Dynastia Guptów
Z Wikipedii
Guptowie – dynastia panująca na różnych obszarach dzisiejszych Indii, Pakistanu, Bangladeszu i Afganistanu w latach 320 n.e. – 720 n.e.
Członkowie:
- Ćandragupta I (320-330)
- Samudragupta (330-375)
- Ćandragupta II (375-414)
- Kumaragupta I (415-455)
- Skandagupta (455-467)
- Naraszimagupta (467-473)
- Kumaragupta II (473-476)
- Buddagupta (476-495?)
Kolejni władcy nie odgrywali już w Indiach znaczącej roli. Guptowie przetrwali jako książęta Magadhy do poczatków VIII w. (często jednak uważa się, że od ok. 550 roku był to inny ród o identycznej nazwie).
Państwo rządzone przez dynastię Guptów powstało w początkach IV w. nad środkowym biegiem Gangesu. W wyniku kolejnych podbojów do 410 r. objęło ono całe północne Indie. Zajmowało, poza doliną i deltą Gangesu, także Kalingę, Pendżab, dolinę Indusu i Kathijawar. Okres panowania dynastii Guptów uważany jest za złoty wiek rozwoju kulturalnego królestwa. Rozwijały się zwłaszcza astronomia i matematyka, wynaleziono wtedy dziesiętny system liczbowy, oraz cyfry arabskie, zwane tak, gdyż do Europy dotarły za pośrednictwem Arabów. Rozkwitała literatura i poezja, powstały hinduskie eposy Ramajana i Mahabharata. Za ich rządów działał także wybitny poeta i dramaturg Kalidasa.
W V stuleciu Królestwo Guptów zaczęło chylić się ku upadkowi, a to głównie za przyczyną wielkich najazdów Białych Hunów – Heftalitów. Co prawda Skandagupta w 460 pokonał Hunów, ale po jego śmierci państwo zaczyna upadać, tak, że podczas najazdu w 510 r. Heftalici zajęli północno-zachodnie Indie. Tym niemniej, niejaki Narasimagupta, władca Magadhy i Bengalu zdołal ok. 528 roku zadać poważną klęskę Heftalitom, uwalniając od nich znaczną część doliny Gangesu, co jednak nie przywróciło świetności dynastii. Natomiast nowe, dynamiczne państwa powstały w regionie płaskowyżu Dekanu, zajmującego środek półwyspu, i na nizinach wzdłuż wybrzeży południowo-wschodnich.
Z okresu VI-VII w. cywilizacja hinduska pozostawiła wiele wspaniałych kamiennych budowli sakralnych, charakteryzujących się zwłaszcza bogatymi płaskorzeźbami, głównie o tematyce religijnej. Nadal funkcjonował buddyzm, ale odradzał się również braminizm, pod postacią hinduizmu.
