Arystotelizm

Z Wikipedii

Pojęcie arystotelizm obejmuje poglądy filozoficzne Arystotelesa oraz te kierunki i szkoły filozoficzne, które rozwijały jego nauki. Owe poglądy były często wykorzystywane w teologii (np. scholastycznej).

Dzieła Arystotelesa zostały przybliżone chrześcijaństwu dzięki Boecjuszowi, który przetłumaczył niektóre prace Arystotelesa na język łaciński, ale w większym stopniu dzięki filozofom arabskim, takim jak Awerroes. Znajomość jego pism rozpowszechnia się w XIII w. Św. Tomasz z Akwinu zastosował metafizykę Arystotelesa do swoich rozważań nad delikatną równowagą między wiarą a wymogami umysłu.

Arystotelizm w okresie renesansu oddziaływał słabiej, ale znalazł kontynuatorów wśród uczonych pochodzących z Bizancjum: Teodora Gazy i Jana z Trapezuntu. Arystotelizm renesansowy rozpadł się na dwie szkoły: aleksandrystów (najwybitnieszy przedstawiciel Pietro Pomponazzi), których ośrodkiem była Bolonia, oraz awerroistów, skupionych w Padwie.

[edytuj] Przedstawiciele arystotelizmu i ich dzieła:

1. Arystoteles (ur. 384/383 r. - zm. 322 r. p.n.e.)

Pisma Arystotelesa dzieli się na dwie wielkie grupy:

• Pisma egzoteryczne - zaginęły lub pozostały nieliczne fragmenty - przeznaczone dla szerokiego kręgu odbiorców w formie dialogów:
  • "O retoryce",
  • "O filozofii",
  • "O ideach",
• Pisma ezoteryczne - przeznaczone dla uczniów:
  • Traktaty logiczne ("Organom"):
    • "Kategorie",
    • "O zdaniu",
    • "Analityki pierwsze",
    • "Analityki wtóre",
    • "Topiki",
    • "O dowodach sofistycznych".
  • Traktaty z zakresu filozofii przyrody:
    • "Fizyka",
    • "O niebie",
    • "O powstaniu i ginięciu",
    • "Meteorologia" .
  • Dzieła z zakresu psychologii:
    • "O duszy",
    • "Parva naturalia" (grupa drobnych traktatów),
    • "Metafizyka".
  • Traktaty z dziedziny filozofii moralnej i politycznej:
    • "Etyka Nikomachejska",
    • "Etyka Wielka",
    • "Etyka Eudemejska",
    • "Polityka",
    • "Poetyka",
    • "Retoryka".

2. Perypat (zagubienie składnika spekulatywnego)

• Teofrast - naukowiec, myśliciel pierwszy kierownik Perypatu w latach 323/322 do ok. 288/287 p.n.e.

"Metafizyka",

"Charaktery",

"Historia filozofii",

• • dzieła z zakresu botaniki:

"Badania nad roślinami",

"O pochodzeniu roślin",

• • inne:

"O kamieniach", "O ogniu", "O zapachach",

"O wiatrach", "O znakach pogody",

"O zmęczeniu" (zach.frag.),

"O zawrotach głowy" (zach.frag.),

"O pocie" (zach.frag.),

"O omdleniu" (zach.frag.),

"O paraliżu"(zach.frag.),

• Eudemos
• Dikiarchos
• Arystoksenos
• Straton z Lampsaku (drugi następca Arystotelesa, kierownik Perypatu od 288/287 r. przez 18 lat, zm. 274/270 r. p.n.e.)
• Lykon (kierował po Stratonie Perypatem w latach od ok. 270/268 do 226/224 r. p.n.e.)
• Hieronim z Rodos (III w. p.n.e.)
• Ariston z Keos ( III w. p.n.e.)
• Kritolaos z Faselis (ur. ok. 200 r. p.n.e.)
• Diodor z Tyru

3. Neoarystotelizm (odkrycie na nowo "pism ezoterycznych" Arystotelesa)

• Aleksander z Afrodyzji (II/III w. n.e.)
  • komentarze do ezoterycznych pism Arystotelesa:

"Komentarz do Metafizyki Arystotelesa",

"Komentarz do Analityk Pierwszych Arystotelesa" (zach. część),

"Komentarz do Topik Arystotelesa",

"Komentarz do traktatu Arystotelesa O zmysłach",

"Komentarz do Meteorologiki Arystotelesa",

• • traktaty teoretyczne:

"De anima" ("O duszy"),

"Problemy",

"O fatum",

"O mieszaninie".

[edytuj] Źródła

• Informacje dodane do strony z wortalu http://www.religieifilozofie.prv.pl za zgodą autora
• Giovanni Reale "HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ", tom I-V, Lublin, RW KUL, 1999.