Diageneza
Z Wikipedii
Diageneza – jest to proces tworzenia skały zwięzłej ze skał luźnych polegający na łączeniu (zlepianiu) spoiwem ziaren skalnych.
Osad świeżo złożony jest luźny, miękki i zazwyczaj przesiąknięty wodą. Pod wpływem różnych czynników ulega przeobrażeniom chemicznym i fizycznym, które prowadzą do tego, że staje się on spoisty, twardy i prawie zupełnie pozbawiony wody. Procesy do tego prowadzące przebiegają w warunkach ciśnienia i temperatury nie różniących się lub niewiele różniących się od tych warunków , w jakich osad został złożony.
Procesy diagenetyczne rozpoczynają się bardzo wcześnie, najczęściej już w trakcie tworzenia się osadu, a trwać mogą bardzo długo, działając jeszcze wtedy, kiedy osad straci kontakt ze środowiskiem (morzem, jeziorem, pustynią...), w którym został utworzony.
- Osad odpowiednio głęboko pogrążony może dostać się w strefę znacznie podwyższonego ciśnienia i temperatury.
- Jeśli zmiany wywołane są już tego rodzaju, że minerały skałotwórcze ulegają przeobrażeniom, to proces tych przeobrażeń nazywamy metamorfizmem .
- Wszystkie przeobrażenia fizyczne i chemiczne zachodzące w osadzie , które nie wytwarzają zmian metamorficznych nazywamy diagenezą. (J. Walther –1894r.)
Rodzaje diagenez:
- diageneza halmyrolityczna – pod wpływem wody morskiej
- diageneza epigenetyczna – przemiany, zwłaszcza chemiczne, zachodzą jeszcze po stwardnieniu utworu
W procesie diagenezy główną rolę gra twardnienie koloidów, kompakcja osadów wywołana ciężarem gromadzących się osadów, cementacja i procesy rekrystalizacyjne polegające na rozpuszczeniu i strącaniu się związków chemicznych.
Diageneza odbywa się na małej głębokości (temperatura i ciśnienie zbliżone do warunków panujących na powierzchni Ziemi – w przeciwieństwie do metamorfizmu). Głównym czynnikiem zmiany jest spoiwo, które może być krzemionkowe, węglanowe lub żelaziste.
