Cmentarz żydowski w Płocku

Z Wikipedii

Cmentarz Żydowski w Płocku (ul. Mickiewicza)

Cmentarz założony został w 1845 roku, jak głosi tablica informacyjna i jest jedynym dziś miejscem wiecznego spoczynku Żydów. Powierzchnia cmentarza wynosi 3,68 ha, jest ogrodzony. Na cmentarzu od strony ul. Traugutta, znajduje się pomnik wzniesiony w 1949 roku ku czci Żydów pomordowanych w hitlerowskich obozach zagłady: Treblince, Sobiborze, Bełżcu, Majdanku i Oświęcimiu. Środkowa część zdobi gwiazda żydowska na tle płomieni. W dolnej części znajduje się płyta z czarnego marmuru z napisem w języku polskim i jidisz o treści:

"Al Ejle Anie Bohiha - Po nich ja płaczę"

Twórcą pomnika był płocczanin, inż. arch. Arie Lejb Perlmuter. Na niewielu zachowanych nagrobkach widnieją napisy w języku polskim i hebrajskim. Zachowały się między innymi:

płyta nagrobna Balbiny i Leny Kenigsberg, pochodząca z okresu powojennego (1947-1948),
płyta nagrobna upamiętniająca Henryka Chwela (1904-1953), z napisami w jezyku polskim i hebrajskim,
współczesna płyta nagrobna ku czci Izydora Wasermana, żyjącego w latach 1883-1965,

Inskrypcję pochwalną wyryto na nagrobkach:

Heni Lichtensztejn (1916-1946),
Blumy z Knigsbergów Neumark (1816-1889)

Fragmenty płyt nagrobnych zostały umieszczone w "murze płaczu", który oddziela cmentarz zamknięty od cmentarza otwartego. Fragmenty te pochodzą prawdopodobnie ze starego cmentarza żydowskiego, który według planu Płocka z 1922 roku, znajdował się przy ul. 3 Maja, tuż przy Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły i zajmował powierzchnię około 1,18 ha. Niemcy zmienili go na park, natomiast większość nagrobków wykorzystali do brukowania ulic. Gdy ukazało się zarządzenie o likwidacji cmentarza, grupa Żydów udała się na cmentarz i wykopała szczątki Rabi Zysze Płockera, zmarłego przed 103 laty. Szczątki Cadyka owinęli tałasem i pochowali na nowym cmentarzu. Tam również zakopali Rodały Biblijne, sprofanowane przez Niemców.