Balladyna
Z Wikipedii
Balladyna – tytuł tragedii w pięciu aktach, napisanej przez Juliusza Słowackiego w Genewie w 1834 roku, a wydanej w Paryżu w roku 1839 (w epoce romantyzmu). Autor poświęcił swój utwór Zygmuntowi Krasińskiemu, "autorowi Irydiona". Balladyna to również imię głównej bohaterki wspomnianego utworu. Utwór Słowackiego to opowieść o żądzy władzy i o dorastaniu do roli zbrodniarza. Nie przypadkiem też imię głównej bohaterki nawiązuje do ballady, w której zazwyczaj pojawiają się motywy fantastyczne i elementy wierzeń ludowych.
Spis treści |
[edytuj] Treść
Balladyna i Alina to siostry, mieszkające wraz z matką w ubogiej chacie w lesie. Nimfa, królowa jeziora Gopła, Goplana, zakochana w kochanku Balladyny, Grabcu, przez swą zazdrość miesza się w ludzkie sprawy i gmatwa ich losy. Do chaty sióstr przyjeżdża bogaty książę Kirkor, wiedziony tam przez sługę Goplany, Skierkę. Goplana ma nadzieję, że Kirkor zakocha się w Balladynie, a wtedy Grabiec zostanie tylko dla niej. Jednak jej sługa, Skierka, sprawia, że książę zakochuje się w obu siostrach.
Żeby zdobyć męża, dziewczęta współzawodniczą w zbieraniu malin. Ta z sióstr, która pierwsza zbierze pełny dzbanek, ma wziąć Kirkora za męża. Gdy okazuje się, że Alina wygrywa, Balladyna zabija ją nożem. Jedynym świadkiem tej zbrodni jest Grabiec przemieniony przez Goplanę w płaczącą wierzbę. W domu Balladyna tłumaczy nieobecność swej siostry tym, iż Alina uciekła z kochankiem. O zbrodni przypomina Balladynie krwawa plama na czole, nie dająca się zmyć, oraz dręczące ją koszmary i wyrzuty sumienia. Ciało Aliny odnajduje pasterz Filon i zakochuje się w martwej dziewczynie.
Tuż po ślubie Kirkor wyjeżdża na bitwę pod Gniezno, by odzyskać tron dla prawowitego króla, Popiela III, który został wygnany ze swego pałacu i mieszka w lesie jako pustelnik. Do zamku mają wkrótce przyjechać weselni goście. Balladyna wstydzi się swej matki, każe ją zamknąć w wieży. Między Balladyną a Fon Kostrynem, rycerzem Kirkora, nawiązuje się romans. Balladyna udaje się do pustelnika, by zlikwidował plamę z jej czoła. Ten jednak potrafi czytać z ludzkich serc – poznaje prawdę o zbrodni. Scenę obserwuje Kostryn, zna sekret kochanki. Wspólnie zabijają (choć to Balladyna zadaje śmiertelny cios) posłańca od księcia, rycerza Gralona, który przywiózł skrzynię dla Balladyny, prezent od męża – ta śmierć nie była konieczna, ale w ten sposób kochankowie stają się wspólnikami w zbrodni, a o to chodziło Kostrynowi.
Odbywa się uczta w zamku, na której jest obecny m. in. Grabiec w przebraniu dzwonkowego króla, które sprawiła mu Goplana, oraz sługi nimfy: Skierka i Chochlik. Balladyna wypiera się swojej matki i każe wygnać ją z pałacu. Na dźwięk melodii granej przez Chochlika i tajemniczego śpiewu opowiadającego historię jej zbrodni, Balladyna popada w obłęd. Słyszy głosy z zaświatów, ukazuje jej się duch Aliny, odpędza go, aż wreszcie mdleje. W nocy Balladyna zabija śpiącego Grabca. Razem z kochankiem zabierają mu koronę Popielów – symbol prawowitej władzy królewskiej, którą Grabiec dostał od Goplany – po czym wyruszają ze swoją armią do Gniezna, by objąć władzę.
