Bulwa (botanika)

Z Wikipedii

Bulwa – bardzo zgrubiała część korzenia lub pędu, pełniąca w roślinie funkcję spichrzową, tzn. jest magazynem substancji zapasowych, głównie białek i cukrów – szczególnie skrobi. U bylin bulwa jest organem przetrwalnikowym. W czasie okresu niesprzyjającego wegetacji, np. zimy, lub suszy, pęd nadziemny rośliny obumiera, ale z bulwy, w której znajdują się substancje zapasowe oraz zawiązki pędów, może odtworzyć się nowa roślina. U niektórych roślin (np. storczyki) bulwa może magazynować wodę. U wielu roślin bulwa może też pełnić jeszcze jedną funkcję – służyć do rozmnażania wegetatywnego. Bulwa zbudowana jest głównie z tkanki miękiszowej. Biorąc pod uwagę pochodzenie bulw dzielimy je na dwie grupy:

• bulwy korzeniowe – powstają z przekształconego korzenia. Posiada kilka nazw m.in. korzeń bulwiasty. Typowym przykładem i najbardziej znaną rośliną, posiadającą tego typu organy spichrzowe jest dalia. Zgrubiałe organy spichrzowe tworzą karpę, wyrastającą u podstawy starych pędów. Te przekształcone korzenie gromadzą materiały zapasowe dla rośliny na okres spoczynku. Przykłady roślin o bulwiastych korzeniach: dalia, pustynnik, kliwia, jaskier, alstremeria.
• bulwy pędowe – wytwarzane są przez inne niż korzeń części rośliny. Mogą być nadziemne, lub podziemne. Wyglądem i kształtem przypominają cebulę i bardzo często są z nią mylone (chocby bulwy krokusa. Wiele spośród tych krągłych lub lekko spłaszczonych organów ma gładką lub włóknistą tunikę i, podobnie jak cebula, centralny pąk wierzchołkowy (lub dwa) na górze. Budowa wewnętrzna jest zupełnie inna niż cebuli. Materiały zapasowe gromadzone są w dolnej części pędu, a nie w łuskach, natomiast tunika składa się z suchych podstaw liści z poprzedniego sezonu. Inną ważną różnicą jest to, iż bulwa jest jednoroczna. W okresie wzrostu, zapasy wyczerpują się, a bulwa się kurczy. Jednocześnie jednak, jedna lub więcej nowych bulw zaczyna tworzyć się nad starą bulwą lub z boku. Te nowo powstałe stanowią materiał nasadzeniowy na następny rok, kiedy to zakwitną. Do najpopularniejszych przedstawicieli roślin o bulwach pędowych należą: mieczyk, krokus, zimowit, frezja, acidantera, ziemniak, kalarepa, topinambur.
• bulwa hypokotylowa - pośredni między wyżej wymienionymi typ bulw, powstający w strefie przejściowej między korzeniem i łodygą w obrębie hipokotylu. Występuje np. u rzodkwi, buraka. W dolnej części łączy się z pełniącym często również funkcje spichrzowe korzeniem głównym. U niektórych roślin (np. u marchwi zasadniczą część organu spichrzowego stanowi korzeń.