Język kazachski
Z Wikipedii
Қазақша | |
Obszar | Kazachstan, Chiny, Mongolia, Rosja i inne |
Liczba mówiących | 12 milionów |
Ranking | 66. |
Klasyfikacja genetyczna | Języki uralo-ałtajskie *Języki ałtajskie **Języki tureckie ***Języki kipczackie ****Język kazachski |
Pismo | cyrylica |
Status oficjalny | |
Język urzędowy | Kazachstan |
Regulowany przez | ? |
Kody języka | |
ISO 639-1 | kk |
ISO 639-2 | kaz |
SIL | KAZ |
W Wikipedii | |
Zobacz też: język, języki świata |
Język kazachski należy wraz z językiem karaimskim, karakałpackim, kirgiskim i tatarskim do ałtajsko-tureckiej rodziny językowej, do grupy języków kipczackich. Mówi nim ok. 12 mln ludzi - przede wszystkim w Kazachstanie (gdzie jest językiem urzędowym), ale także w Afganistanie, Chinach, Iranie, Kirgistanie, Mongolii, Rosji, Tadżykistanie, Turcji, Turkmenistanie, Ukrainie i Uzbekistanie.
Spis treści |
[edytuj] Gramatyka
Jest to język aglutynacyjny, a szyk wyrazów w zdaniu przybiera kolejność SOV. W kazachskim jest 7 przypadków. Nie ma w nim za to przedrostków.
[edytuj] Kazachski dziś
W Kazachstanie powstaje obecnie coraz więcej szkół z językiem kazachskim jako wykładowym. Językiem tym porozumiewa się w dużej mierze wieś kazachska, natomiast w miastach ludzie posługują się najczęściej językiem rosyjskim. Także obszary północne Kazachstanu są bardziej zrusyfikowane. Niemniej jednak obserwuje się wyraźny trend do uczenia się języka kazachskiego wśród urodzonych w mieście Kazachów.
[edytuj] Piśmiennictwo
Początki piśmiennictwa w języku kazachskim sięgają czasów Pisma orchońskiego, zawierającego 24 litery. Od tego czasu w swojej historii język ten zapisywano alfabetem arabskim, łacińskim i cyrylicą. Dziś używa się najczęściej cyrylicy i jest to oficjalny system.
cyrylica | А а | Ә ә | Б б | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ж ж | З з | И и | І і | Й й | |
łacina | A a | Ä ä | B b | G g | Ğ ğ | D d | E e | Ye ye | J j | Z z | Ï ï | İ i | Y y |
cyrylica | К к | Қ қ | Л л | М м | Н н | Ң ң | Һ һ | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т |
łacina | K k | Q q | L l | M m | N n | Ñ ñ | H h | O o | Ö ö | P p | R r | S s | T t |
cyrylica | У у | Ү ү | Ұ ұ | Ф ф | Х х | Ш ш | Ы ы | Ю ю | Я я | ||||
łacina | W w | Ü ü | U u | F f | X x | Ş ş | I ı | Yu yu | Ya ya |
W wyrazach obcego pochodzenia występują także: В в (V v) Ё ё (Yo yo), Ц ц (C c), Ч ч (Ç ç), Щщ (Şç şç), Ъъ (-), Ьь (-), Ээ (E e).
W 2006 roku prezydent Kazachstanu, Nursułtan Nazarbajew, przywrócił dyskusję co do zapisu kazachskiego zmodyfikowaną, tureckopodobną łacinką.
[edytuj] Linki zewnętrzne
azerski • baszkirski • buriacki • czuwaski • dagurski • ewenkijski • eweński • gagauski • jakucki • kałmucki • karaimski • karakałpacki • kazachski • kipczacki • kirgiski • kitański • krymczacki • krymskotatarski • mandżurski • mogolski • mongolski • mongolski klasyczny • mongorski • ojracki • osmańsko-turecki • santyjski • szera-jögurski • tatarski • tofa • turecki • turkmeński • ujgurski • uzbecki