ale cieszyły się niezbyt dużym zainteresowaniem czytelników, zaś jego skomplikowanych i trudnych do adaptacji sztuk nikt nie chciał wystawiać.

Teatrem interesował się od młodzieńczych lat, kiedy to jako gimnazjalista charakteryzował się, by go wpuszczono na spektakle teatru zawodowego, zabronione dla młodzieży szkolnej. Przez całe życie pisał felietony teatralne oraz opowiadania z życia rosyjskiej sceny. Jego pierwsza sztuka, jednoaktówka Płatonow, została wystawiona w Moskwie, w 1881 r. i spotkała się z całkowitym niezrozumieniem widowni i krytyków. Wartość jego sztuk odkrył dopiero Konstanty Stanisławski, słynny twórca MChAT-u, który premierą Mewy (1898) przyczynił się do rozgłosu Czechowa. Trzy kolejne sztuki pisane na zamówienie MChaT-u (Wujaszek Wania, Trzy siostry, Wiśniowy sad) cieszyły się podobną popularnością, co Mewy i są one do dzisiaj najbardziej znanymi utworami Czechowa.

Duet Stanisławski-Czechow na przełomie XIX i XX w. praktycznie zdominowała działalność MChAT-u. Obaj się świetnie rozumieli i wspólnie stworzyli podwaliny naturalizmu w teatrze, znacznie wyprzedzając swoją epokę. Istotą tego teatru było zerwanie ze sztucznymi konwencjami gry aktorskiej i zachowywanie się na scenie w możliwie jak najbardziej naturalny sposób. W 1901 r. Czechow poślubił Olgę Knipper, ulubioną aktorkę Stanisławskiego, która grała większość pierwszoplanowych damskich postaci w sztukach Czechowa.

Chorował na gruźlicę, jednak pomimo choroby udał się w morderczą podróż na wyspę zesłańców, by zebrać materiały do książki o katorżnikach (Sachalin). Na zachodzie jego sztuki rozpropagował A.S. Suworin, zamożny właściciel prawicowego dziennika "Nowoje Wriemia", który za własne pieniądze drukował i wystawiał dzieła Czechowa w Paryżu i Londynie, oraz finansował i organizował podróże Czechowa po Europie zachodniej.

Czechow zmarł 15 lipca 1904 r. na skutek wyniszczenia gruźlicą. Pochowano go z honorami na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.

[edytuj] Dorobki

[edytuj] Sztuki teatralne

• Płatonow (ok. 1881)
• O zgubnym wpływie palenia tytoniu (1886, 1902)
• Iwanow (1887) - czteroaktówka
• Niedźwiedź (1888) - jednoaktowa komedia
• Oświadczyny (ok. 1888-1889) - jednoaktówka
• Drewniany demon (1889) - czteroaktowa komedia
• Mewa (1896)
• Wujaszek Wania (1899-1900) - przeróbka Drewnianego Demona
• Trzy siostry (1901)
• Wiśniowy sad (1904)

Opowiadania : Śmierć urzędnika Człowiek w futerale Końskie nazwisko

[edytuj] Relacje dokumentalne

• Wyprawa na Sachalin (1895), która składa się z:
  • Wyspa Sachalin (1891-1895)
  • Podróż przez Syberię
  • Listy

[edytuj] Nowele

Większość napisana pod pseudonimem "Antoszka Czechonte".

• Intrygi (1879-1884) - zbiór dziewięciu nowel
• Późno zakwitające kwiaty (1882)
• Szwedzki mecz (1883)
• Światła (1883-1888)
• Ostrygi (1884)
• Perpetum mobile (1884)
• Pëstrye rasskazy (1886)
• Doskonali ludzie (1886)
• Tajemnica (1886)
• Księżna (1886)
• Nauczyciel (1886)
• Dzieło sztuki (1886)
• Hydrofobia (1886-1901)
• Żebrak (1887)
• Lekarz (1887)
• Wrogowie (1887)
• Egzaminy w magistracie (1887)
• Szczęście (1887)
• Pocałunek (1887)
• W Wielkanoc (1887)
• Tyfus (1887)
• Wołodia (1887)
• Wielki step (1888) - zdobyła Nagrodę im. Puszkina
• Atak nerwowy (1888)
• Kłopotliwy interes (1888)
• Pięknisie (1888)
• Łabędzi śpiew (1888)
• Senny (1888)
• Urodziny (1888)
• Nudna historia (1889)
• Gusew (1890)
• Koniokradzi (1890)
• Pojedynek (1891)
• Żony wieśniaków (1891)
• Sala nr 6 (1892)
• Wygnanie (1892)
• Konik polny (1892)
• Sąsiedzi (1892)
• Terror (1892)
• Moja żona (1892)
• Motyl (1892)
• Dwóch Wołodiów (1893)
• Anonimowa historia (1893)
• Czarny mnich (1894)
• Historia ogrodnika (1894)
• Skrzypce Rothschilda (1894)
• Student (1894)
• Nauczyciel literatury (1894)
• Królestwo kobiet (1894)
• Trzy lata (1895)
• Ariadna (1895)
• Morderstwo (1895)
• Dom z attyką (1896)
• Moje życie (1896)
• W domu (1897)
• W powozie (1897)
• Mała trylogia (1898)
• Ionych (1898)
• Wizyta lekarza (1898)
• Nowa dacza (1898)
• Oficjalny interes (1898)
• Kochanie (1899)
• Kobieta z psem (1899)
• Boże Narodzenie (1899)
• Wąwóz (1900)
• Biskup (1902)
• Panna na wydaniu (1903)
• Zakład (1904)

[edytuj] Powieści

• Polowanie (1884-1885)