Chaos (mitologia)
Z Wikipedii
Chaos - w mitologii greckiej jest to pierwotny stan egzystencji, z którego pochodzą pierwsi bogowie. Innymi słowami jest to pustka, czarna przestrzeń. Był złożony z mieszanki pierwiastków, które starożytni Grecy uważali za podstawę świata: ziemi, wody, ognia i powietrza. Po grecku chaos nazywa się Χάος, wymowa ['kha.ɔs], co oznacza "otwartą pustkę".
Chaos posiada trzy cechy charakterystyczne:
- jest bezdenną przepaścią, gdzie wszystko bezustannie spada. Jest to kontrast w stosunku do powstałej z niego ziemi, ze stabilnym gruntem.
- jest to miejsce bez ustalonych kierunków, gdzie wszystko spada we wszystkie strony.
- Jest to miejsce, które rozdziela: po rozdzieleniu nieba i ziemi chaos pozostał pomiędzy nimi.
[edytuj] Teogonia
Według Teogonii Hezjoda Chaos był nicością, z której powstały pierwsze istoty. Tymi istotami byli Gaja (Ziemia), Tartar (Świat podziemny), Nyks (Ciemność nieba), Ereb (Ciemność świata podziemnego) i Eros (Miłość seksualna). Z tych bytów, oraz pierwszej generacji istot przez nie stworzonych, Hezjod wywodzi bóstwa związane z każdym elementem świata znanego wczesnym Grekom, począwszy od elementów pierwotnych: Ziemi, gwiezdnego nieba (Uranos) i morza (Pontos).
Teogonia pokazuje dwie możliwości powstania życia: podział (Gaja, Nyks) i narodziny w wyniku stosunku seksualnego. Po Gai prawie wszystkie bóstwa narodzone przez podział są istotami negatywnymi (Śmierć, Cierpienie, Sarkazm, Oszustwo) i w większości powstały z bogini Nyks. Od tego momentu rozmnażanie oparte na dwóch istotach - kobiecie i mężczyźnie jest ukazane jako właściwy, boski porządek i tłumaczenie ludzkich zwyczajów.
[edytuj] Pierwotny chaos
W kosmologii starożytnych Greków Chaos był pierwszą rzeczą, jaka istniała i źródłem, z którego wyłoniły się wszystkie obecnie istniejące rzeczy. Według Hezjoda i greckich mitów, Chaos był rozległą pustką, z której powstała pierwsza bogini - Gaja. W mitach Pelasgianów, Eurynome ('bogini wszystkiego') powstała z Chaosu i stworzyła z niego kosmos. Orfiści nazywali chaos 'Łonem Ciemności' z którego powstało Kosmiczne Jajo zawierające w sobie świat.
Ideę chaosu można także odnaleźć w Mezopotamii i w towarzyszącym Tiamat Smoku Chaosu, z którego rozczłonkowanego ciała powstał świat.
Księga Rodzaju opisuje najwcześniejszy wygląd Ziemi jako "bez formy i próżną", co brzmi podobnie do definicji Chaosu.
Pierwotny Chaos jest czasami uważany za prawdziwe oparcie świata, zwłaszcza przez filozofów takich jak Heraklit i orfistów, jest to filozofia przeciwna do platonizmu. To prawdopodobnie Chaos miał na myśli Arystoteles, kiedy formował swoją teorię pierwotnej materii, próbując połączyć platonizm z filozofią przedsokratejską i naturalizmem. Ta idea stała się potem podstawą alchemii.
Niektóre sekty gnostyckie utożsamiały go z pierwotnym Abraxasem, czyli pierwotnym stanem, z którego powstało, wszystko co znamy, w tym sam Bóg.
