Dionizos

Z Wikipedii

Posąg Dionizosa z Delos

Dionizos (gr.: Διώνυσος lub Διόνυσος, Dionysos) zwany też Βάκχος Bakchos - według mitologii greckiej bóg urodzaju i winorośli, reprezentujący nie tylko jego upajający wpływ, ale także ten dobroczynny. Syn Zeusa i śmiertelnej kobiety Semele. Jego kult przywędrował do Grecji ze Wschodu, z Tracji, około VI wieku p.n.e. Na cześć Dionizosa odbywały się Dionizje.

[edytuj] Kult

Dionizos jest bogiem religijnych obrzędów, podobnych do tych, które odprawia się ku czci Demeter czy Persefony. W trackich misteriach miał na sobie skórę lisa, symbolizującą nowe życie. Jego obrzędy, zwane Misteriami Dionizyjskimi (Dionizjami), należały do najbardziej sekretnych. Wielu badaczy uważa, że Dionizos jest połączeniem lokalnego, greckiego bóstwa z innym, potężniejszym bogiem z Tracji, lub Frygii, prawdopodobnie z Sabazjosem.

[edytuj] Narodziny

Dionizos narodził sie w dość nietypowy sposób, co utrudnia przyporządkowanie go do olimpijskiego panteonu. Jego matką była śmiertelniczka Semele, córka Kadmosa, a ojcem Zeus. Żona Zeusa Hera była zazdrosna o jego kochanki. Kiedy Semele była w ciąży, bogini namówiła ją, by zmusiła Zeusa do ukazania swojej prawdziwej postaci. Semele nie wiedziała, kim naprawdę jest jej kochanek i z początku nie wierzyła Herze i nakazała Zeusowi, by dowiódł swojej boskości. Śmiertelnicy nie mogą jednak oglądać prawdziwych postaci bogów, Semele spłonęła. Zeus uratował jednak płód Dionizosa, zaszywając go sobie we własnym udzie. Kilka miesięcy później Dionizos się narodził.

Według innych żródeł był synem Zeusa i Persefony, królowej świata podziemnego. Zazdrosna Hera i w tej wersji chciała zabić dziecko, posłała więc Tytanów, by rozszarpali niemowlę na kawałki. Zeus nie zdążył uchronić małego Dionizosa od śmierci. Zjedli oni wszystkie kawałki, oprócz serca, które uratowała Rea. Mając jego serce, Zeus chciał 'odtworzyć' Dionizosa w łonie Semele, dlatego Dionizos nazywa się 'podwójnie urodzonym'. Niektóre źródła podają, że Zeus nakazał Semele, by zjadła ona serce Dionizosa. Jego ponowne narodzenie było najważniejszym powodem czci w wielu religiach misteryjnych.

[edytuj] Dzieciństwo

Mitologia mówi, że Zeus oddał młodego Dionizosa pod opiekę Nimfom deszczu na górze Nysa. W nagrodę, Zeus umieścił je, już jako Hiady, pośród gwiazd.

Kiedy Dionizos dorastał, odkrył niezwykłe właściwości cennego soku z winorośli. Hera nie zapomniała jednak o nim i napiętnowała go obłędem, Dionizos wyruszył w wędrówkę po całym świecie w towarzystwie satyrów i Menad. Najpierw udał się do Egiptu. W Libii spotkał Amazonki, z którymi wybrał się na wyprawę przeciwko Tytanom, których udało im się pokonać. Następnie wyruszył w kierunku Indii. Po drodze starł się z królem Damaszku, z którego żywcem zdarł skórę. Dionizos podbił Indie, wprowadził uprawę winogron i założył wiele miast. W drodze powrotnej obróciły się przeciw niemu Amazonki, większość z nich wyciął w pień. Po powrocie do Europy Dionizos zawitał do Frygii, gdzie spotkał swoją babkę Reę, która wyleczyła go z obłędu i wprowadziła go w tajemnice swoich misteriów. Dionizos wyruszył potem do Azji, by rozprzestrzeniać tam kulturę wina, następnie przybył do Grecji, by tam dać początki kultu. Spotykał się tu nierzadko z oporem władców, ci jednak za każdym razem popadali w obłęd.