Antoni Wielki

Z Wikipedii

Antoni Wielki (Opat) (ur. 250/251, zm. 356) - egipski pustelnik, jeden z twórców ruchu monastycznego, a konkretnie jednej z jego odmian, zwanej anachoretyzmem. Święty Kościoła katolickiego i Kościołów wschodnich.

Pochodził z miejscowości Koma (Qiman al-Arus), z bogatej rodziny. Po śmierci rodziców sprzedał majątek i rozpoczął życie ascety. Kilkanaście lat spędził w Koma, następnie zamieszkał w starożytnym grobowcu z dala od rodzinnej wioski. Przybywali tam również ludzie pragnący naśladować jego sposób życia. W 286 r. udał się do niewielkiej, opuszczonej fortecy, ale i tam odnaleźli go jego naśladowcy. Zamieszkali oni w pobliżu swojego mistrza i w ten sposób utworzyli jedno z pierwszych skupisk anachoreckich. Dość problematyczne jest określenie miejsca, w którym funkcjonowała ta pierwsza kolonia. Według dzieła Palladiusza Historia Lausiaca (XXI, 2), nosiło ono nazwę Pispir, jednak jego lokalizacja nie jest pewna.

Najprawdopodobniej były to okolice miasta Afroditopolis. Ok. 312 r. udał się na wschód i zamieszkał w oazie w Wadi Araba, u stóp góry Qolzum, gdzie spędził resztę swojego życia. Dwukrotnie odbył podróż do Aleksandrii – po raz pierwszy w czasie prześladowań w 311 r., aby wesprzeć duchowo tamtejszych chrześcijan; po raz drugi w 335 r., aby stanąć po stronie patriarchy Atanazego w sporze z arianami. Po walkach Św. Atanazy Aleksandryjski został zmuszony do ucieczki. Został uczniem Antoniego, pozostawał z nim w zażyłej przyjaźni anachoretą i to właśnie on spisał żywot świętego. O prawdziwości życia Antoniego dowiadujemy sie z istniejących już apoftegmatów oraz z jego osobistej korespondencji z cesarzem Konstantym Wielkim i jego synami. Wiemy także, że Antoni podróżował po innych miastach, aby wstawić się za ludźmi potrzebującymi jego wsparcia. Miał spotkać się także ze św. Pawłem z Teb, o którego istnieniu dowiedział się poprzez objawienie. Świętemu przypisywane jest autorstwo 7 listów oraz Reguły. Przekazują one rady i wskazówki dla tych, którzy chcą praktykować życie anachoreckie.

Św. Antoni Pustelnik tradycyjnie jest nazywany pierwszym mnichem, choć biorąc pod uwagę postać św. Pawła z Teb, może to nie być do końca słuszne.

W ikonografii chrześcijaństwa zachodniego popularne jest przedstawienie Kuszenie świętego Antoniego.

Reguła Antoniego Antoni nie spisał własnej reguły. Regułę odnajdujemy w Patrologia Migna. Zamieszczono w niej regułę, a w zasadzie jej 2 wersje. Po poddaniu tekstu krytyce wewnętrznej stwierdzono, że są do siebie podobne, a co najważniejsze, że są nieautentyczne, a ich istnienia nie można przypisać Antoniemu.

a) Wersja łacińska - jest to tłumaczenie reguły w języku łacińskim przypisywane Benedyktowi z Aniane, który spisywał i kodyfikował reguły monastyczne. Wydrukowane w XVII w. przez Holstemiusa

b) Wersja arabska - jest to tłumaczenie reguły w języku arabskim przypisywane Abrahamowi Ekeleziusowi. Z wersji tej dowiadujemy się, że reguła ostała spisana przez i dla uczniów Antoniego z Neklos, niedaleko Fajum.

Z dogłebnej analizy filologicznej wnioskuje się, że reguła była spisana w języku koptyjskim.

"Jego reguła" zakładała życie ascetyczne, zdala od społeczności. Niestety napływ ludzi chcących go naśladować wymógł powstanie monastycyzmu semianochoreckiego (w pewnym stopniu samotnego) i powstanie laur.

Wpływ Antoniego na monastycyzm

- utworzenie grup anachoreckich (asceza, umartwianie się, walka dobra ze złem) - utworzenie osad:

• w Pispir pod przewodnictwem Antoniego (eremy, laury)
• w Nitri założona przez Ammuna, ucznia Antoniego, którzy z czasem założyli osadę w Celach
• w Sketis założona przez Makarego

- wyjście anachoretyzmu poza Egipt

• ośrodki w Rzymie i Trewirze założone za sprawą Atanazego

- model życia ascety, w laurach