W bitwie Fon Kostryn pokonuje wojska Kirkora, zaś sam Kirkor ginie na polu walki. Po bitwie Balladyna pozbywa się Fon Kostryna podając mu kawałek chleba ukrojony zatrutym nożem. Wkrótce Kostryn umiera w męczarniach przed śmiercią ostrzegając przed rządami Balladyny.
Balladyna zostaje królową. Kanclerz informuje ją, że zgodnie z tradycją nowa władczyni powinna rozstrzygnąć kilka spraw sądowych wnoszonych przez poddanych. Pierwsza jest sprawa o otrucie Fon Kostryna wniesiona przez lekarzy. Balladyna zmuszona jest wydać na nieznanego zabójcę wyrok śmierci. Następna jest sprawa o zabójstwo Aliny wniesiona przez Filona – równiez w tym przypadku Balladyna skazuje nieodnalezionego mordercę na śmierć. Do pałacu wkracza wdowa, matka Balladyny, oślepiona piorunem, skarżąc się na córkę, która wyparła się swojej matki i wygnała ją z zamku w trakcie burzy. Nie chce jednak zdradzić imienia córki i umiera na torturach. Królowa na wyrodną córkę zmuszona jest wydać wyrok śmierci. Ten potrójny wyrok na Balladynie wymierza sam Bóg – królowa zostaje zabita piorunem.
[edytuj] Bohaterowie
[edytuj] Osoby dramatu:
Balladyna – główna bohaterka; córka ubogiej wdowy; rozpieszczana i faworyzowana przez matkę; bezwzględnie dążąca do władzy; żona Kirkora; kochanka Fon Kostryna, którego zabiła; wydała na siebie wyrok śmierci(została uśmiercona przez uderzenie piorunem);miała kruczoczarne włosy i jasną cerę,oraz czarne oczy.
Alina – młodsza siostra Balladyny; szczera; uczciwa; skromna i kochająca rodzinę dziewczyna; zamordowana przez siostrę.
Wdowa – stara matka Balladyny i Aliny; wygnana z zamku; oślepiona przez piorun; ginie na torturach nie chcąc wyjawić imienia złej córki.
Kirkor – bogaty książę; szukający za radą pustelnika ubogiej; wiejskiej dziewczyny za żonę; starał się przywrócić gnieźnieński tron dla prawowitego władcy; Popiela III (pustelnika); ginie w walce z wojskiem Balladyny i Kostryna.
Pustelnik – król Popiel III; zrzucony z tronu i wygnany z zamku przez swojego brata; który rozkazał zabić jego dzieci i sam objął władzę w Gnieźnie.
Grabiec – syn zakrystiana, pijak, kochanek Balladyny i obiekt uczuć Goplany, jako płacząca wierzba świadek zbrodni na Alinie, jako dzwonkowy król gość na uczcie weselnej; we śnie zabity przez Balladynę.
Filon – pasterz, typowy romantyczny bohater, beznadziejnie szukający miłości; odnajduje martwą Alinę i zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia.
Fon Kostryn – rycerz Kirkora, który pod jego nieobecność ma się opiekować Balladyną, tymczasem staje się jej kochankiem, później ginie z jej ręki.
Gralon – posłaniec od Kirkora, bez potrzeby zamordowany przez Balladynę i Kostryna.
Kanclerz – pomagał Balladynie w osądzaniu zbrodniarzy
Wawel – dziejopis, prowadzi rozmowę z publicznością w epilogu; badacze literatury dopatrywali się w nim uosobienia Joachima Lelewela.
Paź – mało ważna postać w utworze
Lekarz – stwierdził zatrucie u Fon Kostryna
[edytuj] Osoby fantastyczne:
Goplana – rusałka, królowa jeziora Gopła, zakochała się w Grabcu, gdy uratowała mu życie wyciągając go z jeziora.
Skierka – oddany i pracowity sługa Goplany, za sprawą jego czarów Kirkor zakochuje się jednocześnie w Alinie i Balladynie.
Chochlik – leniwy, marudny i nieuczciwy sługa Goplany.
