Atari Jaguar

Z Wikipedii

Atari Jaguar

Atari Jaguar – pierwsza 64-bitowa konsola gier wideo produkcji Atari. Bardzo ciepło przyjęta w prasie fachowej po swojej premierze w listopadzie 1993, jednak z powodu fatalnej polityki Atari (m.in. brak gier) poniosła ona porażkę rynkową: sprzedano ok. 4,4 miliona egzemplarzy. W zamierzeniu konsola miała być rywalem produktów Sega Genesis i Super Nintendo Entertaimnent System, lecz przyczyniła się do odejścia firmy Atari z rynku sprzętu komputerowego. Obecnie konsola jest rarytasem na internetowych aukcjach, osiągającym wysokie ceny.

[edytuj] Historia

Jaguar był ostatnią konsolą do gier sprzedawaną przez firmę Atari Corporation. Wcześniej firma Flare Technology, założona przez Martina Brennana i Johna Mathiesona, stwierdziła, że nie tylko jest w stanie stworzyć konsolę do gier lepszą od konkurujących Genesis i SNES-a, ale że również jest w stanie stworzyć produkt ekonomiczny. Zachęcona pracami nad konsolą Konix Multisystem firma Atari namówiła założycieli do zamknięcia Flare i, przy wkładzie finansowym Atari, założenia przedsiębiorstwa nazwanego później Flare II.

Firma ta początkowo zajęła się projektami dwóch konsol do gier dla Atari. Jedna z nich (o nazwie kodowej Panther) była systemem 32-bitowym, druga – 64-bitowa – to Jaguar. Prace nad drugim urządzeniem postępowały o wiele szybciej, niż się spodziewano, więc Atari zadecydowało o zamknięciu projektu Panther i skoncentrowało się na bardziej obiecującej technice 64-bitowej.

Konsola sprzedawana była od listopada 1993 w cenie 249,99 dolarów amerykańskich (w Polsce cena kształtowała się w roku 1995 na poziomie 10-11 milionów ówczesnych złotych). Sprzedaż konsoli odbywała się na mocy porozumienia produkcyjnego zawartego z firmą IBM i opiewającego na kwotę 500 milionów dolarów. Początkowo system rozprowadzany był tylko w Nowym Jorku i miastach zatoki San Francisco. Na rynek ogólnoamerykański konsolę wprowadzono na początku roku 1994.

System sprzedawano posługując się sloganem reklamowym „Do the Math” – „Policz sam”, zaś centralnym punktem kampanii była wyższość Jaguara nad urządzeniami 16-bitowymi. Początkowo konsola sprzedawała się dobrze pozostawiając w tyle szeroko rozreklamowane 3DO Interactive Multiplayer, które na rynku pojawiło się w okresie urlopowym roku 1993. Jednak gry dostępne w momencie premiery, a raczej ich jakość, spowodowały, że za konsolą przez cały czas ciągnęła się reputacja urządzenia nie posiadającego dobrego zestawu tytułów. Pierwszym sukcesem okazał się dopiero Tempest 2000, po którym na rynku pojawiły się Doom i Wolfenstein 3D. Największą popularność zdobył Alien vs. Predator, który uważany jest za grę w pełni ukazującą możliwości Jaguara.

Przez cały okres sprzedaży istniała względnie mała liczba gier dla konsoli, co spowodowane było opinią o trudnościach w programowaniu urządzenia. Przykładem niedociągnięć konstrukcyjnych przywoływanych przez deweloperów jest wada kontrolera pamięci, która była w stanie zatrzymać działanie procesora przy odwołaniu się poza dostępny obszar pamięci. Klienci narzekali również na zbytnie skomplikowanie konstrukcji kontrolera wyposażonego w ponad piętnaście przycisków.

Pod koniec roku 1995, po pojawieniu się na rynku konsolowym Sony PlayStation i Sega Saturn, los Jaguara wydawał się być przesądzony. W jednym z wywiadów^[1] Sam Tramiel, prezes Atari, przekonywał, że Jaguar znacznie przewyższał swoimi możliwościami technicznymi Saturna (co było nieprawdą) i nieznacznie tylko ustępował PlayStation. Przewidział również cenę PlayStation na około 500 dolarów, twierdząc, że cena mieszcząca się między 250 a 300 dolarów byłaby nieuczciwie zaniżona, co Atari mogłoby zaskarżyć (choć firma nigdy nie zdecydowała się na to posunięcie). Wypowiedzi Tramiela zostały umieszczone na trzecim miejscu rankingu 25 najgłupszych chwil przemysłu rozrywki komputerowej^[2].

