Bierne palenie tytoniu

Z Wikipedii

Dym tytoniowy, który wypełniał wnętrze irlandzkich pubów, zanim zakaz palenia w miejscach publicznych wszedł w życie 29 marca 2004.

Bierne palenie tytoniu (ang. environmental tobacco smoke (exposure to environmental tobacco smoke), ETS - dym tytoniowy środowiskowy (ekspozycja na dym tytoniowy środowiskowy) - występuje, gdy dym z wyrobu tytoniowego używanego przez jedną osobę oraz dym przez nią wydychany zostaje wdychany przez innych. Aktualne dowody naukowe wykazują, że bierna ekspozycja na dym tytoniowy może przyczynić się do śmierci i chorób, wśród których są schorzenia przewlekłe prowadzące do inwalidztwa.^[1][2][3][4] Ocenia się, że z powodu biernego palenia rocznie umiera w Polsce 1000 osób^[5], natomiast w Stanach Zjednoczonych 53000.^[6] Jedne badania^[7] wykazały, że wraz z upływem czasu od momentu przerwania ekspozycji zmniejsza się ryzyko wystąpienia raka płuc i ekspozycja sprzed 15 lat na dym tytoniowy osób, które nie palą, nie zwiększa już ryzyka zachorowania na raka płuca.

[edytuj] Efekty długotrwałe

Badania dostarczyły naukowych dowodów, że bierne palenie tytoniu powoduje te same problemy jak palenie bezpośrednie, włączając raka płuc, choroby układu krążenia oraz schorzenia płuc takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, zapalenie oskrzeli i astma.^[8] Metaanalizy danych pokazały, że dla osób niepalących mieszkających z partnerami, którzy palą w domu, ryzyko zachorowania na raka wzrosło o 20-30%, natomiast dla osób narażonych na dym tytoniowy w miejscu pracy wzrost ryzyka wynosił 16-19%.^[9]

Biernemu paleniu jest przypisywany szeroki wachlarz negatywnych efektów, niezależnie od tego, czy ekspozycja na dym jest krótkotrwała, czy też częsta lub długa. Niektóre przejawy:

• Zwiększone ryzyko zachorowania na raka płuc
  • Oddziaływanie biernego palenia na powstanie raka płuc zostało poddane rozległym studiom. Badania z Europy (1998^[10]), Wielkiej Brytanii (1998^[11][12]), USA (1986,^[13][14] 1992,^[15] 1997,^[16] 2001,^[17] 2003^[18]) i Australii (1997^[19]) konsekwentnie wykazały znaczący wzrost ryzyka pośród osób biernie palących.
• Zwiększone ryzyko zachorowania na raka^[20]
  • Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem doszła do wniosku, że "bierne palenie jest czynnikiem rakotwórczym z grupy 1."^[21]
• Zwiększone ryzyko chorób serca^[22]
• Zwiększone ryzyko poronienia i wad wrodzonych^[23]
• Zwiększone ryzyko śmierci łóżeczkowej^[24]
• Zwiększone ryzyko zachorowania na astmę, u dzieci^[25] i u dorosłych^[26][27]
• Zwiększone ryzyko wystąpienia u dzieci problemów z psychiką, takich jak depresja, niepokój i niedojrzałe zachowanie^[28]
• Zwiększone ryzyko infekcji płucnych
• Zwiększone ryzyko infekcji ucha^[29]
• Zwiększone ryzyko wystąpienia u dzieci alergii i śmierci^[30]
• Zaostrzenie astmy i alergii^[31]

Chociaż natura biernego palenia sprawia, że badanie jego wpływów na zdrowie jest utrudnione, metaanalizy z całego świata wskazują, że zagrożenia ze strony biernego palenia są znaczące.^[32][33][34]

[edytuj] Efekty krótkotrwałe

Osoba z astmą może doświadczać ataków spowodowanych przez palenie czynne^[35] i bierne^[36] bez względu na to czy są dorosłymi, czy dziećmi^[37][38][39] (wspierające wezwania do zakazania palenia^[40]).

