Demetriusz I Soter

Z Wikipedii

Demetriusz I Soter (ur. 187 p.n.e., zm. 150 p.n.e.) - władca Syrii z dynastii Seleucydów od 162 p.n.e.. Był synem Seleukosa IV Filopatora i Laodiki IV, bratankiem Antiocha IV Epifanesa.

Spis treści 1 Zakładnik Rzymu 2 Rządy 3 Wojna z uzurpatorem 4 Bibliografia

[edytuj] Zakładnik Rzymu

W 175 p.n.e., w czasie rządów ojca, na życzenie senatu rzymskiego, zaniepokojonego antypergamońskimi (a co za tym idzie i antyrzymskimi) działaniami swojego ojca, został wysłany jako zakładnik do Rzymu. Kilka miesięcy później Seleukosa IV został zamordowany przez swojego ministra. Władzę po nim objął stryj Demetriusza Antioch IV Epifanes, pomimo, że to Demetriusz był prawowitym następcą tronu.

Po śmierci stryja senat rzymski dwukrotnie odmawiał prośbie Demetriusza o tron Seleukidów, uznając iż dla Rzymian korzystniejsze jest marionetkowe panowanie kilkuletniego syna Antiocha Epifanesa, Antiocha V. Tak więc dzieciństwo i młodość Demetriusz spędził w Rzymie.

[edytuj] Rządy

W 162 p.n.e., z pomocą m.in. Polibiusza, uciekł z Rzymu i wylądował w Fenicji, gdzie został ogłoszony królem. Antioch V Eupator został zamordowany, armia zaś przeszła na stronę Demetriusza, który następnie w 160 p.n.e. wkroczył triumfalnie do Seleucji nad Tygrysem, pokonawszy uprzednio uzurpatora Timarchosa z Miletu, który ogłosił się królem Babilonii i Medii. Uradowani mieszkańcy miasta przyznali mu wówczas przydomek Soter (co znaczy Zbawca), pod którym przeszedł do historii. Senat rzymski musiał pogodzić się z tym faktem i uznał prawo Demetriusza do tronu Seleukidów, chociaż nigdy do końca nie pogodził się z ucieczką Demetriusza z Rzymu.

Tymczasem plany Demetriusza dotyczące odbudowy potęgi państwa Seleukidów, które snuł w Rzymie, realne w pierwszym okresie triumfu i entuzjazmu poddanych, w miarę upływu czasu okazywały się niewykonalne - ciągle trwało powstanie Judy Machabeusza w Judei, nie udała się próba oderwania Kapadocji od sojuszu z tradycyjnie wrogim Pergamonem ani próba kupienia Cypru od Archiasza, namiestnika faraona Ptolemeusza VI Filometora.

[edytuj] Wojna z uzurpatorem

Władcy sąsiednich państw: pergamoński Attalos II, kapadocki Ariarates V i egipski Ptolemeusz VI, woleli też widzieć na tronie syryjskim marionetkę, a nie człowieka śmiałego i energicznego, dążącego do wskrzeszenia chwały Seleukidów, jakim był Demetriusz, zatem w 153 p.n.e. zawarli koalicję przeciw niemu i poparli uzurpatora Aleksandra Balasa, którego zaakceptował również senat rzymski. Do Syrii wtargnęły wojska Pergamonu, Kapadocji i Egiptu, Antiochia zbuntowała się, uzurpatora poparli też Żydzi walczący o niepodległość pod wodzą Jonatana Machabeusza.

Demetriusz, spodziewając się klęski, odesłał swoich synów, Demetriusza II Nikatora i Antiocha VII Sidetesa do Knidos, a sam stawił czoło najazdowi i poległ podczas bitwy z uzurpatorem, który zastąpił go na tronie Syrii.

[edytuj] Bibliografia

• Iwaszkiewicz P., Łoś W., Stępień M. - „Władcy i wodzowie starożytności. Słownik”, WSiP, Warszawa 1998, s. 118-119, ISBN 83-02-06971-X
• Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandra Krawczuka - "Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych", Oficyna Wydawnicza FOGRA, Warszawa 2005, s. 279-280, ISBN 83-85719-84-9
• Świderkówna A. - „Siedem Kleopatr”, Wiedza Powszechna/Bellona, Warszawa 1999, s. 92, 135-136, (Wiedza Powszechna) ISBN 83-214-1164-9, (Bellona) ISBN 83-11-09008-4