Ostatnim wysiłkiem mającym uratować Jaguara było szerokie propagowanie faktu, że urządzenie to było jedynym systemem 64-bitowym. Gracze zorientowani w technice poddawali tę kwestię w wątpliwość: niektórzy twierdzili, że główne „64-bitowe koprocesory” urządzenia nie były niczym więcej jak tylko akceleratorami graficznymi (o ograniczonej zresztą możliwości programowania), które musiały być nadzorowane przez pozostałe układy konsoli. Główny procesor graficzny Jaguara operował instrukcjami 32-bitowymi, zaś 16-bitowa jednostka zarządzająca – Motorola 68000 – była układem obecnym na rynku od dłuższego już czasu. Przeciwnicy tego stwierdzenia argumentowali, że sama obecność 64-bitowych chipów była wystarczającym dowodem zasadności stwierdzeń producenta. Jako element kampanii promocyjnej w roku 1996 Atari prezentowało w godzinach porannych reklamową informację, podczas której rozentuzjazmowani sprzedawcy zachwalali walory konsoli. Mimo, że programy te pojawiały się przez rok, nie spowodowały wzrostu sprzedaży.

W trakcie sprzedaży konsoli Atari zapowiedziało powstanie dodatkowych peryferiów, lecz na półki sklepowe trafił tylko napęd CD-ROM oraz JagLink – prosty interfejs umożliwiający grę sieciową na dwóch urządzeniach. Wprawdzie wyprodukowano prototypowe egzemplarze modemu i hełmu Virtual Reality, ale prototypy te nie ujrzały światła dziennego w postaci pełnoprawnych produktów.

Produkcja konsoli została zatrzymana po połączeniu formy Atari drogą odwrotnego przejęcia z firmą JT Storage^[3]. Po wykupieniu majątku Atari pod koniec lat 90. przez Hasbro Interactive, nowy właściciel udostępnił tajniki kodu Jaguara, otwierając tym samym drzwi domorosłym twórcom oprogramowania. Kilka firm, takich jak Telegames i Songbird Productions, wypuściło na rynek nie tylko niegdyś porzucone projekty, ale również serię nowych tytułów, zaspokajając tym samym apetyt wielbicieli konsoli.

Jakiś czas później firma Imagin Systems, producent przyrządów do obrazowania dentystycznego, zakupiła od Atari formy do wykonywania odlewów jednego z elementów obudowy konsoli, gdyż rozmiar elementu był odpowiedni do umieszczenia wewnątrz kamery^[4].

[edytuj] Automaty do gier

Atari wydało licencję na wykorzystywanie chipsetu konsoli w automatach do gier. W systemie, ochrzczonym nazwą COJAG (Coin-Op Jaguar – Jaguar na monety) zrezygnowano z procesora Motorola 68000 na rzecz Motorola 68020 lub SGI R3K (zależnie od wersji) i dodano dysk twardy oraz więcej pamięci. Uruchamiane na nim gry to między innymi obsługiwane pistoletem tytuły Area 51 i Maximum Force. Inne tytuły (3 On 3 Basketball, Fishin' Frenzy, Freeze The Cat, czy Vicious Circle) nie zostały udostępnione.

[edytuj] Dane techniczne

Procesory

„Tom” – zawierający trzy procesory wideo, częstotliwość 26,59 MHz:
- jednostka przetwarzania grafiki (GPU) – 32-bitowy, architektura RISC, 4 KB wewnętrznej pamięci podręcznej, szeroki wachlarz efektów graficznych
- 64-bitowy procesor obiektów – programowalny, potrafiący zachowywać się jak kilka różnych rozwiązań graficznych
- 64-bitowy blitter - szybkie operacje logiczne, obsługiwanie bufora Z, cieniowanie Gourauda,
- 64-bitowy kontroler pamięci DRAM - nie-procesor
„Jerry” - częstotliwość 26,59 MHz:
- procesor sygnałowy (DSP) - 32-bitowa architektura RISC, 8 KB wbudowanej pamięci podręcznej,
- dźwięk o jakości CD (16-bitowy),
  - liczba kanałów audio ograniczona programowo,
  - dwa przetworniki cyfrowo-analogowe,
  - pełny dźwięk stereo
- synteza wavetable, synteza FM, synteza FM oparta na próbkach, synteza AM
- blok kontroli zegara obsługujący liczniki czasu i układ UART
- kontroler joysticków,
procesor Motorola 68000 – ogólny procesor sterujący, częstotliwość 13,295 MHz.

Inne cechy

pamięć RAM – 2 MB, szyna 64-bitowa; wykorzystano cztery 16-bitowe kości DRAM działające w trybie „fast page” (FPM),
nośnik (kartridż) – pojemność do 6 MB,
obsługa portu wejścia/wyjścia ComLynx.