Chołmogory
Z Wikipedii
Chołmogory (ros. Холмого́ры) to miejscowość w północnej Rosji administracyjne centrum Rejonu Chołmogorskiego w obwodzie archangielskim. Jest położona na lewym brzegu rzeki Dwiny, 75 km na południowy wschód od Archangielska i 90 km na północ od Antoniewo-Sijskiego Monastyru. Nazwa pochodzi od fińskiego Kalmomäki co oznacza "wzgórze cmentarne".
Z prawnego punktu widzenia Chołmogory stanowią wieś, mimo, iż liczba ludności osady to 4.592 osób (według spisu z roku 2002).
Obszar ten był pierwotnie zamieszkiwany przez ludy fińskie zwane Jemami (Jäämit) i karelskie. Pierwszymi Słowianami, jacy pojawili się w Kalmomäki byli Pomorcy z Wołogdy po roku 1220. Na początku XIV wieku osada (której nazwę wymawiano wówczas Kołmogory) była ważną faktorią handlową dla kupców z Nowogrodu Wielkiego na dalekiej północy. Jej znaczenie gwałtownie wzrosło po roku 1554, gdy Kompania Moskiewska z Londynu utworzyło tu swój punkt handlu skórami przed przeniesieniem do nowo powstałego Archangielska. Szwedzi oblegali rzekomo drewniany fort w dobie Wielkiej Smuty w roku 1613, ale musieli odstąpić. Ta opowieść, stworzona w czasach radzieckich, jest przypuszczalnie nieprawdziwa. W źródłach szwedzkich nie ma najmniejszej wzmianki o takiej kampanii wojsk szwedzkich. W XVII i XVIII wieku osada była też miejscem zsyłki, szczególnie znanym jako miejsce odosobnienia byłej regentki Anny Leopoldownej i jej dzieci.
W roku 1682 konsekrowano tu największą w okolicy katedrę; została zniszczona przez władze komunistyczne w latach trzydziestych XX wieku, jednak wiele wiekowych drewnianych kaplic istnieje w tych okolicach po dziś dzień.
W roku 1919 władza sowiecka utworzyła w Chołmogorach obóz koncentracyjny, który istniał do roku 1922. Był miejscem okrutnej kaźni dla "białych" oficerów i żołnierzy, dla marynarzy z Kronsztadu i dla tysięcy osób cywilnych. Ocenia się że liczba rozstrzelanych wynosiła ponad 10 tysięcy. Liczba wszystkich ofiar nie jest znana.
Jedna z pobliskich wiosek jest miejscem urodzenia wielkiego rosyjskiego naukowca Michaiła Łomonosowa. Miejscowi rzemieślnicy - jak np. Fiedot Szubin najpopularniejszy rosyjski rzeźbiarz XVIII wieku - dochodzili do znaczenia i sławy.