Dym tytoniowy jest alergenem i osoby cierpiące na alergię mogą mieć zatkany, cieknący nos, załzawione oczy, mogą kichać, kaszleć i mieć uczucie duszności oraz inne typowe objawy alergii w ciągu kilku minut od ekspozycji. Niektórzy ludzie bez rozpoznanych uczuleń i bez astmy mogą kaszleć w wypełnionych dymem pokojach, a także mieć bóle głowy, czuć nudności, senność oraz doświadczać innych dolegliwości, podczas gdy normalnie nie wykazywaliby takich objawów bez obecności dymu. Wielu byłych palaczy oraz tych, który chcą rzucić wolą nie czuć dymu tytoniowego, bo może to spowodować u nich ochotę zapalenia. Wielu ludzi po prostu nie lubi tego zapachu, który przesiąka włosy i ubranie.

Wiele spośród tych krótkotrwałych efektów ulega przerwaniu wraz z zakończeniem ekspozycji. Jednakże uważa się, że powtarzana ekspozycja powoduje poważniejsze skutki długoterminowe.

[edytuj] Badania epidemiologiczne nad biernym paleniem

Badania epidemiologiczne wykazują, że niepalący wystawieni na działanie dymu tytoniowego są zagrożeni wieloma problemami zdrowotnymi związanymi z bezpośrednim paleniem.

W 1992 Journal of the American Medical Association opublikował przegląd dostępnych dowodów z badań epidemiologicznych i innych prac naukowych dotyczących powiązania biernego palenia z chorobami serca i oszacowano, że bierne palenie było odpowiedzialne za 35000 do 40000 zgonów na rok w Stanach Zjednoczonych we wczesnych latach 1980.^[41] Niektóre badania podają, że niepalący, którzy żyją z palaczami mają o 25% większe prawdopodobieństwo śmierci z powodu zawału serca oraz bardziej prawdopodobne, że będą mieć udar mózgu i rzadko rozwinie się u nich rak narządów płciowych. Niektóre badania, takie jak Helena Study sugerują, że ryzyko niepalących mogą być nawet większe niż w tym oszacowaniu. Helena Study podaje, że ekspozycja na dym tytoniowy od innej osoby zwiększa chorób serca u niepalących aż o 60%.^[42] Rodzice, którzy palą wydają się być czynnikiem ryzyka dla dzieci i niemowląt powiązanym z niską masą urodzeniową, zespołem nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS), zapaleniem oskrzeli, płuc oraz ucha środkowego.^[43]

W 2002 roku grupa 29 ekspertów z 12 państw zebrała się na konwencji Programu Monograficznego Międzynarodowej Agencji do Spraw Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer - IARC) podlegającej Światowej Organizacji Zdrowia i poddali rewizji wszystkie ważniejsze dowody związane paleniem tytoniu i występowaniem raka. Oto ich wnioski: Metaanalizy wykazują, że istnieje statystycznie znaczące i spójne powiązanie pomiędzy rakiem płuca u małżonek palaczy (lub małżonków palaczek), a eskpozycją na bierne palenie tytoniu. Zwiększenie ryzyka wynosi 20% dla kobiet i 30% dla mężczyzn i pozostaje takim po skontrolowaniu pewnych potencjalnych stronniczych źródeł i udowadniających nieprawdziwość.

Dodatkowo, badania oceniające bierne palenie bez przyglądania się partnerom palaczy wykazały, że wysoka całkowita ekspozycja na bierne palenie jest związana z jeszcze większym ryzykiem niż od palących partnerów i jest szeroko rozpowszechniona u osób niepalących.^[44]

Australijska Narodowa Rada do Spraw Astmy^[45] cytuje badania wykazujące, że: ekspozycja na dym tytoniowy środowiskowy jest prawdopodobnie najważniejszą substancją zanieczyszczającą w mieszkaniach, zwłaszcza gdy znajdują się w nich małe dzieci:

