Kopuła (architektura)
Z Wikipedii
Kopuła – sklepienie półkoliste lub półeliptyczne oparte na murze lub bębnie na planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym za pośrednictwem pendentywów lub tromp. Do budowy kopuł używano ciosów kamiennych lub cegieł w kształcie klina (klińców). Obecnie do konstrukcji kopuł używa się stali lub żelbetu. Sklepienna część kopuły nazywana jest czaszą, a widoczna z wnętrza podniebieniem. W okresie renesansu wprowadzono kopuły dwuwarstwowe o warstwach połączonych żebrami. Powierzchnia, widoczna od strony wewnętrznej często są wzbogacona przez wprowadzenie dodatkowych poziomych pasów, kasetonów, zdobiona malarsko lub rzeźbiarsko (sztukateria).
Najbardziej znane przykłady kopuł to:
- Panteon na Polu Marsowym w Rzymie, kopuła o średnicy 43,3 m (zbudowany w 125 roku n.e., na miejscu prostokątnej świątyni z 27 roku p.n.e., zniszczonej przez pożar na początku II wieku
- Hagia Sofia – Stambuł, kopuła o średnicy 32,6 m, wysokości 52,0 m, (wzniesiona w latach 532–562)
- kopuła katedry Santa Maria del Fiore we Florencji o rozpiętości 45,4 m, zaprojektowana przez Filippo Brunelleschiego, zbudowana w latach 1420-36
- kopuła Bazyliki Św. Piotra w Rzymie, kopuła o średnicy wewnętrznej 42,0 m, wysokości 52,0 m zaprojektowana w 1547 r. przez Michała Anioła
[edytuj] Zobacz też: