Bronisław Baczko

Z Wikipedii

Bronisław Baczko, Warszawa, 24 stycznia 2005 r.

Bronisław Baczko (ur. 1924) – polski filozof, historyk myśli społecznej, współzałożyciel warszawskiej szkoły historyków idei, tłumacz.

Zaraz po II wojnie światowej, obok Leszka Kołakowskiego, Adama Schaffa i Tadeusza Krońskiego, główny ideolog stalinizmu w filozofii marksistowskiej. Zaangażowany przez PZPR do walki z niemarksistowskimi kierunkami filozoficznymi występującymi w Polsce (głównie ze szkołą lwowsko-warszawską – napisał m.in. pamflet O poglądach filozoficznych i społeczno-politycznych Tadeusza Kotarbińskiego, TKKN, Warszawa 1951) i uczyniony jednym z filarów obozu marksistowskiego w dziedzinie ideologii, stopniowo przechodził na pozycje rewizjonistyczne.

Wychowawca wielu pokoleń polskich filozofów i socjologów – m.in. Jana Garewicza, Marka J. Siemka, Zbigniewa Kuderowicza, Adama Sikory, Jerzego Szackiego, Jerzego Ładyki.

Opublikował studium Rousseau: samotność i wspólnota (1964), w którym wystąpił jako historyk idei, rysujący szerokie, socjologiczne tło dla indywidualnej historii Jana Jakuba. W zbiorze artykułów Człowiek i światopoglądy (1965) zajmował się zarówno zagadnieniami takimi, jak spór Hegla i Rousseau, jak i polską myślą filozoficzną oraz egzystencjalizmem. W 1968, w trakcie wydarzeń marcowych 1968 r., został wyrzucony z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i zmuszony do emigracji. Od 1974 związany jest z Uniwersytetem Genewskim (obecnie profesor honorowy tej uczelni). Zajmował się przede wszystkim historią rewolucji francuskiej, utopiami i wyobrażeniami zbiorowymi.

Jego książka Hiob, mój przyjaciel była nominowana do nagrody literackiej Nike.

[edytuj] Najważniejsze prace

Filozofia francuskiego oświecenia, wybór, tłum., wstęp i przypisy: Bronisław Baczko, wyd. PWN, Warszawa 1961.
Rousseau: samotność i wspólnota, wyd. PWN, Warszawa 1964.
Filozofia i socjologia XX wieku, t 1-2, Bronisław Baczko (red.), Wiedza Powszechna, Warszawa 1965.
Człowiek i światopoglądy, wyd. PWN, Warszawa 1965.
Filozofia polska, Bronisław Baczko (red.), Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.
Wyobrażenia społeczne: szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, przeł. z franc. Małgorzata Kowalska, wyd. PWN, Warszawa 1994.
Hiob, mój przyjaciel: obietnice szczęścia i nieuchronność zła (1997), przeł. z franc. Jerzy Niecikowski i Małgorzata Kowalska, wyd. PWN, Warszawa 2001.
Jak wyjść z Terroru: Termidor a Rewolucja, przeł. z franc. Wiktor Dłuski, wydawca "Słowo/Obraz Terytoria", Gdańsk 2005.