• Palenie przez jedno z obojga rodziców, a zwłaszcza matkę zwiększa ryzyko wystąpienia astmy u dzieci.14,15,<LE III-2>
• Perspektywy dla wczesnodziecięcej astmy są mniej korzystne w przypadku domów, w których się pali.15,<LE III-2>
• Dzieci z astmą, które są narażone na palenie w swoim domu generalnie mają poważniejszy przebieg choroby.16,<LE III-1>
• Wielu dorosłych z astmą podaje środowiskowy dym tytoniowy jako przyczynę wyzwalającą objawy choroby.17,<LE III-1>
• Zdiagnozowana przez lekarzy astma jest bardziej powszechna pośród niepalących dorosłych narażonych na środowiskowy dym tytoniowy niż u tych, którzy nie są narażeni. Pośród ludzi z astmą wyższa ekspozycja na bierne palenie jest związana z większym ryzykiem poważnych ataków.18,<LE III-2>

We Francji wykazano, że bierne palenie jest przyczyną 3000^[46] - 5000 przedwczesnych zgonów co roku, a premier Dominique de Villepin podczas obwieszczenia o zakazie palenia w całym kraju zacytował jeszcze większe oszacowania: "że jest przyczyną więcej niż 13 śmierci na dzień. Jest to nieakceptowalna rzeczywistość w naszym kraju pod względem zdrowia publicznego".^[47]

[edytuj] Zakazy palenia

Konsekwencją potwierdzenia ryzyka dla zdrowia ze strony biernego palenia było wprowadzenie ogólnego zakazu palenia w miejscach serwujących jedzenie i picie (restauracjach, kawiarniach, klubach nocnych) w Norwegii, 1 czerwca 2004 roku, w Szwecji, 1 czerwca 2005 roku, oraz w wielu częściach Ameryki.

Zakazy palenia z czasem zwiększyły swój zasięg na więcej państw (takich jak Islandia i Szkocja) oraz okręgi administracyjne innych (np. stan Nowy Jork, Waszyngton, Ohio i Arkansas w USA), zabraniając teraz palenia w budynkach użytku publicznego, jak również w prywatnych budynkach użyteczności publicznej (restauracjach, klubach). Wiele budynków posiada specjalne wentylowane pomieszczenia dla palących; niekiedy wydzielenie takiej przestrzeni jest nakazane przez prawo.

Nawet w krajach tradycyjnie postrzeganych za naród palaczy, ankiety wykazały poparcie dla zakazów palenia, jak chociażby 70% we Francji.^[47]

W ciągu pierwszych osiemnastu miesięcy od wprowadzenia w mieście Pueblo w stanie Kolorado zakazu palenia, szpitale zanotowały 27% spadek w zgłoszeniach o ataki serca. W zgłoszeniach z sąsiednich miastach, które nie przyjęły zakazu palenia, nie zanotowano zmian. Doktor Raymond Gibbons, prezes Amerykańskiego Stowarzyszenia Kardiologicznego, powiedział, że "spadek liczby ataków serca w ciągu pierwszego półtora roku po wprowadzeniu zakazu palenia jest najprawdopobniej związany ze zmniejszeniem efektów, jakie wywierało na zdrowie bierne palenie, będące znaczącym czynnikiem w powodowaniu zawałów serca".^[48]

