Barsa Kilmess
Z Wikipedii
Barsa Kilmess albo Barsa-Kelmes (z kazachskiego: "Ziemia Bez Powrotu"), ros. Барсакельмес - niegdyś jedna z trzech największych wysp na Jeziorze Aralskim (obok Wyspy Cara Mikołaja I oraz Wyspy Kug-Aral), w naturalny sposób rozdzielająca wody tzw. Małego Jeziora Aralskiego na północy i Jeziora Wielkiego na południu. W latach 80. XX wieku jej powierzchnia wynosiła ok. 133 km², a najwyższe wzniesienie - Чайка (Czajka) - ma ok. 113 m n.p.m. Na wyspie zalegają pokłady naturalnej soli, podczas częstych tutaj wichur i burz pyłowych zagrażającej ludziom, którzy niedostatecznie dokładnie osłonili twarz, a szczególnie oczy.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Odkrycie i opisanie wyspy przypisuje się rosyjskiemu geografowi A. Maksiejwowi i topografowi A. Akiszewowi, którzy dotarli do wyspy podczas ekspedycji w sierpniu 1848. Rysunki miejscowych krajobrazów wykonał Taras Szewczenko. W wyniku coraz szybszego wysychania Jeziora Aralskiego[1] poziom otaczających wyspę wód obniżył się o wiele metrów i obecnie wyspa mając już trwałe połączenie ze stałym lądem zamieniła się w półwysep. Administracyjnie należy do obwodu ze stolicą w odległym o blisko 500 km na wschód mieście Kyzył Orda.
Znajduje się tu utworzony w 1939 rezerwat przyrody, w którym na swobodzie żyje m.in. stado należących do rodziny koniowatych dzikich półosłów - kułanów, które przed laty zaaklimatyzowano na wyspie sztucznie. Nazwa wyspy utrwalona została także m.in. w nazwie odkrytego w 1998 gatunku pająka z rodziny Salticidae (skakunkowate), którego nazwano Sitticus barsakelmes.
[edytuj] Legendy
Z Barsa Kilmess łączonych jest wiele legend, mitów i tajemniczych opowieści, niemających naukowego potwierdzenia, a mających swe źródło między innymi w budzącej tajemnicze skojarzenia oryginalnej miejscowej nazwie wyspy. Między innymi rozpowszechniany jest mit, że na wyspie zdarzają się zakłócenia biegu czasu i że spędzenie na niej kilku godzin może oznaczać w otaczającym świecie upływ kilku dni, a przebywanie tam przez rok skutkować może powrotowi do świata, w którym minęło lat kilkadziesiąt. Inne historie dotyczące tej wyspy to rozpowszechniane plotki o obserwowanych tam rzekomo bądź lądujących latających talerzach. Historie te, niektóre autorstwa pisarza fantastyki naukowej Siergieja Łukjanienki, chętnie publikowane były m.in. przez rosyjskie czasopismo Техника молодежи ("Technika Młodzieży"). Sam Łukjanienko[2] opublikował później oświadczenie, w którym przyznaje się do tego, że jego historie o rzekomych tajemnicach na Barsa Kilmess są wyssanymi z palca fantazjami.
Pomimo to w czerwcu 2000 na wyspę udała się ekspedycja organizacji ufologów i poszukiwaczy dowodów zjawisk paranormalnych Космопоиск ("Kosmopoisk").
[edytuj] Bibliografia
- Техника молодежи - "Technika Młodzieży" - 1991, nr 3; 1993, nr 4.
- Энциклопедия загадочных мест земли - "Encyklopedia zagadkowych miejsc na Ziemi"
Przypisy
- ↑ proces ten przyspieszył znacznie po roku 1960, kiedy dały o sobie znać skutki nieprzemyślanej gospodarki ZSRR, zużywającej zasoby wodne rzek zasilających jezioro do nawadniania upraw bawełny i kiedy doszło do regionalnej katastrofy ekologicznej
- ↑ skądinąd urodzony w Kazachstanie, z wykształcenia psychiatra
