Barwinek pospolity
Z Wikipedii
Barwinek pospolity | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | toinowce |
Rodzina | toinowate |
Rodzaj | barwinek |
Gatunek | barwinek pospolity |
Nazwa systematyczna | |
Vinca minor L. 1753 | |
Galeria zdjęć i grafik |
Barwinek pospolity (Vinca minor L.) - gatunek rośliny należący do rodziny toinowatych (Apocynaceae). Jedyny gatunek barwinka występujący w Polsce w stanie dzikim (dość rzadko). W rozproszonych stanowiskach występuje niemal na całym niżu. W górach spotykany jest rzadziej. Jest również uprawiany jako roślina ozdobna.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Biologia gatunku
- Rozmnaża się głównie wegetatywnie.
- Pokrój
- Drobna, zimozielona krzewinka osiągająca wysokośćdo 20 cm.
- Łodyga
- Łodygi zdrewniałe dołem, pokładające się i zakorzeniające. Osiągają długość do 1 m. Łodygi kwiatowe wyprostowane, wzniesione..
- Liście
- Naprzeciwległe. Liście skórzaste, całobrzegie, eliptyczne, ciemnozielone i błyszczące, do 5 cm długości, krótkoogonkowe.
- Kwiaty
- Niebieskie lub jasnofioletowe, obupłciowe, o średnicy około 2,5 cm, wyrastające pojedynczo w pachwinach liści. Kielich kwiatowy pięciodzielny, znacznie krótszy od korony. Korona o rurce lejkowatej i płasko rozpostartych płatkach. Pięć pręcików przyrośniętych do rurki korony, słupek na szczycie zgrubiały, przy nasadzie zalążni dwa żółte miodniki. Kwitnie od marca do maja. Kwiaty owadopylne, zapylane przez pszczoły i motyle.
- Owoce
- Dwa cylindryczne mieszki. Nasiona rozsiewane głównie przez mrówki (myrmekochoria).
- Biotop
- Lasy liściaste, zarośla. Doskonale znosi zacienienie. Przeważnie występuje na żyznych, zasobnych w wapń i kwaśnych glebach, o odczynie pH 4,9-6,5). Często tworzy zwarte łany. Najwyższe zanotowane jego stanowiska znajdują się w Bieszczadach, gdzie sięga do wysokości 1100 m n.p.m. Chamefit.
- Roślina trująca
- Zawiera wininę, pubescynę i minorynę.
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową. Zagrożona ze względu na swoje walory dekoracyjne. Często jest bowiem wykopywana ze stanowisk naturalnych do uprawy jako roslina ozdobna.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina ozdobna, często uprawiana. Używana jako roślina okrywowa na kobierce, obwódki, często sadzona na cmentarzach. Ma bardzo małe wymagania zarówno co do gleby jak i oświetlenia. Obok bluszczu i kopytnika najlepiej znosi zacienienie.
- Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: ziela barwinka - Herba Vincae pervincae (Herba Vincae minoris, Herba Pervincae).
- Skład: Zawiera alkaloidy: winkaminę, izowinkamina, perwincynę; kwas ursolowy, gorycz (wincynę), leukoantocyjanidyny, flawonoidy (robininę).
- Działanie: obniża ciśnienie krwi (hypotonicum), stosuje się go w przypadkach krwawień, stanów zapalnych błon śluzowych oraz w leczeniu egzem.
- Zbiór: od maja do sierpnia. Zebrany surowiec suszy się naturalnie, w miejscu przewiewnym i suchym
- W krajach o cieplejszym klimacie jako surowiec dla przemysłu farmaceutycznego wykorzystuje się Vinca erecta, który ma więcej tych samych substancji aktywnych.
[edytuj] Odmiany
- Vinca minor cv. Alba - o białych kwiatach.
- Vinca minor cv. Argenteovariegata - o białopstrych liściach, wolniej rosnąca
- Vinca minor cv. Aureovariegata - żółtopstra.
- Vinca minor cv. Bowes Variety - o większych kwiatach, bujniej rosnąca, ale bardziej zwarta ze względu na krótsze rozłogi.
- Vinca minor cv. Rosea - o różowych kwiatach i wolniejszym wzroście
[edytuj] Biliografia
- Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2. (Charakterystyka, występowanie, zagrożenia)