Błękitny Meczet
Z Wikipedii
Błękitny Meczet (właściwie Meczet Sułtana Ahmeda, tur. Sultanahmet Camii lub Sultan Ahmet Camisi) - zbudowany z polecenia sułtana Ahmeda I meczet w Stambule, który jest jednym z ostatnich, a zarazem najwspanialszych przykładów tzw. "klasycznego okresu" sztuki islamskiej w Turcji.
[edytuj] Historia
Budowę meczetu, w 1609, rozpoczął w towarzystwie urzędników państwowych sam sułtan Ahmed I (wówczas 19-letni), którego ambicją było stworzyć budowlę wspanialszą od stojącej w pobliżu Hagia Sofii. Zgodnie ze swoim zwyczajem pracował on aż do zmęczenia. Projektantem nowej świątyni, która miała stać się najważniejszym meczetem Imperium Osmańskiego był Sedefkar Mehmet Ağa, uczeń Sinana.
O wadze świątyni świadczyło również jej położenie - bezpośrednio przy Pałacu Topkapi. Swego znaczenia nie stracił on nawet po tym, gdy siedzibę sułtana przeniesiono do Pałacu Dolmabahcze. Przez cały okres istnienia monarchii otomańskiej rolę świątyni imperialnej dzielił z nieco starszym Meczetem Sulejmana.
[edytuj] Opis
Meczet wzniesiony na planie niemal kwadratu (51,65 m x 53,40 m) znajduje się na sporym placu, do którego wiedzie pięć bram. Na tym zewnętrznym dziedzińcu znajdują się również midha dla wiernych (midha na dziedzińcu wewnętrznym pełni jedynie rolę ozdobną). Z placu zewnętrznego trzy bramy prowadzą na dziedziniec wewnętrzny, otoczony krużgankami wspartymi na 26 kolumnach i przykrytymi sklepieniami w postaci 30 kopuł. Na dziedzińcu wewnętrznym znajduje się wspomniana już ozdobna midha, zaś we wschodniej jego części medresa.
W czterech narożnikach meczetu, oraz na dwóch narożnikach dziedzińca wewnętrznego ustawiono łącznie sześć minaretów. Według jednej z opowieści, sułtan Ahmed, aby przebłagać autorytety w Mekce, zapłacił im za siódmy minaret. Według innej historii sześć minaretów to wynik nieporozumienia pomiędzy sułtanem a architektem. Otóż opisując minarety sułtan miał użyć słowa "altın" oznaczające coś złotego, zaś Sedefkar, przypadkiem bądź specjalnie, miał uznać, że sułtanowi nie może chodzić o niepraktyczne wieże ze szczerego złota i zrozumiał to słowo jako "altı", czyli "sześć".
Do wnętrza meczetu prowadzą trzy wejścia, dwa z dziedzińca zewnętrznego i jedno z wewnętrznego. Świątynię przykrywa kopuła o średnicy 22,4 m, która wznosi się 43 m ponad poziom posadzki. Podtrzymują ją cztery półłuki i cztery pendentywy rozpięte między czterema filarami, które z powodu swojej średnicy (5 m) nazywane są niekiedy "nogami słoniowymi". Uzupełniają ją cztery półkopuły. Światło do wnętrza meczetu przenika przez 260 okien, w których nie zachowały się niestety oryginalne barwne szyby.
Wzdłuż ścian biegną galerie, które zdobi 21 tysięcy płytek fajansowych z manufaktur w İzniku. Ich utrzymane w błękitnej tonacji ornamenty roślinne dały meczetowi jego popularną nazwę. Mihrab i minbar wykonano w białym marmurze, zaś posadzki wyściełają miękkie czerwone dywany. Należy zauważyć, że jest to nie tylko atrakcja turystyczna, ale i czynny meczet. W związku z tym część modlitewna oddzielona jest od części dla turystów, którzy wchodząc do wnętrza muszą, zgodnie z tradycją muzułmańska, zdjąć buty oraz okryć kolana i ramiona (do tego celu służą błękitne chusty wypożyczane przy wejściu do meczetu).
