Bazylika katedralna Narodzenia NMP w Tarnowie
Z Wikipedii
| Bazylika katedralna Narodzenia NMP w Tarnowie | |
 Katedra w Tarnowie |
|
| Data budowy | XVI w. |
| Wyznanie | katolicyzm |
| Rodzaj | bazylika mniejsza, katedra |
| Wezwanie | Narodzenia NMP |
| Budulec | cegła |
| Obecnie | Diecezja Tarnowska |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Bazylika katedralna Narodzenia NMP w Tarnowie - kościół gotycki ok. 1400, trzynawowy z wydłużonym prezbiterium zamkniętym trójboczną absydą oraz dobudowaną ze strony zachodniej wysoką na 72 m. wieżą ozdobioną w 1898 r. koroną. (kolegiata), ukończona na początku XVI w., rozbudowana XVIII i XIX w., 1889-1897 gruntowna, neogotycka, przebudowa, 1957-1960 restauracja wnętrza, ostatni remont - 2007r.
Nawa południowa:
- dawna kaplica Rozesłania Apostołów (ufund. 1415 przez rycerstwo powracające spod Grunwaldu, sklepienie gwiaździste 1514, renesansowy pomnik nagrobny B. Tarnowskiej ok. 1536, wykonany przez J. M. Padovano)
- d. kruchta pd. (pocz. XVI w., sklepienie gwiaździste, bogato rzeźbiony kamienny portal 1516)
- d. kaplica Krzyża Świętego (ok. 1400, pomnik nagrobny księdza M. Łyczki po 1578)
Nawa północna:
- d. kaplica św. Anny (1514, sklepienie gwiaździste, renesansowy nagrobek trzech Janów Tarnowskich po 1536, wykonany przez J.M. Padovano lub Santi Gucciego)
- d. kruchta pn. (kamienny portal ok. 1400)
- d. kaplica Serca Pana Jezusa (późnorenesansowy pomnik nagrobny ks. K. Branickiego po 1602)
Kruchta (pod wieżą):
- gotycki portal pocz. XVI w.
- Pomniki nagrobne:
- Barbary z Rożnowa Tarnowskiej (ok. 1520, gotycko-renesansowy)
- Jana, Jana Krzysztofa Tarnowskich i Z. Ostrogskiej (1561-73, renesansowy, wykonany przez J.M. Padovano i jego pomocnika W. Kuszyca)
- J. i Z. Ostrogskich (1612-20, barokowy z alegorycznymi rzeźbami, wykonany przez J. Pfistera)
Pod chórem muzycznym bogato rzeźbione stalle kanonickie, koniec XV w. Polichromia wnętrza 1957-60 (J. E. Dutkiewicz, A. Marczyński, W. Taranczewski). Katedra od 1826, bazylika mniejsza od 14 kwietnia 1972 (z nadania papieża Pawła VI).
Spis treści |
[edytuj] Historia
Kościół wzniesiony został w I połowie XIV w. Od początku swojego istnienia nosił wezwanie Narodzenia Najświętrzej Maryi Panny. Był na tyle okazały, że w 1329 r. odbyła się w nim konsekracja biskupia Jakuba Strepy - późniejszego arcybiskupa halicko - lwowskiego. W 1400 r. biskup krakowski Piotr Wysz wzniósł go do godności kolegiaty powołując przy nim do istnienia Kapitułę Kolegiacką, która w czasie erygowania liczyła 3 prałatury i 2 kanonie. Pod koniec XVIII w., w związku z utworzeniem przez papieża Piusa VI Diecezji Tarnowskiej, świątynia otrzymała tytuł katedry. List Apostolski "Cum beatissima" z 1972 r. nadał jej tytuł Bazyliki Mniejszej.
[edytuj] Proboszczowie
- Ks. Paweł Rola Lubieniecki 1786-1796
- Ks. Franciszek Haydecki 1796-1803
- Ks. Antoni Skibiński 1803-1807
- Ks. Stanisław Zabierzewski 1808-1832
- Ks. Józef Gluziński 1832-1845
- Ks. Franciszek Szlosarczyk 1845-1850
- Ks. Michał Król 1850-1879
- Ks. Wawrzyniec Gwiazdoń 1879-1881
- Ks. Józef Leśny 1881-1888
- Ks. Franciszek Leśniak 1888-1915
- Ks. Józef Baba 1915-1916
- Ks. Kasper Mazur 1916-1936
- Ks. Jan Bochenek 1936-1976
- Ks. Kazimierz Kos 1977-1995
- Ks. Stanisław Salaterski 1995-nadal
[edytuj] Stowarzyszenia i grupy religijne
- Rada Duszpasterska Parafii Katedralnej
- Parafialny Oddział Akcji Katolickiej
- Parafialny Oddział "Caritas"
- Stowarzyszenie Rodzin Katolickich
- Straż Honorowa Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Towarzystwo Przyjaciół WSD w Tarnowie
- Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży
- Liturgiczna Służba Ołtarza
- Dziewczęca Służba Maryjna
- Rycerstwo Niepokalanej
- Wspólnota Krwi Chrystusowej
- Tarnowska Straż Papieska
- Róże Różańcowe
- Świetlica Parafialna "U Jana Pawła II"
