Archiwum Państwowe w Płocku
Z Wikipedii
Archiwum Państwowe (ul. Kazimierza Wielkiego 11)
Historia płockiego archiwum sięga XIII wieku, kiedy to powstało Archiwum Zamku Płockiego, gromadzące akta wytworzone przez kanclerza i starostę. Pierwszy spis przywilejów pochodzi z 1435 roku i obejmuje kopie dokumentów przechowywanych w archiwum zamkowym. Oprócz akt związanych z kacelarią książęcą i kancelarią starosty, w archiwum przechowywano także księgi sądowe spraw rozpatrywanych na zamku. Informacje o archiwum znajdujemy w lustracji z 1616 roku:
"Zamek nad Wisłą murowany, wkoło pierwszym murem obwiedziony, u bramy piwreszej jest wzwód na wagach, nad bramną izdebka bez pieca, podle niej sklepik, niżej drugi, gdzie księgi grodzkie i ziemskie chowają".
W wyniku wojen, zasób tego archiwum uległ zniszczeniu, jedynie drobna część została przekazana do utworzonego w 1825 roku Archiwum Akt Dawnych w Płocku. Drugim archiwum, które właściwie przetrwało do dziś, było Archiwum Kapitulne, obecnie Archiwum Diecezjalne. Innym archiwum kościelnym było Archiwum Konsystorskie w Płocku, które jeszcze w 1927 roku gromadziło akta z lat 1449-1906. W połączeniu z Archiwum Kapitulnym utworzyło Archiwum Diecezjalne w Płocku.
W XIV wieku powstało w Płocku Archiwum Miejskie, które gromadzilo dokumenty dotyczące funkcjonowania miasta. Transumpt wystawiony przez księcia Władysława w 1435 roku, potwierdza fakt przechowywania w tym archiwum akt związanych z przywilejami i nadaniami. Rozwój samorządu miejskiego uzasadniał istnienie kancelarii, w której powstawały między innymi księgi radzieckie - acta consularia oraz księgi ławnicze i wójtowskie. Pierwszym pisarzem miejskim był Mikołaj Klosman z 1431 roku.
W XVIII i XIX wieku, mimo upadku wielu archiwów miejskich na terenie Królestwa Polskiego, archiwalia płockie, przechowywane w starym drewnianym ratuszu, a od 1825 roku murowanym, szczęśliwie przetrwały.
W 1858 roku w aktach miasta Płocka znajdujemy zapis:
"Biuro magistratu od wejścia po lewej ręce dwa pokoje mieści: jeden zajmuje utrzymujący stację, transport i kontrolę paszportową oraz archiwum".