[edytuj] Przypisy

1. ↑ WHO Framework Convention on Tobacco Control; Pierwszy międzynarodowy traktat o zdrowiu publicznym przyjęty przez 192 państwa i podpisany przez 168. Jego artykuł 8.1 oświadcza: "Strony uznają, że dowody naukowe jednoznacznie wykazują, że ekspozycja na dym tytoniowy powoduje śmierć, choroby i inwalidztwo"
2. ↑ U.S. Department of Health and Human Services. "The Health Consequences of Involuntary Exposure to Tobacco Smoke: A Report of the Surgeon General", 2006; Jednym z ważniejszych wniosków Raportu Amerykańskiego Stowarzyszenia Chirurgów jest: "Ekspozycja na bierne palenie powoduje choroby i wcześniejszą śmierć u dzieci i dorosłych, którzy nie palą."
3. ↑ California Environmental Protection Agency: Air Resources Board, "Proposed Identification of Environmental Tobacco Smoke as a Toxic Air Contaminant" (June 24, 2005); on January 26, 2006, the Air Resources Board, following a lengthy review and public outreach process, determined ETS to be a Toxic Air Contaminant (TAC).
4. ↑ WHO International Agency for Research on Cancer "Tobacco Smoke and Involuntary Smoking" IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, Vol. 83, 2002; the evaluation of the Monograph is: "There is sufficient evidence that involuntary smoking (exposure to secondhand or 'environmental' tobacco smoke) causes lung cancer in humans. [...] Involuntary smoking (exposure to secondhand or 'environmental' tobacco smoke) is carcinogenic to humans (Group 1)."
5. ↑ Patologia znaczy słowo o chorobie T. 1, Patologia ogólna / Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała ; Polska Akademia Umiejętności. Wydział Lekarski. Kraków: PAU, 2003. ISBN 83-88857-65-7
6. ↑ Glantz, S.A. & Parmley, W., "Passive Smoking and Heart Disease: Epidemiology, Physiology, and Biochemistry", Circulation, 1991; 83(1): 1-12. [1] and Taylor, A., Johnson, D. & Kazemi, H., "Environmental Tobacco Smoke and Cardiovascular Disease", Circulation, 1992; 86: 699-702 [2]
7. ↑ Boffetta et al. (1998) Multicenter Case–Control Study of Exposure to Environmental Tobacco Smoke and Lung Cancer in Europe. Journal of the National Cancer Institute, Vol. 90, No. 19, 1440-1450. (badanie sponsorowane przez WHO); James E Enstrom, Geoffrey C Kabat (2003) Environmental tobacco smoke and tobacco related mortality in a prospective study of Californians, 1960-98. British Medical Journal 326: 1057-1067 abstrakt i ocena wyników badań wystawiona przez WHO
8. ↑ Boyle P, Autier P, Bartelink H et al. (2003). "European Code Against Cancer and scientific justification: third version (2003).". Ann Oncol. 14 (7) PMID 12853336
9. ↑ Sasco AJ, Secretan MB, Straif K. (2004). "Tobacco smoking and cancer: a brief review of recent epidemiological evidence.". Lung Cancer 45 (Suppl 2): S3-9. PMID 15552776
10. ↑ In: P Boffetta, A Agudo and W Ahrens et al., Editors, Multicenter case-control study of exposure to environmental tobacco smoke and lung cancer in Europe, J Natl Cancer Inst 90 (1998), pp. 1440–1450.
11. ↑ Report of the Scientific Committee on Tobacco and Health to the Chief Medical Officer, Part II Poprawiony 26 lipca 2006
12. ↑ Hackshaw AK. Lung cancer and passive smoking. Stat Methods Med Res. 1998 Jun;7(2):119-36. PMID 9654638
13. ↑ US Department of Health and Human Services., The health consequences of involuntary smoking: report of the Surgeon General (DHHS Pub No (PHS) 87–8398), DHHS, Washington, DC (1986). PMID 3097495
14. ↑ National Research Council. Environmental tobacco smoke: measuring exposures and assessing health effects, NRC, Washington, DC (1986).
15. ↑ US Environmental Protection Agency.
16. ↑ California Environmental Protection Agency., Health effects of exposure to environmental tobacco smoke, California EPA, Sacramento (1997). PMID 9583639
17. ↑ Centers for Disease Control and Prevention (CDC). State-specific prevalence of current cigarette smoking among adults, and policies and attitudes about secondhand smoke—United States, 2000. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2001 Dec 14;50(49):1101-6. PMID 11794619
18. ↑ Alberg AJ, Samet JM. Epidemiology of lung cancer. Chest. 2003 Jan;123(1 Suppl):21S-49S. PMID 12527563
