Chrzest Pański

Z Wikipedii

Chrzest Pański, Chrzest Jezusa Chrystusa – w chrześcijaństwie święto zamykające okres świętowania Bożego Narodzenia. W Kościele rzymskokatolickim, jak i greckokatolickim, przypada w niedzielę po uroczystości Objawienia Pańskiego (Trzech Króli).

Spis treści

1 Tradycja katolicka
2 Miejsce chrztu Jezusa Chrystusa
3 Ceremonia chrztu w różnych religiach
4 Święto Chrztu Pańskiego w Kościołach obrządków wschodnich
- 4.1 Kościół Bizantyjsko - Ukraiński
- 4.2 Święto Chrztu Pańskiego w Kościele prawosławnym
5 Święto Chrztu Pańskiego w Kościołach protestanckich
6 Zobacz też
7 Bibliografia
8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Tradycja katolicka

Najstarszej tradycji tego święta należy szukać w liturgii Kościoła wschodniego, ponieważ (pomimo wyraźnego udokumentowania w Ewangeliach) chrzest Jezusa nie posiadał w liturgii rzymskiej oddzielnego święta. Dekretem Świętej Kongregacji Obrzędów z 23 marca 1955 r. ustanowiono na dzień 13 stycznia, w miejsce dawnej oktawy Epifanii, wspomnienie chrztu Jezusa Chrystusa. Posoborowa reforma kalendarza liturgicznego w 1969 r. określiła ten dzień jako święto Chrztu Pańskiego. Pominięto wyrażenie "wspomnienie" i przesunięto jego termin na niedzielę po 6 stycznia.

Teksty modlitw, jakie są związane ze świętem Chrztu Pańskiego bardzo dokładnie odzwierciedlają ukazują nam przekazy biblijne. Podkreślają przy tym związek tego święta z uroczystością Epifanii, czyli Objawienia Pańskiego. W tym wydarzeniu mamy też pierwsze w historii świata pojawienie się w postaci widzialnej całej Trójcy Świętej: Bóg Ojciec przemawia, Syn Boży jest w postaci ludzkiej, a Duch Święty pojawia się nad Nim w postaci gołębicy (epifania trynitarna).

[edytuj] Miejsce chrztu Jezusa Chrystusa

Św. Jan Apostoł podaje nam miejsce, gdzie miał być Pan Jezus ochrzczony: "Działo się to w Betanii po drugiej stronie Jordanu, gdzie Pan udzielał chrztu" (J 1, 28). Jako dawną Betanię Zajordańską (była, bowiem także Betania Przedjordańska ok. 3 km od Jerozolimy, gdzie mieszkał Łazarz z Marią i Martą) wskazuje się dzisiejsze Chirbet el Medesz, gdzie znajduje się potok, wpływający do Jordanu, mający wodę nawet w upalne lata. Tu według biblistów miał się ukrywać kiedyś Eliasz. Tu osiemset lat po nim miał wystąpić Jan Chrzciciel. W pobliżu Jordan jest bardzo płytki, tak, że tędy właśnie prowadził szlak ze wschodu na zachód. Wykorzystał tę dogodną sytuację brodu Jan Chrzciciel, aby zwiastować Mesjasza i przygotować na Jego przyjście serca ludzkie.

[edytuj] Ceremonia chrztu w różnych religiach

Rytualne obmywania były znane w starożytności u wielu ludów. Był to zewnętrzny znak wewnętrznej odmiany, żalu za popełnione grzechy i gotowości zadośćuczynienia za nie.

W Babilonii istniało święte miasto Eridu, dokąd spieszyły tłumy, aby się obmyć. W kulcie syryjskiego bóstwa Jankesa były sakralne oczyszczenia w wodzie i ogniu. W egipskiej Księdze Umarłych spotykamy najstarszy opis rytualnego obmycia niemowląt nowo narodzonych. Panowało, więc już wtedy przekonanie, że człowiek rodzi się w jakiejś winie, którą trzeba obmyć. W świątyni w Der-el-Bahri można do dnia dzisiejszego oglądać plastycznie przedstawioną scenę rytualnych obmyć. Rytuał oczyszczenia jest nadto znany w kulcie Demetry, Cybeli, Attisa i Mitry. Zachowany jest on powszechnie do dnia dzisiejszego w Indiach, gdzie do miasta świętego Varanasi udają się w celach rytualnych kąpieli w Gangesie miliony wiernych bramińskich.

Święto Chrztu Pańskiego z jednej strony objawia nam Jezusa jako umiłowanego Syna Bożego, posłanego przez Ojca w mocy Ducha Świętego dla zbawienia człowieka, z drugiej zaś strony kieruje uwagę na rzeczywistość naszego chrztu.

Kościół obchodzi w ten sposób święto narodzin milionów swoich dzieci, którym dała nowe, Boże życie woda Chrztu świętego. Istnieje nakaz liturgiczny, aby w Wielką Sobotę wystroić chrzcielnicę i pokazać ludowi jako kołyskę jego narodzin dla nieba. Z tej okazji kapłan dokonuje wtedy uroczystego poświęcenia na oczach ludu wody chrzcielnej. Tego dnia powinno się udzielać chrztu wszystkim katechumenom, którzy w czasie wielkanocnym mają otrzymać Chrzest święty. Temu służy również publiczne odnowienie obietnic Chrztu świętego wszystkich wiernych, zebranych w kościele.

Wraz ze świętem Chrztu Chrystusa kończy się liturgicznie okres Bożego Narodzenia. W Polsce jednak jest dawny zwyczaj kończenia tego czasu świętem Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej) 2 lutego. Dlatego do tego czasu można zachować szopkę w kościele i śpiewać kolędy.

[edytuj] Święto Chrztu Pańskiego w Kościołach obrządków wschodnich

Kościoły obrządków wschodnich posługują się kalendarzem juliańskim, dlatego też większość świąt przypada 2 tygodnie później niż w Kościele rzymsko - katolickim.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Jordan (święto).

[edytuj] Kościół Bizantyjsko - Ukraiński

W Kościele Unickim święto chrztu Pańskiego jest nazywane Jordan i obchodzone 19 stycznia, i w tym też dniu tradycyjnie święci się wodę.

[edytuj] Święto Chrztu Pańskiego w Kościele prawosławnym

W Kościele prawosławnym święto Chrztu Pańskiego jest połączone razem z Uroczystościami Epifanii i jest obchodzone w dniu 6 stycznia.

[edytuj] Święto Chrztu Pańskiego w Kościołach protestanckich

[edytuj] Kościoły luterańskie

W Kościołach luterańskich (ewangelicko - augsburskich) święto Chrztu Pańskiego jest obchodzone tak jak w Kościele rzymskokatolickim w pierwszą niedzielę po 6 stycznia.

[edytuj] Kościoły reformowane i prezbiteriańskie

Kościoły te mają podobny porządek świąt jak pozostałe Kościoły protestanckie. Niewątpliwie niedziele są wszędzie eksponowane, co doprowadziło do tego, że niektóre Kościoły prezbiteriańskie, nawet niezależnie od ustaw poszczególnych państw, nie mają drugiego dnia Świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy i Zielonych Świąt.