Święto Ofiarowania Pańskiego

Z Wikipedii

Święto Ofiarowania Pańskiego, Matki Boskiej Gromnicznej – święto chrześcijańskie, upamiętniające ofiarowanie Jezusa Chrystusa w świątyni jerozolimskiej, zgodnie z prawem Mojżeszowym. Dawniej nazywane Oczyszczeniem Najświętszej Maryi Panny (40. dzień od narodzenia Jezusa), czym nawiązywano do święta spotkania i święta oczyszczenia w tradycji starotestamentalnej i chrześcijańskiej. Obchodzone 2 lutego.

Święto to obchodzone jest w Kościele katolickim 2 lutego (zarazem jest to Dzień Życia Konsekrowanego). Kościoły: ewangelicki i prawosławny również obchodzą to święto w tym dniu (Kościół ewangelicki dodatkowo wspomina oczyszczenie Marii Panny), jednak w związku z tym, iż Kościół prawosławny w Polsce i sąsiednich krajach słowiańskich posługuje się datacją kalendarza juliańskiego (tzw. "stary styl"), dzień ten obecnie wypada 15 lutego wg kalendarza gregoriańskiego (zachodniego, "nowy styl").

[edytuj] Historia święta

Podstawą historyczną tej uroczystości jest opis tego wydarzenia, zawarty w Ewangelii wg św. Łukasza (Łk 2,22-38). Zgodnie z nakazami prawa, każdy pierworodny chłopiec miał być w Świątyni ofiarowany Bogu. Nie oznaczało to poświęcenia chłopca na służbę kapłańską (bo tylko z pokolenia Aarona mogli być kapłanami, a z Lewiego - lewitami), ale był to gest symboliczny poświęcenia Bogu tego, co było dla rodziców największą wartością. "W zamian" (obrzęd "wykupienia") ofiarowano parę synogarlic lub 2 młode gołębie (por. Łk 2,24). W ewangelicznej scenie biorą udział (oprócz Jezusa - Dziecięcia): Maryja, św. Józef, starzec Symeon i prorokini Anna.

Ofiarowanie Jezusa, z uwagi na jego Bosko - ludzki byt, miało inny charakter, niż w przypadku pozostałych chłopców. Było ono wyrazem wierności Bogu, jego nakazom zawartym w Prawie, ale miało przede wszystkim inną istotę. W wydarzeniu tym Jezus ofiarowuje się Bogu, ale jako swemu Ojcu, bowiem , będąc człowiekiem, nie przestaje być Jednym z Trójcy. To ofiarowanie jest zapoczątkowaniem, a zarazem znakiem tego oddania się Ojcu, które swój szczyt osiągnie na Krzyżu. Rozwijając tę myśl, teologia i ikonografia Wschodu przedstawia tę scenę w ten sposób, że między Matką Bożą a Symeonem znajduje się ołtarz - symbol ofiary - ponad którym Dziecię jest przekazywane.

Ze względu jednak na posiadanie ludzkiej natury, czyn Jezusa jest ofiarowaniem Ojcu nie tylko swej Osoby, ale także całej ludzkości, dla której jednocześnie, jak i dla każdego człowieka, jest On wzorem całkowitego oddania się i posłuszeństwa woli Bożej, wzorem także ofiary.

Od IV wieku w Jerozolimie święto to przeżywano jako "Spotkanie Pańskie". Chrystus przez swoje "wejście w świat" spotyka się ze wszystkimi ludźmi. Przez pośrednictwo Jezusa, Maryi i św. Józefa - w tym spotkaniu w świątyni jerozolimskiej - "dokonało się" już w zarodku "wszechspotkanie" Boga z ludźmi i ludzi pomiędzy sobą”. Jest to mianowicie "spotkanie" z całą ludzkością, reprezentowaną przez Symeona, oświeconego mocą Ducha Świętego (Łk 2,25-26). Syn Boży ofiarowuje się również światu, jest on darem Boga, którego udziela On zarówno narodom pogańskim ("Światło na oświecenie pogan"), jak i Swemu Ludowi - Izraelowi ("I chwałę ludu Twego, Izraela"), aby doprowadzić ich do zbawienia. Jezus Chrystus jest Światłem, które "oświeca" ludzi i prowadzi ku życiu wiecznemu; jest spełnieniem nadziei na przyjaźń z Bogiem, jakie nosi w sobie pogrążona w grzechu ludzkość.

Jest to dlatego święto radosne, a kantyk starca Symeona, zwany od pierwszych łacińskich słów "Nunc dimittis", jest częścią codziennie odmawianej przez osoby duchowne i nie tylko Liturgii Godzin, a dokładnie Modlitwy na zakończenie dnia, czyli Komplety.

Na Zachodzie przeżywano to święto jako czas wyzwolenia się kobiety z dziedzictwa grzechu Ewy.

[edytuj] Święto w Polsce

W polskiej tradycji obchodzone było jako święto Matki Boskiej Gromnicznej, obecnie natomiast akcent położony jest na Osobę Chrystusa, który jest "światłością świata" i "Światłem na oświecenie pogan", i otrzymało nazwę Ofiarowania Pańskiego. Od niepamiętnych czasów czczono w Kościele pamiątkę przyniesienia przez Maryję Dzieciątka Jezus do Świątyni jerozolimskiej. W niektórych rejonach dzień ten zwano świętem Symeona.

Począwszy od IX wieku wierni w tym dniu przynoszą do kościoła świece do pobłogosławienia zwane gromnicami. Nazwa ta wywodzi się od słowa „grom”, gdyż zapalano je w czasie burzy, stawiano w oknie i modlono się o oddalenie piorunów.

Procesja z płonącymi świecami na początku liturgii jest znakiem nowego kroczenia przez życie w jedności z Jezusem i blaskach Jego ewangelii. Po powrocie do domu dawniej wypalano płomieniem gromnicy krzyż na belce sufitu. Zapalenia gromnicy i wkładanie jej w ręce umierającego oznacza, że na wzór „roztropnych panien” wychodzi on z płonącą lampą na spotkanie swego Oblubieńca.

[edytuj] Literatura

• Heinzgerd Brakmann: He hypapantè toû Kyríou. Christi Lichtmess im frühchristlichen Jerusalem; in: H.-J. Feulner u. a. (Hrsg.): Crossroad of Cultures. Studies in Liturgy and Patristics in Honor of Gabriele Winkler; Orientalia Christiana Analecta 260; Rom: Pont. Ist. Orientale, 2000.