19. ↑ National Health and Medical Research Council. The health effects of passive smoking, Australian Government Publishing Service, Canberra (1997).
20. ↑ U.S. Surgeon General's report on Secondhand Smoke (Rozdział 2; strony 30 - 46)
21. ↑ WHO International Agency for Research on Cancer "Tobacco Smoke and Involuntary Smoking" IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, Vol. 83, 2002
22. ↑ U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 8)
23. ↑ U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 5; strony 176 - 179)
24. ↑ The U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 5; strony 180-194)
25. ↑ U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 6; strony 311 - 319)
26. ↑ U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 9; strony 555 - 558)
27. ↑ U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 2; strony 46 - 49)
28. ↑ [3]
29. ↑ Bull, P.D. (1996). Diseases of the Ear, Nose and Throat. Blackwell Science. ISBN 0-86542-634-1.
30. ↑ U.S. Surgeon General's Report on Secondhand Smoke (Rozdział 6; strony 376-380)
31. ↑ Janson C (2004). "The effect of passive smoking on respiratory health in children and adults.". Int J Tuberc Lung Dis 8 (5): 510-6. PMID 15137524
32. ↑ Taylor R et al (2001). "Passive smoking and lung cancer: a cumulative meta-analysis.". Aust N Z J Public Health 25 (3): 203-11. PMID 11494987
33. ↑ He J et al (1999). "Passive smoking and the risk of coronary heart disease—a meta-analysis of epidemiologic studies.". N Engl J Med 340: 920-6. PMID 10089185
34. ↑ Svendsen KH, Kuller LH, Martin MJ, Ockene JK. (1987). "Effects of passive smoking in the Multiple Risk Factor Intervention Trial.". Am J Epidemiol 126: 783-95. PMID 3661526
35. ↑ Thomson NC, Spears M., The influence of smoking on the treatment response in patients with asthma. Curr Opin Allergy Clin Immunol vol. 5, wydanie 1, strony 57-63, 2005, PMID 15643345
36. ↑ Jang AS et al, The effect of passive smoking on asthma symptoms, atopy, and airway hyperresponsiveness in schoolchildren. J Korean Med Sci., vol. 19, wydanie 2, strony 214-7, 2004, PMID 15082893
37. ↑ Skorge TD, Eagan TM, Eide GE, Gulsvik A, Bakke PS. The adult incidence of asthma and respiratory symptoms by passive smoking in uterus or in childhood. Am J Respir Crit Care Med. vol. 172 wydanie 1, strony 61-6, 2005, PMID 15805186
38. ↑ Wafula EM, Limbe MS, Onyango FE, Nduati R. Effects of passive smoking and breastfeeding on childhood bronchial asthma. East Afr Med J vol. 76, wydanie 11, strony 606-9, 1999, PMID 10734518
39. ↑ Cantani A, Micera M. Epidemiology of passive smoke: a prospective study in 589 children. Eur Rev Med Pharmacol Sci. vol. 9, wydanie 1, strony 23-30, 2005, PMID 15850141
40. ↑ Eisner MD, Klein J, Hammond SK, et al. Directly measured second hand smoke exposure and asthma health outcomes. Thorax, vol. 2005, wydanie 60, strony 814-821, 2005, PMID 16192366
41. ↑ Review of epidemiological evidence by the Journal of the American Association, http://jama.ama-assn.org/cgi/content/abstract/267/1/94 data uzyskania danych 2006-07-26
42. ↑ The Helena Study (PDF), http://bmj.bmjjournals.com/cgi/reprint/bmj.38146.427188.55v1 data uzyskania danych 2006-07-26
43. ↑ Fact sheet published by the Victorian government (Australia), http://www.betterhealth.vic.gov.au/bhcv2/bhcarticles.nsf/pages/Smoking_and_heart_disease_the_facts?OpenDocument data uzyskania danych 2006-07-26
44. ↑ Whincup PH et al. (2004). "Passive smoking and risk of coronary heart disease and stroke: prospective study with cotinine measurement.". BMJ 329 (7459): 200-5. PMID 15229131.
45. ↑ Health effects of indoor air pollution. Uzyskane 2006-07-26.
46. ↑ Wirth et al. (2005). "Passive smoking". Rev Pneumol Clin. 61 (1 Pt 1): 7-15. PMID 15772574.
47. ↑ ^{47,0 47,1} France to ban smoking in public Uzyskane 26 lipca 2006 roku
48. ↑ Reduction in the Incidence of Acute Myocardial Infarction Associated with a Citywide Smoking Ordinance Amerykańskie Stowarzyszenie Kardiologiczne (3 października 2006). Poprawione 18 stycznia 2006 roku

Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii!
Wikiprojekt: Nauki medyczne • Portal: Nauki medyczne