Michaił Łomonosow

Z Wikipedii

Michaił Wasiljewicz Łomonosow, ros. Михаи́л Васи́льевич Ломоно́сов (ur. 8/19 listopada 1711 w Denisówce (później Łomonosowo) pod Chołmogorami koło Archangielska, zm. 4/15 kwietnia 1765 w Sankt Petersburgu) – rosyjski uczony i poeta, prekursor chemii fizycznej, twórca Uniwersytetu Moskiewskiego.

Pochodził z rodziny rybackiej, sam nauczył się czytać i pisać. Udało mu się wyjechać do Moskwy, gdzie ukończył szkołę podstawową, a następnie do Petersburga, gdzie chodził do gimnazjum. Jako wyróżniający się uczeń został wysłany na studia do Niemiec. Kształcił się na uniwersytecie w Marburgu (Hesja) pod kierunkiem znanego filozofa Christiana Wolffa. Po powrocie do Rosji objął stanowisko profesora chemii na Uniwersytecie w Petersburgu. Zorganizował przy uczelni nowoczesne laboratorium. W 1754 r. zainicjował powołanie państwowego uniwersytetu w Moskwie, który później został nazwany jego imieniem. Był członkiem Petersburskiej Akademii Nauk.

W swojej pracy naukowej łączył chemię z innymi naukami ścisłymi - fizyką i matematyką. Zajmował się teorią cząsteczek, zapoczątkował nową gałąź wiedzy - chemię fizyczną. Niezależnie od Lavoisiera sformułował prawo zachowania masy w reakcjach chemicznych. W książce Kurs prawdziwej chemii fizycznej (1752) podał definicję chemii fizycznej:

Chemia fizyczna jest to nauka, która tłumaczy przyczynę zjawisk zachodzących wskutek operacji chemicznych w ciałach złożonych, przy pomocy praw i na podstawie doświadczeń fizycznych.

Ważną rolę przypisywał eksperymentom. Prowadził także badania w dziedzinie geologii. Swoimi pracami wyprzedził rosyjską współczesność, w tej dziedzinie doceniony po śmierci.

Niezależnie od pracy naukowej był też wybitnym poetą, mistrzem ody panegirycznej. Był m.in. autorem:

• Ody w rocznicę wstąpienia na tron cesarzowej Jelizawiety Pietrowny (Ода на день восшествия на всероссийский престол её величества государыни императрицы Елисаветы Петровны 1747 года - 1747)
• Porannych rozmyślań o wielkości bożej (1751)
• Rozmowy z Anakreontem (Разговор с Анакреоном - между 1756 и 1761)

W pracy List o zasadach wierszowania rosyjskiego (1739) wyłożył teorię sylabotoniki. Napisał ponadto podręcznik retoryki oraz gramatyki języka rosyjskiego. W 1764 objął wysokie stanowisko sekretarza stanu.